Tingnan ang wikitext ng Kasunduang Brest-Litovsk

{{multiple issues|
{{MOS|date=Abril 2024}}
{{cleanup|date=Abril 2024|reason=Kailangang ayusin ang pagkakasulat at balarila. Kailangan din isalin ang mga banyagang salita.}}
}}
{{Infobox Treaty
|long_name =
|name = Tratado ng Brest-Litovsk
|image = Traktat brzeski 1918.jpg
|image_width = 300px
|caption = The first page of the treaty in (from left to right) [[German language|German]], [[Hungarian language|Hungarian]], [[Bulgarian language|Bulgarian]], [[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]] and [[Russian language|Russian]]
|type =
|date_drafted =
|date_signed = {{date and age|3 March 1918}}
|location_signed = {{nowrap|[[Brest, Belarus|Brest-Litovsk]], [[Belarusian Democratic Republic|Belarus]]}}<ref>{{in lang|uk}} [http://www.istpravda.com.ua/articles/2011/03/25/33276/ To whom did Brest belong in 1918? Argument among Ukraine, Belarus, and Germany.] [[Ukrayinska Pravda]], 25 March 2011.</ref> <br />
|date_sealed =
|date_effective =
|condition_effective = [[Ratification]]
|date_expiration =
|signatories = 
|parties ={{plainlist|
*{{flag|German Empire|name=Germany}}
*{{flag|Austria-Hungary}}
*{{flag|Kingdom of Bulgaria|name=Bulgaria}}
*{{flag|Ottoman Empire}}}}
----
{{flag|Soviet Russia|1918}}
| depositor =
|languages = {{flatlist|
*[[Bulgarian language|Bulgarian]]
*[[German language|German]]
*[[Hungarian language|Hungarian]]
*[[Russian language|Russian]]
*[[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]]}}
|website =
|wikisource = Treaty of Brest-Litovsk
}}
Ang '''Tratado ng Brest-Litovsk''' ay hiwalay na kasunduang pangkapayapaan na nilagdaan noong 3 Marso 1918 sa pagitan ng [[Sobyetikong Rusya]] at [[Kapangyarihang Sentrales]], na nagdulot sa pag-atras ng Rusya sa [[Unang Digmaang Pandaigdig]]. Ang treaty, na sumunod sa mga buwan ng negosasyon pagkatapos ng armistice sa Eastern Front noong Disyembre 1917, ay nilagdaan sa Brest-Litovsk (ngayon ay Brest, Belarus).

Ang delegasyon ng Sobyet ay unang pinamumunuan ni Adolph Joffe, at ang mga pangunahing tauhan mula sa Central Powers ay kinabibilangan nina Max Hoffmann at Richard von Kühlmann ng Germany, Ottokar Czernin ng Austria-Hungary, at Talaat Pasha ng Ottoman Empire. Noong Enero 1918, hiniling ng Central Powers ang paghiwalay sa lahat ng sinasakop na teritoryo ng dating Imperyo ng Russia. Nagpadala ang mga Sobyet ng bagong delegasyon ng kapayapaan sa pangunguna ni Leon Trotsky, na naglalayong pigilan ang mga negosasyon habang naghihintay ng mga rebolusyon sa Gitnang Europa. Ang panibagong opensiba ng Central Powers na inilunsad noong Pebrero 18 ay pinilit ang panig Sobyet na maghabla para sa kapayapaan.
==Kasaysayan==
Pagsapit ng 1917, ang Alemanya at Russia ay natigil sa isang pagkapatas sa [[Eastern Front (World War I)|Eastern Front of World War I]] at ang ekonomiya ng Russia ay halos bumagsak sa ilalim ng pilay ng pagsisikap sa digmaan. Ang malaking bilang ng mga nasawi sa digmaan at patuloy na kakapusan sa pagkain sa mga pangunahing sentro ng kalunsuran ay nagdulot ng kaguluhang sibil, na kilala bilang [[Rebolusyong Pebrero]], na nagtulak kay Tsar [[Nicholas II]] na magbitiw. Ang [[Russian Provisional Government]] na pumalit sa Tsar noong unang bahagi ng 1917 ay nagpatuloy sa digmaan. Ang Ministrong Panlabas [[Pavel Milyukov]] ay nagpadala sa Entente Powers ng isang telegrama, na kilala bilang [[Milyukov note]], na nagpapatunay sa kanila na ang Pansamantalang Pamahalaan ay magpapatuloy sa digmaan na may parehong layunin ng digmaan na mayroon ang dating Imperyo ng Russia. Ang Provisional Government na maka-digma ay tinutulan ng nagpakilalang [[Petrograd Soviet|Petrograd Soviet of Workers' and Soldiers' Deputies]], na pinangungunahan ng mga makakaliwang partido. Ang [[Kautusan Blg. 1]] nito ay nanawagan para sa isang nangingibabaw na mandato sa mga komite ng sundalo sa halip na mga opisyal ng hukbo. Ang Sobyet ay nagsimulang bumuo ng sarili nitong [[paramilitar]] kapangyarihan, ang [[Red Guards (Russia)|Red Guards]], noong Marso 1917.{{sfn|Chernev|2017|loc=[https://books.google .com/books?&id=mc3hDgAAQBAJ&pg=PP12 1. Ostpolitik Meets World Revolution]|pp=12–40}}{{sfn|Chernev|2017|loc=[https://books.google.com/books?&id= mc3hDgAAQBAJ&pg=PP3 Panimula: Isang Nakalimutang Kapayapaan]|pp=3–11}}

Ang nagpapatuloy na digmaan ay humantong sa Pamahalaang Aleman na sumang-ayon sa isang mungkahi na dapat nilang paboran ang oposisyong Partido Komunista ([[Bolsheviks]]), na mga tagapagtaguyod ng pag-alis ng Russia sa digmaan. Samakatuwid, noong Abril 1917, dinala ng Germany ang pinunong Bolshevik [[Vladimir Lenin]] at tatlumpu't isang tagasuporta sa isang [[selyohang tren]] mula sa pagkatapon sa Switzerland patungong Finland Station, Petrograd.{{sfn|Wheeler-Bennett|1963|loc =[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.499045/page/n53 II. Kerensky, Lenin, at Kapayapaan]|pp=36–41}} Sa kanyang pagdating sa Petrograd, ipinahayag ni Lenin ang kanyang [[April Theses]], na kinabibilangan ng panawagan na ibigay ang lahat ng kapangyarihang pampulitika sa [[soviet (council)|workers ' at mga sobyet ng mga sundalo (konseho)]] at isang agarang pag-alis ng Russia mula sa digmaan. Sa paligid ng parehong oras, ang Estados Unidos ay pumasok sa digmaan, potensyal na nagbabago ang balanse ng digmaan laban sa Central Powers. Sa buong 1917, nanawagan ang mga Bolshevik na ibagsak ang Provisional Government at wakasan ang digmaan. Kasunod ng mapaminsalang kabiguan ng [[Offensive ng Kerensky]], ang disiplina sa hukbong Ruso ay ganap na lumala. Ang mga sundalo ay susuway sa mga utos, kadalasan sa ilalim ng impluwensya ng Bolshevik agitation, at nagtatayo ng mga komite ng mga sundalo upang kontrolin ang kanilang mga yunit pagkatapos mapatalsik ang mga opisyal.

==Mga sanggunian==
{{reflist}}


[[Kategorya:Unang Digmaang Pandaigdig]]