Pumunta sa nilalaman

Helicopter 66

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Helicopter 66 ay isang Sikorsky Sea King na helikopter ng Hukbong Dagat ng Estados Unidos na ginamit noong huling bahagi ng dekada 1960 para sa tubiging paggaling ng mga malintala sa limang misyon ng programang Apollo. Itinuturing ito bilang "isa sa mga pinakasikat o pinakaikoniko lang man na helikopter sa kasaysayan". Ginawa itong paksa ng isang kanta ni Manuela mula sa 1969 at ginawan ng modelong die-cast ng Dinky Toys. Bilang karagdagan sa kanyang trabaho sa pagsuporta ng NASA, inihatid din ng Helicopter 66 ang Shah ng Iran sa kanyang pagbisita noong 1973 sa salipawan na USS Kitty Hawk.

Ibinigay ang Helicopter 66 sa US Navy noong 1967 at naging bahagi ng imbentaryo ng HS-4 (U.S. Navy Helicopter Anti-Submarine Squadron Four) para sa buong aktibong buhay nito. Kabilang sa mga piloto nito noon si Donald S. Jones na nagpatuloy na mamamahala ng Ikatlong Armada ng Estados Unidos. Binigyan ito ng bagong numero (Helicopter 740), at bumagsak ang salipaw sa Karagatang Pasipiko noong 1975 sa isang pagsasanay. Sa panahon ng pagbagsak nito, nakarehistro ito ng higit sa 3,200 oras ng serbisyo.

Disenyo

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Helicopter 66 pictured during the Apollo 10 recovery
Kinuha ang litrato ng Helicopter 66 sa panahon ng pagbawi ng Apollo 10 noong 1969

Ang Helicopter 66 ay isang Sikorsky Sea King SH-3D.[1] Dinisenyo ang mga SH-3D model Sea King para sa digma laban sa submarino (Ingles: anti-submarine warfare o ASW) at kadalasang isinasaayos na magdala ng apat na kawan at hanggang tatlong pasahero.[2] Pinapatakbo ng dalawang General Electric T58-GE-10 turboshaft engine na bawat isa nakakagawa ng hanggang 1,400 lakas-kabayo (1,000 kW), umaabot ang pinakamataas na bilis sa hangin (Ingles: airspeed) ng SH-3D ng 120 know (220 km/h; 140 mph) at isang tibay sa misyon na bumabalasak ng 4.5 oras.[2][3] Sila ay may pinakamalaking pinapayagang timbang na 20,500 libra (9,300 kg) na may kakayahang magdala ng panlabas na kargamento nang hanggang sa 6,000 libra (2,700 kg).[2]

Tuwing mga misyon ng ASW, karaniwang armado ang Sea King SH-3D ng mga MK-46/44 na turpido.[2]

Kasaysayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Maagang kasaysayan at mga misyong Apollo

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Naihatid ang Helicopter 66 sa Amerikanong Hukbong Dagat noong 4 Marso 1967, at, noong 1968, idinagdag sa imbentaryo ng HS-4 ng Amerikanong Hukbong Dagat.[1] NT-66/2711 ang orihinal na numero ng buntot nito.[4]

Inaktiba noong 30 Hunyo 1952, Squadron Four – "the Black Knights" – ang unang iskuwadrong helikopter panlaban sa submarino ng Amerikanong Hukbong Dagat na inisakay sa isang salipawan kung saan, noong 1953, pinatatakbo ito mula sa USS Rendova.[5] Sinimulan nitong gamitin ang Sea King SH-3D noong 1968, paglipat mula sa modelo ng SH-3A.[5] Sa taong iyon, itinalaga ang iskwadron sa Carrier Anti-Submarine Air Group 59 at naisakay sa USS Yorktown sa Dagat ng Hapon (Silangang Dagat) bilang tugon sa pagkuha ng USS Pueblo ng Hukbong Dagat ng mga Mamamayang Koreano.[5] Nang maglaon sa taong iyon, inatasan ang Yorktown—at Squadron Four— na suportahan ang NASA (NASA) sa pagsagip ng mga bumabalik na malintala sa karagatan.[1][5][a]

The Apollo 8 crew shown disembarking Helicopter 66 aboard USS Yorktown following their return to Earth
Lumunsad ang kawan ng Apollo 8 mula sa Helicopter 66 sakay ng USS Yorktown kasunod ng kanilang pagbabalik sa Daigdig noong 1968

Sa panahon ng mga misyong Apollo 8, Apollo 10, at Apollo 11, ang Helicopter 66 ang pangunahing sasakyan sa pagsagip na kumuha ng mga bumabalik na malintala mula sa mga pansikpaw na paatasang litsilid.[1][7] Bilang resulta, kitang-kita ito sa balita sa telebisyon at sa potograpiyang nakapirmi, at nakamit—sa mga salita ni Dwayne A. Day, isang mananalaysay ng kalawakan—ang katayuan ng "isa sa mga pinakasikat, o hindi bababa sa pinakaikoniko, helikopter sa kasaysayan".[1][8] Piniloto ni Komandante Donald S. Jones, na mamaya ay namahala sa Ikatlong Armada ng Estados Unidos, ang Helicopter 66 sa panahon ng kanyang pampasinayang misyon ng pagsagip ng malintala kasunod ng Apollo 8, at muli sa panahon ng pagsagip ng Apollo 11.[9]

Kasunod ng misyong Apollo 11, pumalit ang Hukbong Dagat sa sistemang tatluhang pamilang ng pagtatalaga at naging Helicopter 740 ang Helicopter 66.[1] Kinikilala ang nakamit na katanyagan ng Helicopter 66, nagsimula ang Hukbong Dagat sa kaugaliang ng magpinta muli ng Helicopter 740 bilang Helicopter 66 para sa susunod na mga misyon sa pagsilang kung saan lumahok ito, Apollo 12 at Apollo 13, pininta ito muli bilang Helicopter 740 sa pagwakas ng bawat misyon.[1][10] Sa panahon ng paggamit nito para sa pagsilang ng malintala, nagkaroon ang Helicopter 66 ng mga marka ng tagumpay sa katawan nito na nagpapakita ng silweta ng kalawakang litsidlan, na may idinagdag para sa bawat pagbawi kung saan ito ay nakilahok.[11] Para sa pagbawi ng mga malintala ng Apollo 11, namarkahan ang ilalim ng katawan ng mga salitang "Hail, Columbia".[12][b]

Talaan ng mga paglipad ng Helicopter 66 pansagip-Apollo

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Misyon Petsa ng paglipad Punong barko Piloto Sanggunian
Apollo 8 27 Disyembre 1968 USS   Yorktown Donald S. Jones [1][15]
Apollo 10 26 Mayo 1969 USS   Princeton Chuck B. Smiley [1]
Apollo 11 24 Hulyo 1969 USS   Hornet Donald S. Jones [1]
Apollo 12 24 Nobyembre 1969 USS   Hornet Warren E. Aut [1]
Apollo 13 17 Abril 1970 USS   Iwo Jima Chuck B. Smiley [1]

Huling kasaysayan at pagbagsak

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Magmula noong 1973, isinakay ang Helicopter Squadron Four, kapiling ang Helicopter 66, sa USS Kitty Hawk.[5] Noong taong iyon, inihatid ng Helicopter 66 ang Shah ng Iran, si Mohammad Reza Pahlavi, sa Kitty Hawk para sa isang pagbibiyahe ng barko habang binabalin ang Karagatang Indiyano.[5][16]

Noong alas siyete ng gabi ng 4 Hunyo 1975, umalis ang Helicopter 66, na muling ibinilang bilang '740',[17] sa NOLF Imperial Beach malapit sa San Diego, California, papunta sa Helo Offshore Training Area ng Amerikanong Hukbong Dagat upang magsagawa ng regular na nakaiskedyul, tatlong oras na pagsasanay laban sa submarino sa gabi.[1][18] Sa panahon ng operasyon, kung saan nagdadala ito ng isang buong kapupunan ng apat na kawan, bumagsak ang helikopter.[1][18] Bagama't iniligtas ang kawan ng Tanod Baybayin ng Estados Unidos, napinsala ang piloto na si Leo Rolek at nang maglaon ay namatay dahil sa mga sugat niya mula sa pagbagsak.[1][18] Hindi alam ang eksaktong dahilan ng pagbagsak ng Helicopter 66; hanggang sa 2017 pinanatiling lihim ang ulat ng Amerikanong Hukbong Dagat.[19] Lumubog ang sirang katawan ng helikopter nang 800 dipa (1,500 m) ng tubig.[18] Sa oras ng pagbagsak nito, lumipad ang Helicopter 66 nang 3,245.2 oras mula nang dalhin sa serbisyo, at 183.6 na oras mula noong huling pag-ayos nito.[19]

Ang nalunod na helikoptero ay nananatiling ari-arian ng Amerikanong Hukbong Dagat, at hindi nangyari ang isang pagtangka noong 2004 ng mga may pribadong interes upang mabawi ito para sa preserbasyon.[1][19]

A Sikorsky Sea King painted in Helicopter 66 livery shown at the Evergreen Aviation & Space Museum in 2011
Isang Sikorsky Sea King na pininturahan sa uniporme ng Helicopter 66 at pag-aari ng Pambansang Museo ng Abyasyong Pandagat, na ipinapakita sa Museong Evergreen ng Abyasyon at Kalawakan noong 2011

Legasiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Bahagi ng larawang Recovery Helicopter 66 ni Tom O'Hara

Kinomisyon ang isang pagpipinta ng Helicopter 66 noong 1969 mula kay Tom O'Hara, isang manlilikha, bilang bahagi ng isang inisyatibong sining ng NASA.[20] Pagkatapos ay inilagay ito sa pangangalaga ng Pambansang Museo ng Himpapawid at Kalawakan.[20]

Noong Setyembre 1969, inilabas ni Manuela, isang Alemanang mang-aawit, ang isang single na pinamagatang "Helicopter US Navy 66" na nagtatampok ng tunog ng mga pampainog ng helikopter.[21] Gumawa ng cover si Samantha, isang Belhikanang mang-aawit ng pop, sa susunod na taon, at idinahilan sa pagtulong sa paglunsad ng kanyang karera.[22] Sa isang pakikipanayam noong 2007, binanggit ang katanyagan ng "Helicopter US Navy 66" bilang isang kantang pagsasara sa mga klab ng sayawan noong dekada 1970 ng Belhika ng Belhikanang mangangantang Schlager na si Laura Lynn bilang inspirasyon para sa kanyang hit na "Goud".[23]

Noong unang bahagi ng dekada 1970, inilabas ng Dinky Toys ang isang modelong die-cast ng helikopterong Sea King na may uniporme ng Helicopter 66.[24] Ang modelo ay may isang gumaganang torno na may kayang magbuhat ng laruang plastik na kalawakang litsidlan.[24]

Ipinatanghal ang mga kopya ng Helicopter 66 sa Museong Evergreen ng Abyasyon at Kalawakan sa Oregon,[25] sa Museo ng USS Midway[1] sa San Diego, at sa Museo ng USS putakti sa Alameda, California. Ang helikopter sa Museong USS Hornet ay isang retiradong Navy Sikorsky Sea King na ginamit sa pagsasapelikula ng lihok-larawang Apollo 13.[26]

Tingnan din

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Talaan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Early U.S. manned spaceflights used water landings during return to Earth due to the minimum additional technology needed to outfit the spacecraft.[6] The command capsule required only parachutes to slow its descent sufficiently for a survivable landing on a "soft" surface like water, instead of the retrorockets that would be required for a landing on a "hard" surface like land.[6]
  2. ↑ The name of the Apollo 11 command capsule was "Columbia" and President of the United States Richard Nixon, who was personally embarked aboard USS Hornet for the recovery, had ordered the Band of the COMNAVAIRPAC to perform "Columbia, the Gem of the Ocean" during the recovery.[13][14]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 Day, Dwayne (Hunyo 25, 2007). "The last flight of Helo 66". The Space Review. Inarkibo mula sa orihinal noong Pebrero 7, 2018. Nakuha noong Nobyembre 3, 2017.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "H-3 Sea King". fas.org. Inarkibo mula sa orihinal noong Pebrero 7, 2018. Nakuha noong Pebrero 7, 2018. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |work= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ "S-61". Inarkibo mula sa orihinal noong Hunyo 15, 2018. Nakuha noong Mayo 26, 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ "Sikorsky UH-3H Sea King (S-61B) – USA – Navy". Leaf Group. Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 "HSC-4 Command History". U.S. Navy. Inarkibo mula sa orihinal noong 7 Pebrero 2018. Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ 6.0 6.1 Teitel, Amy (Pebrero 10, 2018). "Why Cosmonauts Have Never Splashed Down". Discover Magazine. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Mayo 2018. Nakuha noong Mayo 12, 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ Putnam, Milt. "Navy Photographer Tells the Story of Apollo 11 Recovery". Naval Historical Foundation. Inarkibo mula sa orihinal noong 7 Pebrero 2018. Nakuha noong Nobyembre 3, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Blair, Don. Splashdown!: NASA and the Navy. Turner Publishing Company.
  9. ↑ Carmichael, Scott. Moon Men Return: USS Hornet and the Recovery of the Apollo 11 Astronauts. Naval Institute Press.
  10. ↑ "From One to Another". Abril 12, 2012.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ "Helicopter Unit Changes Command". newspapers.com. Setyembre 26, 1971.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)Padron:Paywall
  12. ↑ Ron Nessen (Hulyo 24, 1969). NBC News (television). National Broadcasting Company. The President's applauding as they play "Columbia, the Gem of the Ocean." Columbia, of course, is the module out there ... We understand that President Nixon requested the band play "Columbia, the Gem of the Ocean". Written on the bottom of the helicopter is another welcome aboard for the astronauts, it says "Hail, Columbia".{{cite midyang AV}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. ↑ Nixon, Richard (2013). RN: The Memoirs of Richard Nixon. Simon and Schuster. p. 172. ISBN 978-1-4767-3183-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. ↑ "Astronauts Aboard Carrier". St. Louis Post-Dispatch. Hulyo 24, 1969. p. 1. Nakuha noong Setyembre 27, 2017.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)Padron:Paywall
  15. ↑ "Helicopter 66 crash". Nakuha noong Agosto 14, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. ↑ "Kitty Hawk II (CVA-63)". U.S. Navy. Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  17. ↑ "The Final Flight". Check-Six.com.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 "Aircraft Accident Report" (PDF). Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong Pebrero 7, 2018. Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 Day, Dwayne (Setyembre 17, 2017). "It's time to recover Helo 66". The Space Review. Inarkibo mula sa orihinal noong Pebrero 7, 2018. Nakuha noong Nobyembre 3, 2017.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  20. ↑ 20.0 20.1 "Recovery Helicopter #66". Smithsonian Institution. Inarkibo mula sa orihinal noong 3 Mayo 2019. Nakuha noong Nobyembre 3, 2017. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  21. ↑ "Manuela – Helicopter U.S. Navy 66 (song)" (sa wikang Aleman). Bundesverband Musikindustrie. Nakuha noong Pebrero 8, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  22. ↑ "Hoe zou het zijn met Samantha?" (sa wikang Olandes). Radio 2. Nakuha noong Pebrero 11, 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  23. ↑ "Home Muziek Radio & Televisie Musical & Theater Film Fotoalbums Kalender Wedstrijden "Goud" nieuwe album van Laura Lynn!" (sa wikang Olandes). Nakuha noong Pebrero 11, 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  24. ↑ 24.0 24.1 "Dinky Toys News Space Recovery Special". Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  25. ↑ "Artifact Pick of the Week". Evergreen Aviation & Space Museum. Inarkibo mula sa orihinal noong 7 Pebrero 2018. Nakuha noong Pebrero 7, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  26. ↑ "Helo 66 revisited". Nakuha noong Nobyembre 3, 2017.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga kawing panlabas

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Helicopter_66&oldid=2135137"