MP3

Logo ng MP3

Ang MP3 (pormal na tinatawag bilang MPEG-1 Audio Layer III o MPEG-2 Audio Layer III ) ay isang pangkodigong pormat para sa digital na tunog na binuo ng Fraunhofer Society sa Alemanya sa ilalim ng pamumuno ni Karlheinz Brandenburg, na may suporta mula sa ibang mga siyentistang digital sa ibang bansa. Orihinal na tinukoy bilang ang pangatlong format ng audio ng pamantayang MPEG-1, ito ay pinanatili at pinalawak pa—pagtukoy ng mga karagdagang bit rate at suporta para sa mas maraming audio channel —bilang ang ikatlong format ng audio ng kasunod na pamantayang MPEG-2 . Ang pangatlong bersyon, na kilala bilang MPEG-2.5—pinalawak upang mas mahusay na suportahan ang mas mababang mga bit rate —ay karaniwang ipinapatupad ngunit hindi kinikilalang pamantayan.

Ang MP3 (o mp3 ) bilang pormat ng file ay karaniwang tumutukoy sa mga file na naglalaman ng elementaryang stream ng MPEG-1 Audio o MPEG-2 Audio na nakakodigo na data, nang walang iba pang kumplikado ng pamantayang MP3.

Tungkol sa compresyon sa tunog (ang aspeto ng karaniwang pinaka-maliwanag sa mga end-user at kung saan ito ay pinakamahusay na kilala), ang MP3 ay gumagamit ng kompresyong "lossy data" upang ikodigo ang data gamit ang hindi eksaktong mga pagtatantya at ang bahagyang pagtatapon ng data. Nagbibigay-daan ito ng malaking pagbawas sa mga laki ng file kung ihahambing sa hindi naka-compress na tunog. Ang kumbinasyon ng maliit na sukat at katanggap-tanggap na katapatan ay humantong sa isang "pagsabog" sa pamamahagi ng musika sa Internet noong kalagitnaan ng huling bahagi ng 1990s, kung saan ang MP3 ay nagsisilbing isang nagpapagana ng teknolohiya sa panahon na ang bandwidth at ang storage ay nasa premium pa rin. Ang format na MP3 sa lalong madaling panahon ay naugnay sa mga kontrobersiya na may kinalaman sa paglabag sa karapatang sipi, pamimirata ng musika, at mga serbisyo sa pag -file at pagbabahagi ng MP3.com at Napster, bukod sa iba pa. Sa pagdating ng mga portableng media player, isang kategorya ng mga produkto kabilang din ang mga smartphone, nananatiling malapit bilang unibersal ang suporta ng MP3.

Gumagana ang kompresyon ng MP3 sa pamamagitan ng pagbawas sa katumpakan ng ilang bahagi ng tunog na itinuturing (sa pamamagitan ng psychoacoustic analysis) na lampas sa mga kakayahan sa pandinig ng karamihan sa mga tao. Ang pamamaraang ito ay karaniwang tinutukoy bilang pangongodigong perceptual o psychoacoustic modeling. Ang natitirang impormasyon ng tunog ay ilalathala sa isang space-efficient na paraan gamit ang mga algoritmong MDCT at FFT. Kung ikukumpara sa kalidad ng CD ang digital na tunog, ang kompresyon ng MP3 ay karaniwang makakamit ng 75–95% na pagbawas sa laki. Halimbawa, ang isang MP3 na nakakodigo sa isang pare-parehong bit rate na 128 Ang kbit/s ay magreresulta sa isang file na humigit-kumulang 9% ang laki ng orihinal na tunog sa CD. Noong unang bahagi ng 2000s, ang mga compact disc player ay lalong nagpatibay ng suporta para sa pagpapagana ng mga MP3 file sa mga data ng CD.

Dinisenyo ng Moving Picture Experts Group (MPEG) ang MP3 bilang bahagi ng MPEG-1, at sa kalaunan ay sa MPEG-2, na mga pamantayan. Ang MPEG-1 Audio (MPEG-1 Part 3), na kinabibilangan ng MPEG-1 Audio Layer I, II, at III, ay naaprubahan bilang draft ng komite para sa isang pamantayang ISO / IEC noong 1991, natapos noong 1992, at inilathala noong 1993 bilang ISO/IEC 11172-3:1993. Isang extension ng MPEG-2 Audio (MPEG-2 Part 3) na may mas mababang sample at bit rate ay nailathala noong 1995 bilang ISO/IEC 13818-3:1995. Nangangailangan lamang ito ng kaunting pagbabago sa mga kasalukuyang MPEG-1 decoder (pagkilala sa MPEG-2 bit sa header at pagdaragdag ng bagong mas mababang sample at bit rate).