Doktor Alam-lahat

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang "Doktor Alam-lahat" (Aleman: Doktor Allwissend) ay isang Aleman na kuwentong bibit na kinolekta ng Magkapatid na Grimm, kuwento numero 98 sa Grimms' Fairy Tales. Ito ay Aarne-Thompson tipo 1641 tungkol sa pagiging nasa tamang lugar sa tamang oras. Ang isa pang kuwento ng ganitong uri ay Almondseed at Almondella.

Buod[baguhin | baguhin ang wikitext]

Nakita ng isang magsasaka na nagngangalang Crabbe kung gaano kahusay kumain ang isang doktor at tinanong siya kung paano maging isa. Sinabihan siya ng doktor na bumili ng librong ABC na may tandang sa unahan, ibenta ang kaniyang mga baka at kariton para makabili ng kagamitan at damit ng doktor, at ipatalastas ang kaniyang sarili bilang "Doctor Know-all." Sineseryoso ni Crabbe ang payong ito at sa lalong madaling panahon ay naging isang doktor sa ilalim ng pangalang ito.

Di-nagtagal pagkatapos niyang ayusin ang kaniyang sarili, binisita siya ng isang maharlika at humingi ng nakaw na pera. Iginiit ni Crabbe na sumama ang kaniyang asawa. Sa bahay ng maharlika ay iniimbitahan si Crabbe at ang kaniyang asawa para sa hapunan. Nang maupo na sila para kumain, hinigit ni Crabbe ang kaniyang asawa sa bawat kurso, sinasabing "Isa iyan," "Dalawa iyon," at "Tatlo iyon" – ibig sabihin ay tatlong kurso. Gayunpaman, inakala ng mga katulong na nagdala ng mga pinggan at talagang nagnakaw ng pera na kinikilala niya ang mga ito. Pagkatapos ay dinala ng ikaapat na tagapaglingkod ang huling pagkain sa ilalim ng isang nakatakip na tray. Hiniling ng panginoon sa doktor na ipakita ang kaniyang kaalaman sa lahat at hulaan kung ano ang nasa ilalim ng tray. Si Crabbe, na walang ideya, ay naawa sa sarili at sumigaw: "Ah, kaawa-awang Crabbe!" Habang nangyayari ang pagkain ay talagang isang plato na puno ng mga alimango.

Lahat ng apat na katulong ay ganap na nataranta. Hiniling nila kay Crabbe na kausapin siya nang may kumpiyansa at inamin ang kanilang krimen. Kung hindi niya tatanggihan ang mga ito ay kusang-loob nilang ibabalik ang pera at bibigyan siya ng bahagi ng gantimpala ng mga nakahanap. Pumayag naman si Crabbe at ipinakita kung saan nakatago ang loot. Pagkatapos ay bumalik siya sa maharlika, umupo sa mesa at nagkunwaring hinahanap ang sagot sa kaniyang ABC book. Samantala, ang ikalimang lingkod ay nagtatago sa loob ng isang kalan upang makinig kung alam pa ng Doctor Know-all ang higit pa. Nang subukan ni Crabbe na hanapin ang sagot ay sinabi niya: "Alam kong nandiyan ka, kaya mas mabuting magpakita ka!" Inakala ng katulong sa loob ng kalan na siya ang sinadya ni Crabbe at tumalon siya palabas ng kalan. Pagkatapos ay isiniwalat ni Crabbe kung nasaan ang pera at nakatanggap ng maraming pera mula sa maharlika pati na rin sa mga natakot na alipin, na naging isang mayaman at kilalang tao.

Pagsusuri[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang kuwentong-bayan ay laganap "sa buong Europa, India,[1] Asya, ilang bahagi ng Africa" at sa Amerika.[2]

Nagkomento sa repertoire ng kuwento ng babaeng mananalaysay na si Argyro, isang Griyegong bakwit mula sa Asya Menor, sinabi ng iskolar na Griyego na si Marianthi Kaplanoglou na alam niya ang isang kuwento ng uri ng kuwento na ATU 1641, isang "karaniwan" na uri sa parehong "Griyego at Turkong corpora".[3]

Si Propesor Ulrich Marzolph, sa kaniyang katalogong Persa na kuwentong-pambayan, ay naglista ng 10 variant ng uri ng kuwento sa lahat ng Persong sanggunian, na may pamagat na Der falsche Wahrsager ("Ang Huwad na Manghuhula").[4]

Ayon kay Propesor Bronislava Kerbelytė, ang uri ng kuwento ay iniulat na nagrerehistro ng 229 na Litwanong pagkakaiba, sa ilalim ng bandila na Doctor Know-All.[5]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "The All-Knowing One (Sarabjan)". In: Barua, J. Folk Tales Of Assam. 1963. pp. 84-93.
  2. Seal, Graham. Encyclopedia of Folk Heroes. ABC/CLIO. 2001. p. 145. ISBN 1-57607-718-7
  3. Kaplanoglou, Marianthi. "Two Storytellers from the Greek-Orthodox Communities of Ottoman Asia Minor. Analyzing Some Micro-data in Comparative Folklore". In: Fabula 51, no. 3-4 (2010): 257. https://doi.org/10.1515/fabl.2010.024
  4. Marzolph, Ulrich. Typologie des persischen Volksmärchens. Beirut: Orient-Inst. der Deutschen Morgenländischen Ges.; Wiesbaden: Steiner [in Komm.], 1984. pp. 233-235.
  5. Skabeikytė-Kazlauskienė, Gražina. Lithuanian Narrative Folklore: Didactical Guidelines. Kaunas: Vytautas Magnus University. 2013. p. 41. ISBN 978-9955-21-361-1.