Koili Devi
Si Koili Devi Mathema (Nepali: कोइलीदेवी, c. 1929–2007) ay ang unang babaeng lirisista at mang-aawit at kompositor sa industriya ng musika ng Nepali. Tinukoy din siya bilang 'Ibong Cuckoo', isang pamagat na hango sa kahulugan ng kaniyang pangalan na 'Koili' sa Nepali. Angkop ito sa paglalarawan ng ibong Cuckoo, na kilala sa malambing at matamis na boses. Sa tulong ng kaniyang tiyahin, pumasok siya sa palasyo ni Singh Sumsher JBR sa edad na 11 taon, bilang isang katulong. Tinukoy niya siya bilang Koili pagkatapos pakinggan ang malambing niyang boses, pagkatapos ay nakilala siya bilang Koili Devi, ang pangalang nagbigay sa kanya ng tagumpay at katanyagan. Dati siyang kumanta at sumayaw sa Singha Durbar. Bandang taong 2007 BS, pagkatapos ng pagtatatag ng demokrasya sa bansa, siya ay naging isang malayang mang-aawit sa Radio Nepal. Siya ay kabilang sa unang henerasyon ng mga Nepali na mang-aawit na naging propesyonal na mang-aawit. Nagamit na rin ang kanyang mga kanta sa ilang mga pelikula at drama sa buong bansa.[1][2]
Talambuhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Si Koili Devi ay orihinal na pinangalanang Radha Basnet, anak nina Nilam Basnet at Rambahadur Basnet sa Chisapani Gadi, Distrito ng Makwanpur. Bagaman Radha ang kanyang pangalan, kilala siya bilang Pantari noong siya ay maliit, at ginamit niya ang parehong pangalan para sa pagpasok sa isang lokal na paaralan sa Makkhan tole sa Kathmandu. Namatay ang kaniyang ina noong siya ay isang taong gulang pa lamang. Sa edad na lima, pumunta siya sa Kathmandu kasama ang kanyang tiyahin (kapatid ng ama), na nagturo rin sa kanya ng musika. Sa tulong ng kanyang tiyahin, pumasok siya sa palasyo ni Singh Sumsher JBR sa edad na 11 taon bilang isang katulong. Tinukoy niya siya bilang koili pagkatapos pakinggan ang malambing niyang boses, pagkatapos ay nakilala siya bilang Koili Devi, ang pangalang nagbigay sa kanya ng tagumpay at katanyagan.[3]
Propesyonal na buhay at mga parangal
[baguhin | baguhin ang wikitext]Dati siyang kumanta at sumayaw sa [Singha Durbar] ngunit noong mga taong 2007 BS, pagkatapos ng pagtatatag ng demokrasya, siya ay naging isang independiyenteng mang-aawit sa Radio Nepal kung saan nagsimula ang kaniyang karera sa musika. "Sansarko jhamela lagdacha kya yo mela" ay ang kaniyang debut na kanta na naitala noong 1950. Ipinahiram niya ang kaniyang boses sa mahigit 4,000 kanta, kabilang ang mga makabago at makabayang kanta at album tulad ng Sewa at Samarpan.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "Personality Of the Week: Koili Devi Mathema". Nepali Radio Texas. 18 Enero 2012. Nakuha noong 11 Disyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Singing legend Koili Devi dies at 78". The Himalayan. 22 Disyembre 2007. Nakuha noong 11 Disyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Koili Devi, singer with the cuckoo voice". Inarkibo mula sa orihinal noong 6 Disyembre 2018. Nakuha noong 6 Disyembre 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)