Tingnan ang wikitext ng Pangulo ng Bulgarya

{{Infobox official post
| post = President
| body = of the Republic of Bulgaria
| native_name = {{Nobold|Президент на България}}
| flag = Coat of arms of Bulgaria.svg
| flagsize = 125px
| flagborder = 
| flagcaption = [[Coat of arms of Bulgaria]]
| image = Rumen Radev official portrait (cropped).jpg
| imagesize = 200px
| incumbent = [[Rumen Radev]]
| incumbentsince = 22 January 2017
| style = [[Excellency|His Excellency]]
| residence = [[Largo, Sofia|Sofia]] (office), {{ill|Boyana (residence)|bg|Бояна (резиденция)|lt=Boyana}} (residential)
| appointer = [[Direct election|Popular vote]]
| termlength = Five years, renewable once
| formation = 22 January 1992<br><small>Modern presidency; 3 April 1990 as Chairman (President)</small>
| inaugural = [[Zhelyu Zhelev]]<br><small>Modern presidency; [[Petar Mladenov]] as inaugural Chairman (President)</small>
| precursor = [[State Council of Bulgaria|State Council]] (1971-1990)<br>[[Chairman (President) of Bulgaria|Chairman (President)]] (1990-1992)
| deputy = [[Vice President of Bulgaria|Vice President]]
| salary = 11 044 leva per month<ref name="sofiaglobe.com">{{cite web|url=https://sofiaglobe.com/2018/02/14/bulgaria-hikes-pay-for-mps-prime-minister-and-president/|title=Bulgaria hikes pay for MPs, Prime Minister and President|date=14 February 2018}}</ref>
| website = {{URL|http://www.president.bg}}
}}

Ang '''pangulo ng Bulgarya''' ({{lang-bg|Президент на Република България}}, [[Romanization|romanized]]: ''Prezident na Republika Bŭlgariya'') ay ang [[pinuno ng estado]] ng [[Bulgaria]] at ang [[commander-in-chief]] ng [[Bulgarian Armed Forces|Bulgarian Army]]. Ang opisyal na tirahan ng pangulo ay sa Boyana Residence, [[Sofia]]. Matapos ang pagkumpleto ng ikalawang round ng pagboto, ang kandidato [[Rumen Radev]] ay nahalal na Pangulo ng Bulgaria noong 13 Nobyembre 2016.

Sa [[Bulgaria]], ang tungkulin ng pangulo ay pangunahing bilang isang simbolikong pigura, na ang pangunahing tungkulin ay ang maging '[[arbitrator]]' ng mga pagtatalo sa pagitan ng iba't ibang institusyon ng Bulgaria. Hindi sila itinuring na [[pinuno ng pamahalaan]] o bahagi ng [[kapangyarihang ehekutibo] ng bansa].

== Halalan ==

=== Kwalipikado para sa halalan ===
Para ang isang mamamayang Bulgarian ay maaaring tumakbo para sa opisina ng Pangulo ng Bulgaria, dapat nilang tuparin ang mga sumusunod na kondisyon:<ref name=":0" />

*Dapat ay isang Bulgarian citizen
*Dapat na hindi bababa sa 40 taong gulang
*Dapat ay nanirahan sa Bulgaria sa loob ng limang taon bago ang kandidatura
*Dapat matupad ang lahat ng mga kundisyon na kakailanganin para sa halalan bilang isang kinatawan sa Pambansang Asembleya ng Bulgaria

=== Sistema ng halalan ===
Ang pangulo ay direktang inihalal ng mga taong Bulgarian sa isang [[Two-round system|two-round]] [[Majoritarian|majoritarian election]]. Kung ang isang kandidato ay nakakakuha ng higit sa 50% ng boto at ang [[pagboto ng botante]] ay hindi bababa sa 50% sa unang round, ang kandidatong iyon ay ihahalal. Kung walang kandidatong nakakakuha ng higit sa 50% ng boto o ang turnout ng mga botante ay mas mababa sa 50% sa unang round, magkaharap ang dalawang top-performing na kandidato sa ikalawang round na may [[first-past-the-post] pagboto]], kung saan ang kandidato ay tumatanggap ng mas malaking bilang ng mga boto na itinuturing na inihalal.{{Efn|Bulgarian election law permits voters to vote against all candidates. Sa katotohanan, wala itong epekto, dahil hindi binibilang ang mga boto na iyon sa panahon ng tally at dahil dito ay hindi makakaapekto sa resulta ng halalan.|name=|group=}}<ref name=":0" />

== Mga Paghihigpit ==
Ang pangulo ay pinagbawalan na maging miyembro din ng [[National Assembly (Bulgaria)|National Assembly]], gayundin ang pagkuha sa anumang iba pang opisina ng gobyerno, pampubliko o pribadong para sa tagal ng kanyang termino. Ang presidente ay ipinagbabawal din sa konstitusyon na masangkot sa isang posisyon sa pamumuno ng isang [[partidong pampulitika]] habang nasa katungkulan.<ref name=":0" /> Sa pagsasagawa, sa kabila ng katotohanan na karamihan sa mga kandidato para sa pangulo ay inihalal mula sa isang listahan ng partidong pampulitika<ref>{{Cite web|url=https://www.flashnews.bg/nikoj-prezident-ne-e-napalno-nezavisim/|title=Коларова: Никой президент не е напълно незавиденты незавидент |first=публикувана от Паолина|date=2016-08-26|website=Flashnews|language=bg-BG|access-date=2019-10-21}}</ref> at sa kabila ng katotohanan na ang Konstitusyon ay hindi pagbawalan ang pangulo na maging isang ordinaryong miyembro ng isang partidong pampulitika, malawak na inaasahan sa lipunang Bulgarian na ang pangulo ay higit sa pulitika. Dahil dito, inaasahang tatalikuran ng napiling pangulo ang anumang pagiging miyembro sa isang partidong pampulitika.<ref>{{Cite web|url=https://www.24chasa.bg/mnenia/article/5692787|title=Надпартиен президент ? То е като коледното намаление|website=www.24chasa.bg|access-date=2019-10-21}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dnevnik.bg/bulgaria /2011/05/02/1083004_bulgariia_ima_nujda_ot_nadpartien_prezident_smiata/|title=България има нужда от надпартиен президsitewebт| date=2 Mayo 2011 |language=bg|access-date=2019-10-21 }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://fakti.bg/bulgaria/206093-prezidentat-trabva-da-e-nadpartien|title=Президентът трябва да е надпартиен|website=Fakti. bg - Да извадим фактите наяве|access-date=2019-10-21}}</ref>

==Mga kapangyarihan at pribilehiyo==
Ang pangulo ng Bulgaria ay may ilang mga tungkulin at kapangyarihan na kinokontrol sa Kabanata 4&nbsp;ng 1991 [[Konstitusyon ng Bulgaria]]. Ang pangulo ay direktang inihalal sa pamamagitan ng [[Direktang halalan|popular na boto]] sa loob ng limang taon na maaaring i-renew.

=== Presidential powers ===
Ang mga sumusunod na kapangyarihan ay pagmamay-ari ng pangulo ng Bulgaria:<ref name=":0" />

*Ang kakayahang magbigay, ibalik o bawiin{{Efn|Ang pagbawi ng pagkamamamayan ay maaari lamang gawin sa mga mamamayang nakakuha ng kanilang pagkamamamayan sa pamamagitan ng proseso ng [[naturalisasyon]] at hindi sa mga katutubong Bulgarian.

{{Uncategorized|date=Oktubre 2024}}