Mastoureh Ardalan
| Mastoureh Ardalan | |
|---|---|
 Estatwa ni Ardalan sa Sanandaj, Iran. | |
| Kapanganakan | Mah Sharaf Khanom Mastoureh Ardalan 1805 Sanandaj, Qajar Iran |
| Kamatayan | 1848 (edad 42–43) Sulaymaniyah, Ottoman Iraq |
| Trabaho | Manunulat, makata, pilosopo, historyador |
| (Mga) asawa | Khosro Ardalan |
| (Mga) anak | 1 |
Si Mah Sharaf Khanom Mastoureh Ardalan o Mastura Ardalan (1805, Sanandaj - 1848, Sulaymaniyah ) ay isang makatang Kurdish, istoryador, at manunulat.
Si Ardalan ay ipinanganak sa Sanandaj silangang Kurdistan / Iranian Kurdistan at namatay sa Sulaymaniyah Timog Kurdistan / Iraqi Kurdistan. Siya ay kasapi ng pyudal na aristokrasiya sa korte ng Ardalan na punong pamunuan na nakasentro sa Senna . Pinag-aralan niya ang Kurdish, Arabik at Persian sa ilalim ng pangangasiwa ng kanyang ama na si Abolhasan Beig Qadiri. Ang kanyang asawang si Khasraw Khani Ardalan ang namuno sa lugar. Ang pagkamatay ng kanyang asawa ay nag-iwan ng bayan na mahina laban sa labas ng pagkagambala. Nang sakupin ng estado ng Qajar ang teritoryo ng Ardalan noong ika-19 na siglo, siya at ang kanyang pamilya ay umalis para sa punong pamunuan ng Baban na nakasentro sa Sulaymaniyah. Ang kanyang anak na si Reza Qulikhan, ang kahalili kay Khasraw Khan, ay nabilanggo ng mga Qajar.[kailangan ng sanggunian]
Mga Nagawa
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sumulat siya ng maraming mga libro ng tula, kasaysayan at panitikan. Pangunahin siyang sumulat sa wikang Hawrami o Gorani ng Kurdish at sa Persian, ngunit mayroon siyang ilang mga tula sa Central Kurdish.[1] Karamihan sa kanyang mga tula na Kurdish ay nakalimutan sa panahon ng ika-20 siglo at natagpuan muli at nai-publish sa pagtatapos ng ika-20 at simula ng ika-21 siglo.[2] Siya ay isang makata at sinabing siya lamang ang babaeng historyograpo ng Gitnang Silangan hanggang sa katapusan ng ikalabinsiyam na siglo. Sumulat siya ng isang libro tungkol sa kasaysayan ng Kurdish Ardalan dynasty. Sumulat din siya ng isang koleksyon ng mga tula, na muling nai-publish sa mga nakaraang taon. Ang kanyang ika-200 kaarawan ay ipinagdiriwang kamakailan sa isang pagdiriwang sa Hewler ( Erbil ), sa rehiyon ng Iraqi Kurdistan, kung saan ipinakita ang kanyang estatwa sa isang seremonya. Ang isang pagpupulong ay ginanap sa mga gawa ng Mastoureh sa Erbil mula 11 hanggang Disyembre 15, 2005. Mahigit isang daang mga pang-agham at pangkulturang pigura mula sa buong mundo ang dumalo sa kongreso sa Iraqi Kurdistan, kung saan tatlumpung mga artikulo sa Kurdish, Persian, English, at Arabe ang ipinakita tungkol sa buhay at mga gawa ng Mastoureh Ardalan. [kailangang linawin] Bilang karagdagan, ilan sa kanyang mga gawa ay nai-publish ng mga tagapag-ayos sa Persian at Kurdish sa panahon ng kongreso.[kailangan ng sanggunian]
Isang rebulto ni Ardalan na gawa nang isang iskultor sa Iran na si Hadi Zia-dini ang nakatayo ngayon sa Sanandaj, Iran.[3]
Mga Libro
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Khronika Doma Ardalan: Ta'rikh-I Ardalan by Mah Sharaf Khanum Kurdistani and E. I. Vasileva, ISBN 5-02-016559-X / 502016559X
- Divan-i Masturah Kurdistani, Collection of poems, 238 pp., 1998, ISBN 964-6528-02-3.
Mga Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ ماھشەرەف خانمی ئەردەڵانی (خەنسای کورد)، دیوانی مەستوورە، لێکۆڵینەوەی: محەممەد عەلی قەرەداغی، ھەولێر: دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس، چاپی یەکەم ٢٠١١.
- ↑ "KURDISH WRITTEN LITERATURE – Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org. Nakuha noong 2021-03-04.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "City of Statues". ISNA. 24 Disyembre 2018. Nakuha noong 20 Marso 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)