Habrmani (kuwentong-pambayang Armenyo)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Habrmani, Habermani[1] o Habermany, ang Serpente-Prinsipe[2] (Armenyo: Հաբրմանի "Hăbĕrmāni") ay isang kuwentong-bayang Armenyo tungkol sa isang prinsipe ng ahas na nagpakasal sa isang babaeng dalaga.

Buod[baguhin | baguhin ang wikitext]

Unang bersiyon: Ang Kuwento ni Habrmani[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa kuwentong pinamagatang ՀԱԲՐՄԱՆԻ ՀԵՔԻԱԹԸ o Сказка о Хабрмане ("Ang Kuwento ni Habrmani"), isang matandang lalaki ang nag-uwi ng isang higanteng itlog. Nang inihanda ng kaniyang asawa ang tondir na pugon, nakita niya ang isang higanteng ahas sa halip na itlog. Ipinatawag niya ang kaniyang asawa, na dumating upang harapin ang ahas, ngunit ang hayop ay naging isang normal na tao. Hiniling ng kabataan sa kaniyang ama na hingin ang kamay ng prinsesa sa kasal. Sinabi ng hari sa dukha na magtatayo siya ng mas malaking mansyon para sa kaniya, upang ipakita ang apat na panahon sa lahat ng apat na sulok ng bundok, at igulong ang isang higanteng karpet mula sa palasyo hanggang sa simbahan. Nagagawa ng lalaki ang mga gawain sa tulong ng mahikang spell na itinuro ng kaniyang anak na si Habrmay/Habrman.

Nakatakdang ikasal si Habrman at ang prinsesa, ngunit ipinatawag ng hari ang dalawa pa niyang manugang. Sinabi ni Habrman sa kaniyang nobyo na ang kaniyang mga kapatid na babae ay magtatalo tungkol sa kaniya sa panahon ng seremonya, ngunit hindi niya dapat ibunyag na ang guwapong bagong dating ay ang kaniyang minamahal. Sa loob ng dalawang araw, ang kaniyang mga kapatid na babae ay nagtatalo, ngunit sa ikatlong araw, ipinahayag ng prinsesa na ang lalaki ay si Habrman. Huminto ang lalaki sa kaniyang nobya at sinabing dapat niyang sundan siya sa Lungsod ng Tanso, Lungsod ng Pilak at Lungsod ng Ginto, kung saan maaaring matagpuan niya siya, sa pamamagitan ng paglalakad doon na may sapatos na bakal at tungkod na bakal, at mawala. Naglalakad siya sa hindi tiyak na tagal ng oras, at nakarating sa isang fountain malapit sa Lungsod ng Tanso. Nagtatanong siya ng direksyon sa susunod na dalawang hintuan ng kaniyang paglalakbay. Nang makarating siya sa Lungsod ng Ginto, kung saan kumukuha ng tubig ang 40 alilang babae para sa kanilang panginoon, si Habrman. Ibinaba ng prinsesa ang kaniyang singsing sa isang pitsel. Natuklasan ni Habrman na naroon ang kaniyang asawa at iniuwi siya. Napansin din ng kaniyang ama ang kaniyang presensiya.

Ang prinsesa ay binalaan ng kaniyang asawa na maaaring hilingin sa kaniya ng kaniyang ama na kumamot sa kaniyang mga binti. Susunod, inanyayahan ng kaniyang ina ang prinsesa sa kaniyang bahay, ngunit pinayuhan siya ni Habrman kung paano magpatuloy: pagdating niya sa kaniyang bahay, makikita niya ang isang babae na sinusubukang maghurno ng tinapay sa tondir na pugon; ang prinsesa ay upang ipakita sa kaniya ang tamang paraan upang gawin ito. Sinunod niya ang mga tagubilin sa sulat at nang utusan ng kaniyang ina ang babae na kunin ang prinsesa, tumanggi ito. Sa wakas, si Habrman at ang kaniyang asawa ay tumakas mula sa kaniyang mga magulang sa isang mahikang paglipad: una, siya ay naging isang balong at siya ay isang nagbebenta ng tubig; pagkatapos, siya ay naging isang templo at siya ay isang mangangaral; pangatlo, siya ay naging isang puno ng mansanas at siya ay naging isang ahas na umiikot sa paligid nito. Hinabol ng kaniyang ama ang mag-asawa sa lahat ng tatlong pagtatangka, ngunit nabigo silang gumawa ng anumang pinsala. Nang makita niya ang ikatlong pagbabago, ang ama ni Habrman ay nag-alinlangan at hiniling sa kaniyang anak na ipakita ang isang bahagi ng kaniya. Nagdura si Habrman ng lason sa bibig ng kaniyang ama. Matapos ang pagtakas, dumating ang mag-asawa sa kaharian ng prinsesa, ligtas sa wakas.[3][4] Ang kompilasyon ng wikang Ruso ay nagmula sa kuwentong ito na nagmula sa isang teller sa nayon mula sa Ararat,[5] ngunit ang isang mamaya na publikasyon ng Armenyong SSR Akademya ng mga Agham ay matatagpuan ang pinagmulan nito sa Manazkert, na nakolekta noong 1912 mula sa isang Nikoghayos Pevorusysun, noon ay limampung taong gulang at ipinanganak. sa nayon ng Ghaznafar.[6]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Downing, Charles. Armenian Folk-tales and Fables. London: Oxford University Press. 1972. p. 157. ISBN 0-19-274117-9.
  2. Surmelian, Leon. Apples of Immortality: Folktales of Armenia. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. 1968. p. 229.
  3. "Армянские сказки". Moskva, Leningrad: ACADEMIA, 1933. pp. 180-189.
  4. "Армянские народные сказки" Հայ Ժողովրդական Հեքիաթներ. Vol. IX. Erevan: Izdatelstvo AN Armyanskoy SSR. 1968. pp. 244-252.
  5. "Армянские сказки". Moskva, Leningrad: ACADEMIA, 1933. p. 189.
  6. "Армянские народные сказки". Vol. IX. Erevan: Izdatelstvo AN Armyanskoy SSR. 1968. pp. 604, 605, 642.