Pumunta sa nilalaman

Kongreso ng Malolos

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Kongreso ng Malolos
Pilipinas
Coat of arms or logo
Uri
Uri
Unikameral
KapulunganLa Asamblea De Representantes
Kasaysayan
Itinatag15 Setyembre 1898
Binuwag13 Nobyembre 1899
Inunahan ngKortes ng Espanya
Ayuntamiento
Sinundan ngKomisyong Taft
Mga puwesto136[note 1]
Pilipinas
Ang artikulong ito ay bahagi ng seryeng:
Politika at pamahalaan ng
Pilipinas

Ang Kongreso ng Malolos o pormal na kinikilala bilang "Pambansang Asambleya" ng mga kinatawan ay ang asambleya ng mga nahalal ng Unang Republika ng Pilipinas. Sila ay nagtipon-tipon sa Simbahan ng Barasoain sa Lungsod ng Malolos, Bulacan.[2] Ito ang siyang bumuo ng Konstitusyong Malolos.

Ang kongresong ito ay hindi higit pa sa isang pakitang tao lamang.[2] "Ito ay para maipakita sa mga dayuhang korespondyente na ang mga Pilipino ay sibilisado, ngunit ang karamihan sa mga gawain ng pagbubuo ng bansa ay ginagawa sa Katedral ng Malolos ng sangay ehekutibo ng pamahalaang pinamumunuan ni (Pangulo ng Pilipinas na si Emilio) Aguinaldo, na siya ding namumuno sa hukbong lumalaban sa mga Amerikano," ayon kay manananggol Cris Santiago, dating pangulo ng Samahang Pangkasaysayan ng Bulacan.[2]

Konstitusyong Pulitikal

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Matapos ang pagpapahayag ng kasarinlan mula sa Espanya noong 12 Hunyo, 1898, at ang pagbabago mula sa pamahalaang diktaturya tungo sa pamahalaang rebolusyonaryo noong 23 Hunyo, isinagawa panghalalan ng Kongreso ng Malolos sa pagitan ng 23 Hunyo at 10 Setyembre. Noong 15 Setyembre 1898, nagpulong ang rebolusyonaryong kongreso sa Simbahan ng Barasoain sa Malolos, kung saan Pangulo si Pedro Paterno at Ikalawang Pangulo si Gregorio S. Araneta.[3] Noong 29 Setyembre, ipinagtibay ang Pagpapahayag ng Kasarinlan ng Hunyo 12.[4] Pagkatapos nito, nagpasiya ang Kongreso na bumuo ng Saligang Batas, na siyang tinutulan ni Apolinario Mabini, punong ministro ng pamahalaang rebolusyonaryo (Pangulo ng Konseho ng Pamahalaan).[4] Ang nabuong Konstitusyon ng Malolos ay ipinagtibay noong 29 Nobyembre 1898, nilagdaan bilang batas noong 23 Disyembre, inaprubahan noong 20 Enero 1899, at pinahintulutan ni Emilio Aguinaldo noong 21 Enero, at ipinatupad noong 22 Enero.[5][6] Ipinahayag ng dokumento na ang mamamayan ay may natatanging soberanya. Ipinahayag din ang mga pangunahing karapatang pantao, ang paghihiwalay ng simbahan at estado, at tumatawag sa pagbubuo ng Asambleya ng Mga Kinatawan o Pambansang Asambleya na siyang gaganap bilang sangay lehislatibo. Tumatawag din ito para sa

Mga sesyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Sesyong regular: 15 Setyembre 1898 - 13 Nobyembre 1899
  • Sesyong natatangi: 4 Pebrero 1899

Mga naisabatas

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga malalakihang batas

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Batas Itinupad Pinagtibay
Pagpapahayag ng Kasarinlan[7] 12 Hunyo 1898 29 Setyembre 1898
Kapahayagan ng Digmaan laban sa Estados Unidos[8] June 2, 1899 June 2, 1899

Konstitusyon ng Malolos

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Pangunahing artikulo: Malolos Constitution
Malolos Constitution[9]
Inaprubahan Pinatupad
January 21, 1899 January 22, 1899

Pamunuan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Pangulo ng Pamahalaang Rebolusyonaryo/Unang Republika ng Pilipinas:
Emilio Aguinaldo y Fámy
  • Punong Ministro ng Pamahalaang Rebolusyonaryo/Unang Republika ng Pilipinas (Pangulo ng mga Konseho ng Pamahalaan):
Apolinario M. Mabini
Pedro A. Paterno hinalal noong May 7, 1899
  • Pangulo ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
Atty. Pedro A. Paterno - Pedro A. Paterno ng Santa Cruz, Manila
  • Ikalawang Pangulo ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
Gregorio Araneta
  • Kalihim ng Pambansang Asambleya (ng mga Kinatawan)
Atty. Pablo Roque Tecson - Pablo Roque Tecson: Atty. Pablo R. Tecson ng Balanga, Bataan at Atty. Pablo de Leon Ocampo: Pablo Ocampo ng Quiapo, Manila.

Mga kasapi ng Konseho ng Pamahalaan (Gabinete)

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Kalihim ng Pananalapi:
Mariano Trías y Closas
Hugo Ilagan elected on May 7, 1899
  • Kalihim ng Interior:
Teodoro Sandico
Severino de las Alas elected on May 7, 1899
  • Kalihim ng Digmaan:
Baldomero Aguinaldo y Baloy
Mariano Trías y Closas elected on May 7, 1899
  • Kalihim ng Kagalingan:
Gracio Gonzaga
  • Kalihim ng Ugnayang Panlabas:
Apolinario Mabini y Maranan
Leon Ma. Guerrero - Leon Maria Guerrero elected on May 7, 1899
  • Kalihim ng Kautusang Pampubliko:
Aguedo Velarde
  • Kalihim ng Pagawaing Bayan Komunikasyon:
Maximo Paterno
  • Kalihim ng Pagawaing Bayan Komunikasyon:
Leon Ma. Guerrero - Leon Maria Guerrero

Mga Kinatawan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Mga sundalo ng Hukbong Rebolusyonaryong Pilipino habang nasa sesyon ang kongreso.

Kabilang sa mga 85 delegado na nagtipon sa Malolos ay 43 abogado, 17 manggagamot, limang parmasiyotiko, tatlong guro, pitong mangangalakal, apat na pintor, tatlong sundalo, isang pari at apat na magsasaka. Among the 85 delegates who convened in Malolos, there were 43 lawyers, 17 doctors, five pharmacists, three educators, seven businessmen, four painters, three military men, a priest and four farmers.[2] Apat sa mga 85 delegado ang hindi nakapagtapos ng kolehiyo.[2]

Emilio Aguinaldo (nakaupo, gitna) at sampu sa mga delegado ng unang Asambleya ng Pilipinas.

Listahan ng mga Kinatawan ng Pambansang Asambleya (kasapi) kada probinsya noong 7 Hulyo 1899.[10][11]

Probinsya Hinalal Tinalaga
Manila 4 0
Batangas 4 0
Bulacan 4 0
Cavite 4 0
Camarines 4 0
Ilocos Sur 3 1
Ilocos Norte 6 0
Laguna 4 0
Pampanga 4 0
Pangasinan 2 2
Iloilo 0 4
Cebu 0 4
Leyte 0 4
Albay 4 1
Cagayan 1 2
Bataan 3 0
Isabela 2 1
Union 1 2
Nueva Ecija 3 0
Tarlac 3 0
Zambales 2 1
Sorsogon 0 3
Negros Occidental 0 3
Negros Oriental 0 3
Samar 0 3
Capiz 0 3
Antigua 0 3
Bohol 0 3
Zamboanga 0 3
Misamis 0 3
Calamianes 0 3
Masbate 0 3
Mindoro 1 2
Morong 2 0
Lepanto 3 0
Batanes Islands 1 1
Nueva Vizcaya 1 1
Abra 1 0
Padre Burgos (Benguet) 1 2
Catanduanes 0 2
Paragua 0 2
Kabuuan 68 68
136[note 1]

Tignan din

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga tala

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ 1.0 1.1 Sa aklat ni Teodoro Agoncillo na pinamagatang Malolos, ibinilang ang mga delegado noong 7 Hulyo 1899 sa 193 (42 hinalal at 151 tinalaga).[1]

Sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Teodoro A. Agoncillo (1897), Malolos: The Crisis of the Republic, University of the Philippines Press, pp. 224 and Appendix F (pp, 658–663), ISBN 978-971-542-096-9{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Balabo, Dino (Disyembre 10, 2006). "Historians: Malolos Congress produced best RP Constitution". Philippine Star. Nakuha noong 12 Agosto 2013.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Kalaw 1927, pp. cc=philamer, idno=afj2233.0001.001, frm=frameset, view=image, seq=140, page=root, size=100 120, cc=philamer, idno=afj2233.0001.001, frm=frameset, view=image, seq=144, page=root, size=100 124–125
  4. ↑ 4.0 4.1 Kalaw 1927, p. 125.
  5. ↑ Guevara 2005, p. 104.
  6. ↑ Tucker, Spencer C. (2009). The encyclopedia of the Spanish-American and Philippine-American wars: a political, social, and military history. ABC-CLIO. pp. 364–365. ISBN 978-1-85109-951-1. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ The Act of Declaration of Philippine Independence
  8. ↑ "Pedro Paterno's Proclamation of War". MSC Schools, Philippines. Hunyo 2, 1899. Nakuha noong 2007-10-17. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong); Invalid |ref=harv (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ Guevara, Sulpico, pat. (2005). The laws of the first Philippine Republic (the laws of Malolos) 1898-1899. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Library (nilathala 1972). pp. cc=philamer, rgn=full%20text, idno=aab1246.0001.001, didno=aab1246.0001.001, view=image, seq=00000122 104–119. Nakuha noong 2008-03-26. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link). (English translation by Sulpicio Guevara)
  10. ↑ Kalaw, Maximo M. (1927). "The development of Philippine politics". Oriental commercial: 121. Nakuha noong 2008-03-22. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong); Invalid |ref=harv (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) (citing Volume II, Galley 2 of Major J. R. M. Taylor's translation and compilation of captured insurgent records (Taylor 1907))
  11. ↑ *War Department, Bureau of Insular Affairs (1907). "I. Telegraphic Correspondence of Emilio Aguinaldo, July 15, 1898 to February 28, 1899, Annotated" (PDF). Sa Taylor, John R.M. (pat.). Compilation of Philippine Insurgent Records (archived from the original on 2008-10-03). Combined Arms Research Library. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2008-10-03. Nakuha noong 2008-03-10. {{cite book}}: External link in |format= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)

Panlabas na kawing

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Iba pang babasahin

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Aklatan ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas
  • Corazon L. Paras. (2000). The Presidents of the Senate of the Republic of the Philippines. Quezon City: Giraffe Books. ISBN 971-8832-24-6.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  • Pobre, Cesar P. (2000). Philippine Legislature 100 Years. Quezon City, Philippines: New Day Publ. ISBN 971-92245-0-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kongreso_ng_Malolos&oldid=2135147"