Pangulo ng Hungriya

President of the Republic ng Hungary Magyarország köztársasági elnöke
Standard of the president
Incumbent László Kövér (Acting) mula 26 February 2024
Tirahan	Sándor Palace Budapest, Hungary
Nagtalaga	National Assembly
Haba ng termino	Five years, renewable once
Hinalinhan	Regent of Hungary (1st) Presidential Council of Hungary (2nd)
Nabuo	11 January 1919 (1st) 1 February 1946 (2nd) 23 October 1989 (current)
Unang humawak	Mihály Károlyi (1919) Zoltán Tildy (1946) Mátyás Szűrös (1989)
Nabuwag	29 February 1920 (1st) 20 August 1949 (2nd)
Diputado	Speaker of the National Assembly
Sahod	3,909,710 Ft monthly
Websayt	Opisyal na website

Ang pangulo ng Hungriya ay ang puno ng estado ng Hungriya. Ang opisina ay may higit na seremonyal (figurehead) na tungkulin, ngunit maaari ding veto legislation o magpadala ng batas sa Constitutional Court para sa pagsusuri. Karamihan sa iba pang mga kapangyarihang tagapagpaganap, tulad ng pagpili ng mga ministro ng pamahalaan at nangunguna sa mga hakbangin sa pambatasan, ay sa halip ay binigay sa opisina ng punong ministro.

Ang kasalukuyang pangulo ng Hungary ay si Katalin Novák, na nanunungkulan noong 10 Mayo 2022. Siya ang unang babae na humawak sa pagkapangulo.

Halalan sa pagkapangulo

Itinakda ng Konstitusyon ng Hungary na ang National Assembly (Országgyűlés) elects the president of Hungary for a term of five years . Ang mga pangulo ay may term limit ng dalawang termino ng panunungkulan.

Kalayaan ng function

Ayon sa Artikulo 12 (2) ng Saligang Batas, ang pangulo, kapag isinasagawa ang kanilang tungkulin, ay hindi maaaring magsagawa ng "isang pampublikong, pampulitika, pang-ekonomiya o panlipunang tungkulin o misyon". Maaaring hindi sila sumali sa "anumang iba pang bayad na propesyonal na aktibidad, at maaaring hindi makatanggap ng bayad para sa anumang iba pang aktibidad, maliban sa mga aktibidad na napapailalim sa copyright".

Kundisyon para sa kandidatura

Ayon sa Artikulo 10 (2), anumang Hungarian citizen na may edad na hindi bababa sa 35 taong gulang ay maaaring mahalal bilang pangulo.

Proseso ng halalan

Tinatawag ng pangulo ng Pambansang Asembleya, ang halalan sa pagkapangulo ay dapat isagawa sa pagitan ng 30 at 60 araw bago matapos ang termino ng nanunungkulan na pangulo, o sa loob ng 30 araw kung ang opisina ay nabakante.

Ang Saligang Batas ay nagsasaad na ang mga kandidato ay dapat na "ipanukala nang nakasulat ng hindi bababa sa isang ikalimang bahagi ng mga miyembro ng Pambansang Asembleya". Dapat silang isumite sa pangulo ng Pambansang Asamblea bago ang boto. Ang isang miyembro ng National Assembly ay maaaring magmungkahi lamang ng isang kandidato.

Ang lihim na balota ay dapat makumpleto sa loob ng dalawang magkasunod na araw nang hindi hihigit. Sa unang round, kung ang isa sa mga kandidato ay nakakuha ng higit sa 2/3 ng mga boto ng lahat ng miyembro ng Pambansang Asembleya, ang kandidato ay inihalal.

Kung walang kandidatong nakakuha ng kinakailangang mayorya, ang ikalawang round ay isinaayos sa pagitan ng dalawang kandidatong nakakuha ng pinakamaraming boto sa unang round. Ang kandidatong nakakuha ng mayorya ng mga boto sa ikalawang round ay dapat ihalal na pangulo. Kung hindi matagumpay ang ikalawang pag-ikot, kailangang magsagawa ng bagong halalan pagkatapos maisumite ang mga bagong kandidato.

Panunumpa sa tungkulin

Ayon sa Artikulo 11 (6), ang pangulo ng republika ay dapat manumpa sa harap ng Pambansang Asamblea.

Ang panunumpa ay ang mga sumusunod:

Én, [pangalan ng tao] fogadom, hogy Magyarországhoz és annak Alaptörvényéhez hű leszek, jogszabályait megtartom és másokkal is megtartatom; köztársasági elnöki tisztségemet a magyar nemzet javára gyakorolom. [At, ayon sa paghatol ng nanunumpa] Isten engem úgy segéljen!

Ako [pangalan ng tao], nanunumpa na magiging tapat sa Hungary at sa Batayang Batas nito, na igalang at ipatupad ang batas nito ng iba; Gagawin ko ang aking tungkulin bilang Pangulo ng Republika para sa ikabubuti ng bansang Hungarian. [At, ayon sa paniniwala ng nanunumpa] Nawa'y tulungan ako ng Diyos!

Mga kakayahan at prerogatives

Ayon sa Batayang Batas, "ang Pinuno ng Estado ng Hungary ay ang Pangulo ng Republika na nagpapahayag ng pagkakaisa ng bansa at nangangasiwa sa demokratikong paggana ng mga institusyon ng Estado". Commander-in-Chief ng Hungarian Defense Forces, "represents Hungary", "maaaring lumahok sa mga pagpupulong ng National Assembly at kumuha ng floor", "initiate laws" o isang national referendum. Tinutukoy nito ang petsa ng mga halalan, nakikilahok sa "mga desisyon tungkol sa mga partikular na estado ng batas" (estado ng digmaan, emerhensiya...), kinukuha ang Pambansang Asembleya pagkatapos ng halalan, maaaring buwagin ito, suriin ang pagsang-ayon ng isang batas ng Constitutional Court .

Ang pinuno ng estado ay "nagmumungkahi ng mga pangalan ng Punong Ministro, ang Pangulo ng Curia, ang Principal Public Prosecutor at ang Komisyoner ng Mga Pangunahing Karapatan", ang nag-iisang nominator ng mga hukom at ang Pangulo ng Konseho ng Badyet. Sa pamamagitan ng "countersignature ng isang miyembro ng gobyerno", ang pinuno ng estado ay humirang ng mga ministro, ang gobernador ng National Bank of Hungary, ang mga pinuno ng mga independiyenteng regulatory entity, mga propesor sa unibersidad, mga heneral , mandato ambassadors at university rectors, "awards decorations, rewards and titles". Gayunpaman, maaaring tumanggi ang pangulo na gawin ang mga paghirang na ito "kung ang mga kundisyon ayon sa batas ay hindi natutupad o kung ito ay nagtatapos para sa isang matibay na dahilan na magkakaroon ng malubhang kaguluhan sa demokratikong paggana ng mga institusyon ng Estado".

Sa kasunduan din ng gobyerno, ang pinuno ng estado ay "gumagamit ng karapatan ng indibidwal na pagpapatawad", "nagpapasya sa mga usapin ng organisasyon ng teritoryo" at "mga kaso tungkol sa pagkuha at pag-alis ng pagkamamamayan".

Immunity at pagtanggal sa opisina

Ayon sa Artikulo 12 ng Batayang Batas, "ang Pangulo ng Republika ay hindi maaaring labagin". Dahil dito, ang lahat ng paglilitis sa krimen laban sa pangulo ay maaari lamang maganap pagkatapos ng kanilang mandato.

Gayunpaman, ang Artikulo 13 (2) ng Saligang Batas ay nagtatakda ng pagpapatalsik sa pangulo. Magagawa lamang ito kung ang pangulo ay "sinasadyang lumabag sa Batayang Batas o ibang batas sa pagganap ng mga tungkulin, o kung sila ay gumawa ng isang pagkakasala nang kusang-loob". Sa ganoong kaso, ang mosyon para sa pagtanggal ay dapat imungkahi ng hindi bababa sa ¹⁄₅ ng mga miyembro ng Pambansang Asembleya.

Ang pamamaraan ng pag-aakusa ay pinasimulan ng isang desisyon na kinuha sa pamamagitan ng lihim na balota ng mayorya ng ²⁄₃ ng mga miyembro ng Pambansang Asamblea. Kasunod nito, sa mga paglilitis sa harap ng Constitutional Court, natutukoy kung ang pangulo ay dapat tanggalin sa kanilang mga tungkulin.

Kung itinakda ng korte ang pananagutan ng pangulo, ang pangulo ay aalisin sa katungkulan.

Succession

Pagwawakas ng mandato at kawalan ng kakayahan

Ayon sa Artikulo 12 (3), ang termino ng panunungkulan ng pangulo ng republika ay nagtatapos:

• Kapag natapos na ang termino ng panunungkulan;
• Sa pagkamatay ng Pangulo habang nanunungkulan;
• Sa pamamagitan ng isang kawalan ng kakayahan na nagiging imposible ang pagganap ng kanilang mga tungkulin sa loob ng higit sa 90 araw;
• Kung hindi na nila natutugunan ang mga kondisyon para sa pagiging karapat-dapat;
• Isang deklarasyon ng hindi pagkakatugma ng mga tungkulin;
• Sa pamamagitan ng pagbibitiw;
• Sa pamamagitan ng pagpapaalis.

Ayon sa Artikulo 12 (4), ang Pambansang Asembleya ay dapat magpasya sa pamamagitan ng mayorya ng 2/3 ng lahat ng mga miyembro nito na magpasya sa kawalan ng kakayahan ng pangulo ng republika na gamitin ang kanilang mga responsibilidad nang higit sa 90 araw.

Kawalan (pansamantalang kawalan ng kakayahan)

Ayon sa Artikulo 14 (1), kung ang pangulo ng republika ay pansamantalang walang kakayahang gamitin ang kanilang mga tungkulin at kapangyarihan, ang mga ito ay isinasagawa ng tagapagsalita ng Pambansang Asembleya ng Hungary, na hindi maaaring magtalaga sa kanila sa mga kinatawan at kung sino ang ay pinalitan sa mga tungkulin ng National Assembly ng isa sa mga deputy speaker ng National Assembly hanggang sa matapos ang kawalan ng kakayahan ng pangulo.

Ayon sa Artikulo 14 (2), ang pansamantalang kawalan ng kakayahan ng pangulo ng republika ay pinagpapasyahan ng Pambansang Asamblea sa panukala ng mismong pangulo, ng pamahalaan, o ng isang miyembro ng Pambansang Asamblea.