Karamdaman sa di-sosyal na pagkakakilanlan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Dissociative identity disorder)

Ang dissociative identity disorder (karamdaman sa di-sosyal na pagkakakilanlan, DID), na dating kilala bilang multiple personality disorder (karamdaman sa maramihang pagkatao, MPD),[1] ay isang sakit sa pag-iisip na nailalarawan sa pamamagitan ng pagpapanatili ng hindi bababa sa dalawang natatanging at medyo nagtatagal na estado ng pagkatao.[2] Ang karamdaman ay sinamahan ng mga puwang sa pag-iisip na higit pa sa ipaliwanag ng ordinaryong pagkalimot.[2] Ang mga estado ng personalidad ay salit-salit na nagpapakita sa pag-uugali ng isang tao,[2] gayunpaman nag-iiba-iba ang mga presentasyon ng kaguluhan.[3] Ang iba pang mga kondisyon na kadalasang nangyayari sa mga taong may DID ay kinabibilangan ng post-traumatic stress disorder (karamdaman sa stress pagkatapos ng trauma), mga problema sa pagkatao (lalo na sa bingit ng hangganan at pagpapaiwas), depresyon, karamdaman sa labis na paggamit ng substansya, karamdaman sa pagpapalit, sakit sa sintomas na somatiko, sakit sa pagkain, sakit sa obsebsibo–kompulsibo, at sakit sa pagtulog.[2] Ang pananakit sa sarili, mga kombulsyong hindi nababalisa, mga pagbabalik-tanaw na mayroong amnesia para sa nilalaman ng mga pagbabalik-tanaw, mga sakit sa pagkabalisa at pagpapatiwakal ay karaniwan din.[4]

Ang ilang mga propesyonal ay naniniwala na ang sanhi ay trauma noong pagkabata.[5] Sa humigit-kumulang 90% ng mga kaso, mayroong kasaysayan ng pang-aabuso sa mga bata, habang ang ibang mga kaso ay naiuugnay sa mga karanasan ng digmaan o mga problema sa kalusugan sa panahon ng pagkabata.[2] Ang mga salik-henetiko ay pinaniniwalaan din na gumaganap ng isang papel. Ang isang alternatibong hipotesis na ito ay isang pamamaraang by-product na ginagamit ng ilang mga terapista, lalo na ang mga gumagamit ng hipnosis.[3] [6] Ang lunas nito ay hindi dapat gawin kung ang kalagayan ng tao ay mas mahusay na natutukoy sa pamamagitan ng pag-abuso sa sangkap, kombulsyon, iba pang mga problema sa kalusugan ng isip, mapanlikhang laro sa mga bata, o mga gawaing pangrelihiyon. [2]

Ang paggamot sa pangkalahatan ay nagsasangkot ng suportang pangangalaga at pagpapayo.[7] Karaniwang nagpapatuloy ang kondisyon nang walang gamot na kinakailangan.[7][8] Ito ay pinaniniwalaang nakaaapekto sa humigit-kumulang 1.5% ng pangkalahatang populasyon (batay sa isang maliit na halimbawa ng komunidad ng US) at 3% ng mga naipadala sa mga ospital na may mga isyu sa kalusugan ng isip sa Europa at Hilagang Amerika.[2][9] Ang DID ay nasuri nang halos anim na ulit na higit na madalas sa mga babae kaysa sa mga lalaki. Ang bilang ng mga naitalang kaso ay tumaas nang malaki sa huling kalahati ng ika-20 siglo, kasama ang bilang ng mga pagkakakilanlan na inaangkin ng mga apektado.[3]

Ang DID ay kontrobersyal sa loob ng parehong sikiratriya at sistemang ligal. [6] Sa mga kaso sa korte, ginamit ito bilang isang bihirang matagumpay na paraan ng pagtatanggol sa kabaliwan.[10][11]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ "ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics". World Health Organization. Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-08-28. Nakuha noong 2020-08-06.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th pat.), Arlington: American Psychiatric Publishing, pp. 291–298, ISBN 978-0890425558
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Beidel, Deborah C.; Frueh, B. Christopher; Hersen, Michel (2014). Adult psychopathology and diagnosis (Seventh pat.). Hoboken, N.J.: Wiley. pp. 414–422. ISBN 9781118657089. Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-05-16. Nakuha noong 2020-08-06.
  4. ↑ Dorahy MJ, Brand BL, Sar V, Krüger C, Stavropoulos P, Martínez-Taboas A, Lewis-Fernández R, Middleton W (2014). "Dissociative identity disorder: An empirical overview" (PDF). Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 48 (5): 402–417. doi:10.1177/0004867414527523. ISSN 1440-1614. PMID 24788904. Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-07-17. Nakuha noong 2020-08-06. Some DID patients may lack interest in, and/or the psychological or practical resources for, moving beyond Stage 1.
  5. ↑ "Dissociative Identity Disorder". Merck Manuals Professional Edition. July 2017. Inarkibo mula sa orihinal noong 6 December 2013. Nakuha noong 5 January 2018.
  6. ↑ 6.0 6.1 Reinders AA (2008). "Cross-examining dissociative identity disorder: Neuroimaging and etiology on trial". Neurocase. 14 (1): 44–53. doi:10.1080/13554790801992768. PMID 18569730.
  7. ↑ 7.0 7.1 "Dissociative Identity Disorder". MSD Manuals Professional Edition. March 2019. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 28 May 2020. Nakuha noong 8 June 2020.
  8. ↑ Brand, BL; Loewenstein, RJ; Spiegel, D (2014). "Dispelling myths about dissociative identity disorder treatment: an empirically based approach". Psychiatry. 77 (2): 169–89. doi:10.1521/psyc.2014.77.2.169. PMID 24865199.
  9. ↑ International Society for the Study of Trauma Dissociation. (2011). "Guidelines for Treating Dissociative Identity Disorder in Adults, Third Revision" (PDF). Journal of Trauma & Dissociation. 12 (2): 188–212. doi:10.1080/15299732.2011.537248. PMID 21391104. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2018-07-12. Nakuha noong 2014-04-12.
  10. ↑ Farrell HM (2011). "Dissociative identity disorder: Medicolegal challenges". The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law. 39 (3): 402–406. PMID 21908758. Inarkibo mula sa orihinal noong 2016-11-11. Nakuha noong 2020-08-06.
  11. ↑ Farrell, HM (2011). "Dissociative identity disorder: No excuse for criminal activity" (PDF). Current Psychiatry. 10 (6): 33–40. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2012-08-05.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karamdaman_sa_di-sosyal_na_pagkakakilanlan&oldid=2093646"