Pang-uri: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Suck my ass Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 114.108.214.122 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Infinite0694 |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
{{wikibooks|Pang-uri}} |
{{wikibooks|Pang-uri}} |
||
Ang ''' |
Ang '''pang-uri''' ay isang [[bahagi ng pananalita]] na binabago ang isang [[pangngalan]], karaniwang sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito. Gayon man, hindi kinikilalang uri ng salita sa pangkalahatan ang pang-uri; sa ibang salita, may mga ilang [[wika]] ang hindi gumagamit ng mga pang-uri. {{Fact|date=Nobyembre 2009}} Ang pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip. |
||
Ang mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng '' |
Ang mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng ''malaki'', ''matanda'' at ''nakakapagod'' na sinasalarawan ang [[mga tao]], mga lugar, o mga bagay. |
||
== |
== Kayarian ng pang-uri == |
||
May apat na anyo ang mga pang-uri |
May apat na anyo ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod: |
||
* |
* Payak - Ito'y binubuo ng mga salitang-ugat lamang. Mga halimbawa: hinog, sabog, ganda, |
||
* |
* Maylapi - Ito'y mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga panlaping Ka-, ma-, main, ma-hin, -in, -hin, mala-, kasing-, kasim-, kasin-, sing-, sim-, -sin, at kay-, |
||
* |
* Inuulit - Ito'y binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita. Mga halimbawa: pulang-pula,puting-puti,araw-araw gabi-gabi. hindi inuulit ang mga salitang: halo-halo, paru-paro. |
||
* |
* Tambalan - Ito'y binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal. Mga halimbawa: ningas-kugon, ngiting-aso, balat-sibuyas, kapit-tuko at bahag buntot. |
||
== Uri ng pang-uri == |
== Uri ng pang-uri == |
||
May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod: |
May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod: |
||
* Pang-uring |
* Pang-uring naglalarawan - Nagpapakilala ng uri o kabagayan ng isang pangngalan o panghalip. |
||
* Pang-uring pamilang - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip. |
* Pang-uring pamilang - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip. |
||
** Pamilang na |
** Pamilang na panunuran o ordinal - ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakasunud-sunod ng tao, bagay, hayop, lugar at gawain. May panlapi itong ika- o pang-. |
||
* Pantangi-sinasabi ang tiyak na pangngalan. |
* Pantangi-sinasabi ang tiyak na pangngalan. |
||
**Kardinal na pamahagi - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati. |
**Kardinal na pamahagi - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati. |
||
**Kardinal na |
**Kardinal na palansak o papangkat-pangkat - nagsasaad ng bukod sa pagsasama-sama ng anumang bilang, tulad ng tao, bagay, pook atbp. |
||
**Kardinal na pahalaga - nagsasaad ng halaga ng mga bagay. |
**Kardinal na pahalaga - nagsasaad ng halaga ng mga bagay. |
||
== Kaantasan ng pang-uri == |
== Kaantasan ng pang-uri == |
||
Ang |
Ang tatlong kaantasan ng pang-uri ay: |
||
* |
* Lantay -naglalarawan ang pang-uring lantay ng isang pangngalan o panghalip na walang pinaghahambingan. |
||
* |
* Pahambing -nagtutulad ang pahambing sa dalawa o higit pang pangngalan o panghalip. |
||
* |
* Pasukdol -ang pasukdol ay katangiang namumukod o nagngingibabaw sa lahat ng pinaghahambingan. |
||
Sex |
|||
== Mga sanggunian == |
== Mga sanggunian == |
Pagbabago noong 10:03, 15 Setyembre 2015
Ang pang-uri ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang isang pangngalan, karaniwang sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito. Gayon man, hindi kinikilalang uri ng salita sa pangkalahatan ang pang-uri; sa ibang salita, may mga ilang wika ang hindi gumagamit ng mga pang-uri. [kailangan ng sanggunian] Ang pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip. Ang mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng malaki, matanda at nakakapagod na sinasalarawan ang mga tao, mga lugar, o mga bagay.
Kayarian ng pang-uri
May apat na anyo ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
- Payak - Ito'y binubuo ng mga salitang-ugat lamang. Mga halimbawa: hinog, sabog, ganda,
- Maylapi - Ito'y mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga panlaping Ka-, ma-, main, ma-hin, -in, -hin, mala-, kasing-, kasim-, kasin-, sing-, sim-, -sin, at kay-,
- Inuulit - Ito'y binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita. Mga halimbawa: pulang-pula,puting-puti,araw-araw gabi-gabi. hindi inuulit ang mga salitang: halo-halo, paru-paro.
- Tambalan - Ito'y binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal. Mga halimbawa: ningas-kugon, ngiting-aso, balat-sibuyas, kapit-tuko at bahag buntot.
Uri ng pang-uri
May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
- Pang-uring naglalarawan - Nagpapakilala ng uri o kabagayan ng isang pangngalan o panghalip.
- Pang-uring pamilang - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip.
- Pamilang na panunuran o ordinal - ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakasunud-sunod ng tao, bagay, hayop, lugar at gawain. May panlapi itong ika- o pang-.
- Pantangi-sinasabi ang tiyak na pangngalan.
- Kardinal na pamahagi - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati.
- Kardinal na palansak o papangkat-pangkat - nagsasaad ng bukod sa pagsasama-sama ng anumang bilang, tulad ng tao, bagay, pook atbp.
- Kardinal na pahalaga - nagsasaad ng halaga ng mga bagay.
Kaantasan ng pang-uri
Ang tatlong kaantasan ng pang-uri ay:
- Lantay -naglalarawan ang pang-uring lantay ng isang pangngalan o panghalip na walang pinaghahambingan.
- Pahambing -nagtutulad ang pahambing sa dalawa o higit pang pangngalan o panghalip.
- Pasukdol -ang pasukdol ay katangiang namumukod o nagngingibabaw sa lahat ng pinaghahambingan.