Hukbong lakad: Pagkakaiba sa mga binago
m robot Adding: id:Infanteri |
m robot Adding: yi:פוס סאלדאטן |
||
| Linya 76: | Linya 76: | ||
[[sv:Infanteri]] |
[[sv:Infanteri]] |
||
[[tg:Impanterya]] |
[[tg:Impanterya]] |
||
[[yi:פוס סאלדאטן]] |
|||
[[zh:步兵]] |
[[zh:步兵]] |
||
Pagbabago noong 17:10, 25 Agosto 2006
Impanteriya ay mga sundalong lumalaban sa kalupaan, at madalas na gumagamit ng mga baril at iba pang uri ng sandatang puwedeng hawakan ng kamay. Sila ay gumagalaw ayon sa pagtakbo ng kanilang hukbo o sandatahan. "Impanteriya" din ang tawag sa sangay ng militar kung saan sila naglilingkod.
Kasaysayan
Maliban sa mga iilang grupo, karamihan sa mga hukbo ng ibang bansa, kabilang na ang Pilipinas ay nagsimula sa sangay ng impanteriya. Datapwat nagbago ang kanilang mga sandata, ang nag-iisang pagkakapareho nila ay ang paggamit ng kanilang mga paa upang marating ang patutunguhan o obdyektib (lalo na nung sinaunang panahon).
Noong una, ang impanteriya ay di lalaki sa isang pulutong ng mga armadong sundalo, lumalaban sa magkabilang panig sa utos ng isang nakatataas na pinuno. Subalit, sa benepisyo ng magkakaparehong kagamitan, uniporme, sandata at higit sa lahat magandang pagsasanay ang nagdulot ng iba't ibang uri ng pagsalakay at paglupig sa kalaban.
Katulad din ng ibang labanan at digmaan, ang kasaysayan ng impanteriya ay isang kwento ng pagkakabalanse sa pagitan ng isang armadong hukbo (Greek phalanx) na lumalaban sa pamamagitan ng digit-digit na pagkakahanay ng mga tauhan, at di masyadong armadong hukbo ngunit mabilis gumalaw katulad ng Roman legion, na kayang maglagay ng tauhan kahit saan naiisin ng pinuno nito at gamitin ang anumang paraan upang lupigin ang isang malaking hukbo.
Kaliksihan, Kasandatahan, at Pagdedepensa ang tatlong naglalaban-laban ngunit nagdadamayang mga sangkap na kailangang patasin upang ika'y makagawa ng isang matatag at malakas na impanteriya.
Panahong Klasikal
Halimbawa ng mga hukbong impanteriya ng phalanxes of ancient Greece and the legions of Imperial Rome. Salungat sa mahigpit na pagkakaayos ng mga phalanxes at legions, karamihan sa mga hukbo ng sinaunang mundo ay tumanggap din ng mga skirmishers (kadalasan mga mersenaryo o mga alila) na minsan ay mahina ang baluti na suot at may dalang sari-saring uri ng mga kagamitang pandigma, mula sa espada't sibat hanggang sa mga tirador at pana. Ang impanteriya ang pangunahing hukbong pandigma ng mga panahong yaon, marahil na rin sa resulta ng pabago-bagong panahon at paraan ng pakikidigma, isama mo pa dito ang mga bagong taktikang natutunan upang gamitin ang kanilang mga sandata.
Malalaki, ngunit disiplinadong mga pangkat ng impanteriya ay madalas sa mga digmaan ng sinaunang mundo. Bagama't, sa pagbagsak ng emperyo ng mga Roman sa mga tribong Germanic kagaya ng mga Vandals, Goths, and Visigoths noong ikalimang siglo A.D., ang politikal at militar na katatagan ng nasabing pangkat ay unti-unting nawala hanggang sa kalagitnaan ng Middle Ages sa pagdating ng monarkiya at burokrasya.
Middle Ages
Sa kabuuan ng Middle Ages, pakikidigma at lipunan ay pinakinang ng mga kabalyero, pinaganda sa pamamagitan ng mga Kabalyero o knights. Ang mga Kabalyero ay kinuha sa mga dugong bughaw, habang ang impanteriyang kanilang pinamunuan ay kinukuha sa mga karaniwang tao at magsasaka. Dito nagbago ang pamamaraan ng pakikidigma ng impanteriya na pinalakas ng mga bagong teknolohiya at taktikang militar. Kadalasan, may mga sinaunang taktika na ginagamit pa rin ng mga panahong iyon.
Makabagong Panahon
Bago pa man naimbento ang tren noong ika-19 na siglo, ang impanteriya ay nakararating sa kanilang patutunguhan sa pamamagitan ng paglalakad, o di kaya'y sa pamamagitan ng mga barko. Noong mga taong 1890s, may mga bansang gumamit ng mga impanteriyang naka-bisikleta, ngunit ang talagang pagbabago ay nangyari noong 1920s kung saan ang impanteriya ay gumamit ng de-makinang sasakyan sa kauna-unahang pagkakataon, at pinanganak ang de-makinang impanteriya o motorized infantry. Mga pangyayari noong ikalawang digmaang pandaigdig ang nagudyok sa mga siyentipiko upang pahalagahan ang kaligtaasan ng mga sundalo habang sila'y naglalakbay, nagresulta ito sa pagkakagawa ng mechanized infantry. WWII din ang unang nakasaksi sa malawakang paggamit ng mga paratroops, na naging susi sa ilang kampanya sa Europa. Noong Vietnam conflict, pinangunahan ng Hukbong Katihan ng Amerika ang paggamit ng mga helicopters upang dalhin ang isang malaking grupo ng impanteriya ng mas mabilis at mahirap na lokasyon sa gitna ng labanan.
Ang makabagong mechanized infantry ay tinutulungan ng mga armored fighting vehicles, artillery, at mga sasakyang panghimpapawid, kaagapay nito ang light infantry, na di gumagamit ng mga armored fighting vehicles, ay nananatiling isang matatag na puwersang militar na kayang sumakop at magbantay ng isang lugar, kaya ito'y nananatiling isang mahalagang sangkap ng taktikang pakikidigma.
Organisasyon
Ang impanteriya ay natatangi dahil sa kaayusan at katatagan nito sa pakikidigma sa lupa. Ito ay nagbago sa pagdaan ng panahon, ngunit nanatiling isang mahalagang elemento sa pagkakatatag ng makabagong impanteriya. Mula sa pagsapit ng ika-20 siglo, ang mga impanteriya ay ipinapadala sa isang maayos ngunit saradong porma hanggang sa huling oras ng digmaan. Ito'y mahalaga upang magkaroon ng gabay ang mga pinuno nito, lalo na sa paggalaw at pagatake, gayun na rin ay nagbibigay puwang para sa mga pinuno nito na mapanatili ang disiplina sa kanyang mga hanay.
Sa pagdating ng mga makabagong sandata, naging mahalaga ang pagpapakalat ng impanteriya sa mas malawak na lugar. Ito'y nagbigay daan upang hindi sila matamaan ng armas ng kalaban. Mula WWI, nanatiling matagumpay ang impanteriya sa paglupig sa kanilang kalaban sa pamamagitan ng paggamit ng mga sasakyang pandigma. Nagkaroon din ng mas malawak na lugar kung saan pwedeng ipadala ang mga ito sa pamamagitan ng mga radyo at makabagong paraan ng komunikasyon.
Misyon
Ang pangunahing trabaho ng impanteriya ay ang maging pangunahing lakas ng isang hukbo. Ang kanilang mga paggalaw ang nagdedesisyon kung ang isang kalaban ay kayang talunin o hindi, at ang presensya ng impanteriya ang nagbibigay palatandaan ng pagkakasakop sa isang lupain.