La Paz

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
La Paz

Chuqiyapumarka
Nuestra Señora de La Paz
From top to bottom, left to right: City center with Plaza Murillo; National Museum of Art; Calle Apolinar Jaén; Mi Teleférico; Basilica of San Francisco; Miraflores; La Paz with Mount Illimani in the background
Watawat ng La Paz
Watawat
Opisyal na sagisag ng La Paz
Sagisag
Bansag: 
Los discordes en concordia, en paz y amor se juntaron y pueblo de paz fundaron para perpetua memoria. ("The dissenters in harmony gathered together in peace and love, and a town of peace they founded, for perpetual memory.")[1]
Kamalian ng lua na sa Module:Location_map na nasa linyang 501: Unable to find the specified location map definition. Neither "Module:Location map/data/Bolivia" nor "Template:Location map Bolivia" exists
Mga koordinado: 16°30′S 68°09′W / 16.500°S 68.150°W / -16.500; -68.150Mga koordinado: 16°30′S 68°09′W / 16.500°S 68.150°W / -16.500; -68.150
CountryBolivia
DepartmentLa Paz
ProvincePedro Domingo Murillo
Founded
20 October 1548 by Alonso de Mendoza
Independence16 July 1809
El Alto incorporated20th century
Pamahalaan
 • MayorIvan Arias
Lawak
 • Seat of Government472 km2 (182 milya kuwadrado)
 • Urban
3,240 km2 (1,250 milya kuwadrado)
Taas
3,640 m (11,942 tal)
Populasyon
 (2012)
 • Seat of Government766,468[2]
 • Taya 
(2020)
816,044[3]
 • Kapal1,861.2/km2 (4,820.6/milya kuwadrado)
 • Urban
757,184
 • Metro
2,187,223
Sona ng orasUTC−4 (BOT)
Postal code
0201-0220
Kodigo ng lugar2
HDI (2016)0.827 (Very High)[4]
Websaytlapaz.bo

Ang La Paz, opisyal na Nuestra Señora de La Paz, ay ang de facto na kabisera ng Bolivia at ang upuan ng pamahalaan ng Plurinational State ng Bolivia. Sa tinatayang 816,044 na residente noong 2020, [5] ang La Paz ay ang pangatlo sa pinakamataong lungsod sa Bolivia. Ang metropolitan area nito, na nabuo ng La Paz, El Alto, Achocalla, Viacha, at Mecapaca ay bumubuo sa pangalawang pinakamataong urban area sa Bolivia, na may populasyon na 2.2 milyon, pagkatapos ng Santa Cruz de la Sierra na may populasyon na 2.3 milyon. .[5] Ito rin ang kabisera ng Departamento ng La Paz.

Ang lungsod, sa kanluran-gitnang Bolivia 68 km (42 mi) timog-silangan ng Lake Titicaca, ay makikita sa isang canyon na nilikha ng Choqueyapu River. Ito ay nasa isang mala-mangkok na depresyon, bahagi ng Amazon basin, na napapalibutan ng matataas na bundok ng Altiplano. Tinatanaw ang lungsod ang matayog, triple-peaked na Illimani. Ang mga taluktok nito ay laging nababalutan ng niyebe at makikita mula sa maraming bahagi ng lungsod. Sa isang elevation na humigit-kumulang 3,650 m (11,975 ft) sa ibabaw ng antas ng dagat, ang La Paz ang pinakamataas na kabisera ng lungsod sa mundo.[6][7] Dahil sa taas nito, ang La Paz ay may kakaibang subtropikal na klima sa kabundukan, na may maulan na tag-araw at tuyong taglamig.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Talaksan:Bolivia, La Paz; Illimani sa background LCCN2016821765 (na-crop).tif
View ng La Paz sa pagitan ng 1909 at 1920

Ang lugar na ito ay naging lugar ng isang lungsod ng Inca sa isang pangunahing ruta ng kalakalan.

Bagama't ang Spanish conquistadors ay pumasok sa lugar noong 1535, hindi nila natagpuan ang La Paz hanggang 1548. Orihinal na ito ay nasa lugar ng Native American settlement, Laja. Ang lugar ng bayan ay inilipat makalipas ang ilang araw sa kasalukuyang lokasyon nito sa lambak ng Chuquiago, na mas maluwag.[5]

Ang kontrol sa mga dating Inca na lupain ay ipinagkatiwala kay Pedro de la Gasca ng haring Espanyol (at Holy Roman Emperor) Emperor Charles V. Inutusan ni Gasca Alonso de Mendoza na magtatag ng isang bagong lungsod bilang paggunita sa pagtatapos ng mga digmaang sibil sa Peru; ang lungsod ng La Paz ay itinatag noong 20 Oktubre 1548, ni Alonzo de Mendoza, kung saan hinirang si Juan de Vargas bilang unang alkalde nito.[6]

  1. "Bolivia.com – Turismo : La Paz". Inarkibo mula sa orihinal noong 4 December 2013. Nakuha noong 1 January 2014.
  2. "Results of the 2012 Population and Housing Census (in Spanish)". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 7 November 2014. Nakuha noong 5 September 2020.
  3. "BOLIVIA: PROYECCIONES DE POBLACIÓN, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2012–2020 (in Spanish)". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 18 July 2020. Nakuha noong 5 September 2020.
  4. "Informe Nacional sobre Desarrollo Humano Bolivia 2016". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 3 April 2016.
  5. Crespo, Alberto (Alberto Crespo Rodas) [sa Kastila] (1998). 450 Anos De La Fundación De La Paz. Cochabamba, Bolivia: Canelas.
  6. Crespo, Alberto (Alberto Crespo Rodas) [sa Kastila] (1980). Alonzo de Mendoza: Fundador de La Paz. La Paz, Bolivia: Biblioteca Popular Boliviana de Última Hora.