Tingnan ang wikitext ng Kongreso ng Malolos

{{Infobox legislature
| name          = Kongreso ng Malolos
| coa_pic       = Malolos congress.jpg
| coa_res       =
| coa_caption   =
| legislature   = [[Pilipinas]]
| house_type    = Unikameral
| houses        = La Asamblea De Representantes
| members       = 136{{#tag:Ref|Sa aklat ni [[Teodoro Agoncillo]] na pinamagatang ''Malolos'', ibinilang ang mga delegado noong 7 Hulyo 1899 sa 193 (42 hinalal at 151 tinalaga).<ref>{{citation
| author        = Teodoro A. Agoncillo
| title         = Malolos: The Crisis of the Republic
| url           = http://books.google.com/books?id=LnxvAAAACAAJ
| year  = 1897
| publisher     = University of the Philippines Press
| isbn          = 978-971-542-096-9|pages=224 and Appendix F (pp,658–663)}}</ref>|group=note|name=members}}
| meeting_place =
| foundation    = 15 Setyembre 1898
| disbanded     = 13 Nobyembre 1899
| preceded_by   = ''[[Kortes ng Espanya]]''<br>[[Ayuntamiento]]
| succeeded_by  = [[Komisyong Taft]]
| footnotes     =
}}
{{Pulitika ng Pilipinas}}

Ang '''Kongreso ng Malolos''' o pormal na kinikilala bilang "Pambansang Asambleya" ng mga kinatawan ay ang asambleya ng mga nahalal ng [[Unang Republika ng Pilipinas]]. Sila ay nagtipon-tipon sa [[Simbahan ng Barasoain]] sa [[Lungsod ng Malolos]], [[Bulacan]].<ref name=PhilStar2006 /> Ito ang siyang bumuo ng [[Konstitusyong Malolos]].

Ang kongresong ito ay hindi higit pa sa isang pakitang tao lamang.<ref name=PhilStar2006 /> "Ito ay para maipakita sa mga dayuhang korespondyente na ang mga Pilipino ay sibilisado, ngunit ang karamihan sa mga gawain ng pagbubuo ng bansa ay ginagawa sa [[Katedral ng Malolos]] ng sangay ehekutibo ng pamahalaang pinamumunuan ni [[Emilio Aguinaldo|(Pangulo ng Pilipinas na si Emilio) Aguinaldo]], na siya ding namumuno sa hukbong lumalaban sa mga Amerikano," ayon kay manananggol Cris Santiago, dating pangulo ng Samahang Pangkasaysayan ng Bulacan.<ref name=PhilStar2006 />

== Konstitusyong Pulitikal ==
Matapos ang pagpapahayag ng [[kasarinlan ng Pilipinas|kasarinlan]] mula sa Espanya noong 12 Hunyo, 1898, at ang pagbabago mula sa pamahalaang diktaturya tungo sa pamahalaang rebolusyonaryo noong 23 Hunyo, isinagawa panghalalan ng Kongreso ng Malolos sa pagitan ng 23 Hunyo at 10 Setyembre. Noong 15 Setyembre 1898, nagpulong ang rebolusyonaryong kongreso sa [[Simbahan ng Barasoain]] sa Malolos, kung saan Pangulo si Pedro Paterno at Ikalawang Pangulo si Gregorio S. Araneta.<ref name=kalaw1927pp120,124-125>{{Harvnb|Kalaw|1927|pp=[http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=philamer;cc=philamer;idno=afj2233.0001.001;frm=frameset;view=image;seq=140;page=root;size=100 120], [http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=philamer;cc=philamer;idno=afj2233.0001.001;frm=frameset;view=image;seq=144;page=root;size=100 124–125]}}</ref> Noong 29 Setyembre, ipinagtibay ang Pagpapahayag ng Kasarinlan ng Hunyo 12.<ref name=kalaw1927p125>{{Harvnb|Kalaw|1927|p=[http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=philamer&cc=philamer&idno=afj2233.0001.001&frm=frameset&view=image&seq=145&size=100 125]}}.</ref> Pagkatapos nito, nagpasiya ang Kongreso na bumuo ng [[Saligang Batas]], na siyang tinutulan ni [[Apolinario Mabini]], punong ministro ng pamahalaang rebolusyonaryo (Pangulo ng Konseho ng Pamahalaan).<ref name=kalaw1927p125 /> Ang nabuong [[Konstitusyon ng Malolos]] ay ipinagtibay noong 29 Nobyembre 1898, nilagdaan bilang batas noong 23 Disyembre, inaprubahan noong 20 Enero 1899, at pinahintulutan ni Emilio Aguinaldo noong 21 Enero, at ipinatupad noong 22 Enero.<ref name=guevera2005p104>{{Harvnb|Guevara|2005|p=[http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=philamer&cc=philamer&idno=aab1246.0001.001&frm=frameset&view=image&seq=122&size=100 104]}}.</ref><ref name="tucker2009pp364-365">{{Cite book|last=Tucker|first=Spencer C. |title=The encyclopedia of the Spanish-American and Philippine-American wars: a political, social, and military history|url=http://books.google.com/books?id=8V3vZxOmHssC|year=2009|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-951-1|pages=364–365|ref=harv|postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->}}</ref> Ipinahayag ng dokumento na ang mamamayan ay may natatanging soberanya. Ipinahayag din ang mga pangunahing karapatang pantao, ang paghihiwalay ng simbahan at estado, at tumatawag sa pagbubuo ng Asambleya ng Mga Kinatawan o Pambansang Asambleya na siyang gaganap bilang sangay lehislatibo. Tumatawag din ito para sa

== Mga sesyon ==
* '''Sesyong regular''': 15 Setyembre 1898 - 13 Nobyembre 1899
* '''Sesyong natatangi''': 4 Pebrero 1899

== Mga naisabatas ==

===Mga malalakihang batas===
{|class=wikitable
!Batas
!Itinupad
!Pinagtibay
|-
| Pagpapahayag ng Kasarinlan<ref>[http://www.msc.edu.ph/centennial/declaration.html The Act of Declaration of Philippine Independence]</ref> || 12 Hunyo 1898 || 29 Setyembre 1898
|-
| Kapahayagan ng Digmaan laban sa Estados Unidos<ref>{{Cite document
|url=http://www.msc.edu.ph/centennial/pa990602.html
|title=Pedro Paterno's Proclamation of War
|date=June 2, 1899
|publisher=MSC Schools, Philippines
|accessdate=2007-10-17
|ref=harv
|postscript=<!--None-->}}</ref>
|| June 2, 1899 || June 2, 1899
|}

===Konstitusyon ng Malolos===

{{main|Malolos Constitution}}
{|class=wikitable
!colspan="2" | Malolos Constitution<ref name=guevara2005pp104-119>{{Cite book
| editor-last      = Guevara
| editor-first     = Sulpico
| title            = The laws of the first Philippine Republic (the laws of Malolos) 1898-1899.
| url              = http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=philamer;iel=1;view=toc;idno=aab1246.0001.001
| location         = Ann Arbor, Michigan
| publisher        = University of Michigan Library
| publication-date = 1972
| year             = 2005
| pages            = [http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=philamer;cc=philamer;rgn=full%20text;idno=aab1246.0001.001;didno=aab1246.0001.001;view=image;seq=00000122 104–119]
| accessdate       = 2008-03-26
| ref              = harv
| postscript       = <!--None-->}}. (English translation by Sulpicio Guevara)</ref>
|-
!Inaprubahan
!Pinatupad
|-
| January 21, 1899 || January 22, 1899
|}

==Pamunuan==
*Pangulo ng Pamahalaang Rebolusyonaryo/Unang Republika ng Pilipinas:
::[[Emilio Aguinaldo|Emilio Aguinaldo y Fámy]]

* Punong Ministro ng Pamahalaang Rebolusyonaryo/Unang Republika ng Pilipinas (Pangulo ng mga Konseho ng Pamahalaan):
::[[Apolinario Mabini|Apolinario M. Mabini]]
::[[Pedro Paterno|Pedro A. Paterno]] ''hinalal noong May 7, 1899''

*Pangulo ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
:: Atty. Pedro A. Paterno - [[Pedro Paterno|Pedro A. Paterno]] ng [[Santa Cruz, Manila]]

*Ikalawang Pangulo ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
::[[Gregorio S. Araneta|Gregorio Araneta]]

*Kalihim ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
:: Atty. Pablo Roque Tecson - Pablo Roque Tecson: [[Atty. Pablo R. Tecson]] ng [[Balanga, Bataan]] at [[Atty. Pablo de Leon Ocampo]]: Pablo Ocampo ng [[Quiapo, Manila]].

===Mga kasapi ng Konseho ng Pamahalaan (Gabinete)===
*Kalihim ng Pananalapi:
::[[Mariano Trías|Mariano Trías y Closas]]
::[[Hugo Ilagan]]  ''elected on May 7, 1899''

*Kalihim ng Interior:
::[[Teodoro Sandiko|Teodoro Sandico]]
::[[Severino de las Alas]] ''elected on May 7, 1899''

*Kalihim ng Digmaan:
::[[Baldomero Aguinaldo|Baldomero Aguinaldo y Baloy]]
::[[Mariano Trías|Mariano Trías y Closas]] ''elected on May 7, 1899''

*Kalihim ng Kagalingan:
::[[Gracio Gonzaga]]

*Kalihim ng Ugnayang Panlabas:
::[[Apolinario Mabini|Apolinario Mabini y Maranan]]
::Leon Ma. Guerrero - [[Leon Maria Guerrero]] ''elected on May 7, 1899''

*Kalihim ng Kautusang Pampubliko:
::[[Aguedo Velarde]]

*Kalihim ng Pagawaing Bayan Komunikasyon:
::[[Maximo Paterno]]

*Kalihim ng Pagawaing Bayan Komunikasyon:
::Leon Ma. Guerrero - [[Leon Maria Guerrero]]

* Kinatawan: [[Pablo Tecson]]: [[Brigadaire General Pablo Ocampo Tecson]] ng [[San Miguel, Bulacan]], na siyang pamilya kay: [[Atty. Pablo Roque Tecson]] ng [[Balanga, Bataan]]. At iba pang rebolusyonaryong Pilipino.

==Mga Kinatawan ==
[[File:Barasoain church1899.jpg|thumb|Mga sundalo ng [[Hukbong Rebolusyonaryong Pilipino]] habang nasa sesyon ang kongreso.]]

Kabilang sa mga 85 delegado na nagtipon sa Malolos ay 43 abogado, 17 manggagamot, limang parmasiyotiko, tatlong guro, pitong mangangalakal, apat na pintor, tatlong sundalo, isang pari at apat na magsasaka.
Among the 85 delegates who convened in Malolos, there were 43 lawyers, 17 doctors, five pharmacists, three educators,  seven businessmen, four painters, three military men, a priest and four farmers.<ref name=PhilStar2006>{{cite news|last=Balabo|first=Dino|title=Historians: Malolos Congress produced best RP Constitution|url=http://www.philstar.com/nation/374302/historians-malolos-congress-produced-best-rp-constitution|accessdate=12 August 2013|newspaper=[[Philippine Star]]|date=December 10, 2006}}</ref>  Apat sa mga 85 delegado ang hindi nakapagtapos ng kolehiyo.<ref name=PhilStar2006 />

[[File:General Aguinaldo (seated, center) and ten of the delegates to the first Assembly of Representatives that passed the Con - NARA - 530993.tif|thumb|250px|[[Emilio Aguinaldo]] (nakaupo, gitna) at sampu sa mga delegado ng unang Asambleya ng Pilipinas.]]
Listahan ng mga Kinatawan ng Pambansang Asambleya (kasapi) kada probinsya noong 7 Hulyo 1899.<ref>{{Cite document
| last         = Kalaw
| first        = Maximo M.
| url          = http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=philamer;idno=AFJ2233.0001.001
| title        = The development of Philippine politics
| publisher    = Oriental commercial
| year         = 1927
| page         = [http://quod.lib.umich.edu/p/philamer/AFJ2233.0001.001/141?rgn=full+text;view=image 121]
| accessdate   = 2008-03-22
| ref          = harv
| postscript   = <!--None-->}} (citing Volume II, Galley 2 of Major J. R. M. Taylor's translation and compilation of captured insurgent records {{Harv|Taylor|1907}})</ref><ref>*{{Cite book
 |editor-last  = Taylor
 |editor-first = John R.M.
 |author       = War Department, Bureau of Insular Affairs
 |url          = http://cgsc.cdmhost.com/cdm4/item_viewer.php?CISOROOT=/p4013coll11&CISOPTR=374
 |title        = Compilation of Philippine Insurgent Records
 |chapter-url  = http://web.archive.org/web/20081003035754/http://cgsc.cdmhost.com/cgi-bin/showfile.exe?CISOROOT=/p4013coll11&CISOPTR=374&filename=374.pdf
 |format       = archived from [http://cgsc.cdmhost.com/cgi-bin/showfile.exe?CISOROOT=/p4013coll11&CISOPTR=374&filename=374.pdf the original] on 2008-10-03
 |chapter      = I. Telegraphic Correspondence of Emilio Aguinaldo, July 15, 1898 to February 28, 1899, Annotated
 |publisher    = Combined Arms Research Library
 |year         = 1907
 |accessdate   = 2008-03-10
 |ref          = CITEREFTaylor1907
 |postscript   = <!--None-->
 |archive-date = 2008-10-03
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20081003035754/http://cgsc.cdmhost.com/cgi-bin/showfile.exe?CISOROOT=%2Fp4013coll11&CISOPTR=374&filename=374.pdf
 |url-status   = dead
}}</ref>

{|class="wikitable"
! Probinsya || Hinalal || Tinalaga
|-
| Manila || 4 || 0
|-
| Batangas || 4 || 0
|-
| Bulacan || 4  || 0
|-
| Cavite || 4 || 0
|-
| Camarines || 4 || 0
|-
| Ilocos Sur || 3 || 1
|-
| Ilocos Norte || 6 || 0
|-
| Laguna || 4 || 0
|-
| Pampanga || 4 || 0
|-
| Pangasinan || 2 || 2
|-
| Iloilo || 0 || 4
|-
| Cebu || 0 || 4
|-
| Leyte || 0 || 4
|-
| Albay || 4 || 1
|-
| Cagayan || 1 || 2
|-
| Bataan || 3 || 0
|-
| Isabela || 2 || 1
|-
| Union || 1 || 2
|-
| Nueva Ecija || 3 || 0
|-
| Tarlac || 3 || 0
|-
| Zambales || 2 || 1
|-
| Sorsogon || 0 || 3
|-
| Negros Occidental ||  0 || 3
|-
| Negros Oriental || 0 || 3
|-
| Samar || 0 || 3
|-
| Capiz || 0 || 3
|-
| Antigua || 0 || 3
|-
| Bohol || 0 || 3
|-
| Zamboanga || 0 || 3
|-
| Misamis || 0 || 3
|-
| Calamianes || 0 || 3
|-
| Masbate || 0 || 3
|-
| Mindoro || 1 || 2
|-
| Morong || 2 || 0
|-
| Lepanto || 3 || 0
|-
| Batanes Islands || 1 || 1
|-
|Nueva Vizcaya || 1 || 1
|-
| Abra || 1 || 0
|-
| Padre Burgos (Benguet) || 1 || 2
|-
| Catanduanes || 0 || 2
|-
| Paragua || 0 || 2
|-
| rowspan=2 | '''Kabuuan''' || 68 || 68
|-
| colspan=2 | 136<ref group=note name=members />
|}

==Tignan din==
* [[Kongreso ng Pilipinas]]
* [[Senado ng Pilipinas]]
* [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]]

==Mga tala==
{{Reflist |group=note}}

==Sanggunian==
{{Reflist|3}}

==Panlabas na kawing==
*{{cite web
| url         = http://www.senate.gov.ph/about/history.asp
| title       = History of the Senate
| accessdate  = 2007-04-01
| author      =
| last        =
| first       =
| authorlink  =
| date        =
| year        =
| format      =
| work        =
| publisher   = Senate of the Philippines
| pages       =
| language    =
| archiveurl  =
| archivedate =
}}
*{{cite web
| url         = http://www.lawphil.net
| title       = The LAWPH''i''L Project - Philippine Laws and Jurispudance Databank
| accessdate  = 2006-09-16
| author      =
| last        =
| first       =
| authorlink  =
| date        =
| year        =
| format      =
| work        =
| publisher   = Arellano Law Foundation
| pages       =
| language    =
| archiveurl  =
| archivedate =
}}

==Iba pang babasahin==
*Aklatan ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas
*{{cite book
| last       =
| first      =
| authorlink =
| editor     =
| others     =
| title      = The Presidents of the Senate of the Republic of the Philippines
| origyear   =
| url        =
| format     =
| accessdate =
| edition    =
| date       =
| year       = 2000
| publisher  = Giraffe Books
| location   = Quezon City
| language   =
| isbn       = 971-8832-24-6
| doi        =
| pages      =
| chapter    =
| quote      =
| author     = Corazon L. Paras.
}}
*{{cite book
| last       = Pobre
| first      = Cesar P.
| authorlink =
| editor     =
| others     =
| title      = Philippine Legislature 100 Years
| origyear   =
| url        =
| format     =
| accessdate =
| edition    =
| date       =
| year       = 2000
| publisher  = New Day Publ.
| location   = Quezon City, Philippines
| language   =
| isbn       = 971-92245-0-9
| doi        =
| pages      =
| chapter    =
| quote      =
}}

[[Kategorya:Kasaysayan ng Pilipinas (1898–1946)]]