Pumunta sa nilalaman

Senado ng Australya

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Senate
47th Parliament of Australia
Coat of arms or logo
Uri
Uri
Upper house ng Parliament of Australia
Pinuno
Sue Lines, Labor
Simula 26 July 2022
Penny Wong, Labor
Simula 1 June 2022
Katy Gallagher, Labor
Simula 1 June 2022
Simon Birmingham, Liberal
Simula 5 June 2022
Anne Ruston, Liberal
Simula 5 June 2022
Estruktura
Mga puwesto76
Mga grupong pampolitika
Padron:Composition of Australian Senate
Haba ng taning
6 years (state senators)
3 years (territory senators)
Halalan
Single transferable vote
Huling halalan
21 May 2022
(Half Senate election)
Susunod na halalan
2024 or 2025
Lugar ng pagpupulong
Senate Chamber
Parliament House
Canberra, Australian Capital Territory,
Australia
Websayt
Senate

Ang Senado ay ang upper house ng bicameral Parliament of Australia, ang lower house ay ang House ng mga Kinatawan. Ang komposisyon at kapangyarihan ng Senado ay itinatag sa Kabanata I ng Konstitusyon ng Australia. Mayroong kabuuang 76 na senador: 12 ang inihalal mula sa bawat isa sa anim na Australian states anuman ang populasyon at 2 mula sa bawat isa sa dalawang self-governing internal Mga teritoryo ng Australia (ang Australian Capital Territory at ang Northern Territory). Ang mga senador ay popular na inihalal sa ilalim ng solong maililipat na boto na sistema ng proporsyonal na representasyon.

Ang Senado ng Australia ay kapantay ng kapangyarihan sa Kapulungan ng mga Kinatawan, maliban na hindi ito maaaring magmula o mag-amyenda ng mga perang papel (mga buwis o batas na naglalaan ng pera) – tanggihan o ipagpaliban lamang ang mga ito. Ang tampok na ito, na mas malapit sa malakas na bicameralism ng US senate, ay wala sa iba pang maihahambing na mga sistema ng Westminster (tulad ng UK House of Lords) na ginagawang kakaibang hybrid ang Australian system, minsan tinatawag na " Washminster mutation".[1][2][3]

Mula noong 1948, ang Senado ay inihalal gamit ang isang proporsyonal na sistema ng representasyon na may mas malawak na hanay ng mga partido at mga independyente na kinakatawan sa kamara, na walang indibidwal na partido na karaniwang nangingibabaw. Kasunod ng 1981, ang gobyerno ay mayroon lamang mayorya sa Senado mula 2005–2007; kung hindi, ang mga negosasyon sa ibang mga partido at mga independyente ay karaniwang kinakailangan upang maipasa ang batas.[4]

Pinagmulan at tungkulin

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Australian Senate noong 1923

Itinatag ng Konstitusyon ng Australia ang Senado bilang bahagi ng sistema ng Dominion na pamahalaan sa bagong federated Australia. Hindi tulad ng mga mataas na kapulungan sa ibang mga bansa na gumagamit ng Westminster system, ang Senado ay gumaganap ng isang aktibong papel sa batas at hindi lamang isang vestigial body na may limitadong kapangyarihan sa pagsusuri. Insted na maging modelo lamang pagkatapos ng House of Lords, tulad ng Senate of Canada, ang Senado ng Australia ay bahagyang ginawang modelo pagkatapos ng Senado ng Estados Unidos, sa pamamagitan ng pagbibigay ng pantay na representasyon sa bawat estado at halos pantay na kapangyarihan sa mababang kapulungan.[5][6] Ginawa ito upang bigyan ng tunay na impluwensya sa Parliament ang hindi gaanong matao na estado, habang pagpapanatili ng tradisyonal na mga function ng pagsusuri sa itaas na mga bahay sa sistema ng Westminster.

Bagama't ang punong ministro at ingat-yaman, ayon sa kombensiyon, ay mga miyembro ng Kapulungan ng mga Kinatawan (pagkatapos John Gorton mahirang na punong ministro noong 1968, siya nagbitiw sa Senado at nahalal sa Kamara), maaaring magmula ang ibang mga ministro sa alinmang kapulungan,[7] at ang dalawang Kapulungan ay may halos pantay na kapangyarihang pambatas.[5] Tulad ng karamihan sa itaas na mga kamara sa bicameral parliaments, ang Senado ay hindi maaaring magpakilala o mag-amyenda ng appropriation bills (mga panukalang batas na nagpapahintulot sa paggasta ng pamahalaan ng pampublikong kita) o mga panukalang batas na nagpapataw ng pagbubuwis, ang tungkuling iyon ay nakalaan para sa mas mababang bahay; maaari lamang itong aprubahan, tanggihan o ipagpaliban ang mga ito (tulad ng kilalang nangyari sa pangunguna sa the Dismissal). Ang antas ng pagkakapantay-pantay sa pagitan ng Senado at Kapulungan ng mga Kinatawan ay sumasalamin sa pagnanais ng mga may-akda ng Konstitusyon na pigilan ang mas maraming populasyon na estado na ganap na nangingibabaw sa proseso ng pambatasan. Ang konstitusyon ng Australia ay pinagtibay bago ang paghaharap noong 1909 sa Britain sa pagitan ng House of Commons at ng House of Lords, na sa huli ay nagresulta sa mga paghihigpit na inilagay sa mga kapangyarihan ng ang House of Lords ng Parliament Acts 1911 and 1949.

Sa pagsasagawa, gayunpaman, karamihan sa mga batas (maliban sa pribadong panukalang batas sa Parliament ng Australia ay pinasimulan ng gobyerno, na may kontrol sa mababang kapulungan. Pagkatapos ay ipapasa ito sa Senado, na may pagkakataong amyendahan ang panukalang batas, ipasa o tanggihan ito. Sa karamihan ng mga kaso, ang pagboto ay nagaganap sa party lines, bagama't may mga paminsan-minsang conscience vote.

Ang Senado ay nagpapanatili ng isang bilang ng mga komite, na nakikibahagi sa iba't ibang uri ng mga pagtatanong. Ang mga resulta ay walang direktang kapangyarihang pambatas, ngunit mahalagang mga forum na nagpapataas ng maraming pananaw na kung hindi man ay hindi makakatanggap ng paunawa ng gobyerno o ng publiko.

The Senate chamber sa Old Parliament House, Canberra, kung saan nagpulong ang Parliament sa pagitan ng 1927 at 1988.

Sistema ng eleksyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang sistema para sa paghalal ng mga senador ay ilang beses na nagbago mula noong Federation. Kasama sa orihinal na kaayusan ang isang first-past-the-post at block voting o "winner takes all" system, sa isang estado - batay sa estado. Ito ay pinalitan noong 1919 ng preferential block voting. Ang block voting ay may posibilidad na makabuo ng landslide mayorya at maging "wipe-outs". Halimbawa, mula 1920 hanggang 1923 ang Nationalist Party ay humawak sa lahat maliban sa isa sa 36 na upuan, at mula 1947 hanggang 1950, ang Australian Labor Party ay humawak sa lahat maliban sa tatlo.

Noong 1948, solong maililipat na boto na may proporsyonal na representasyon sa isang estado-by-estado na batayan ang naging paraan para sa paghalal ng mga senador. Sa oras na ito, ang bilang ng mga senador ay pinalawak mula 36 hanggang 60 at pinagtatalunan na ang paglipat sa proporsyonal na representasyon ay kailangan upang mapataas ang balanse sa pagitan ng dalawang malalaking partido sa kamara. Ang pagbabago sa mga sistema ng pagboto ay inilarawan bilang isang "institusyonal na rebolusyon" na nagkaroon ng epekto ng paglilimita sa kakayahan ng pamahalaan na kontrolin ang kamara, gayundin ang pagtulong sa pag-usbong ng mga menor de edad na partido sa Australia.[8][9]

Nakita ng 1984 election ang pagpapakilala ng group ticket voting, upang bawasan ang mataas na rate ng impormal na pagboto na nagmula sa pangangailangan na mabigyan ang bawat kandidato isang kagustuhan, at upang payagan ang maliliit na partido at mga independiyenteng kandidato ng makatwirang pagkakataong manalo ng isang puwesto. Ito ay nagbigay-daan sa mga botante na pumili ng isang partidong "Above the Line" para ipamahagi ang kanilang mga kagustuhan sa kanilang ngalan, ngunit ang mga botante ay nakaboto pa rin nang direkta para sa mga indibidwal na kandidato at namahagi ng kanilang sariling mga kagustuhan kung nais nila ang "Ibaba ng Linya" sa pamamagitan ng paglalagay ng numero sa bawat kahon. [10]

  1. "Paano naimpluwensyahan ng mga sistema ng gobyerno ng Britanya at US ang sistema ng pamahalaan ng Australia?". Parliamentary Education Office (sa wikang Filipino). Nakuha noong 2023-12-05.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Thompson, Elaine (1980). "The "Washminster" Mutation". Australian Journal of Political Science. 15 (2). doi:10.1080/00323268008401755 – sa pamamagitan ni/ng Taylor & Francis Online.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Thompson, Elaine (2001). austlii.edu.au/cgi-bin/viewdoc/au/journals/UNSWLJ/2001/53.html "The Constitution and the Australian System of Limited Government, Responsible Government and Representative Democracy: Revisiting the Washminster Mutation". University of New South Wales Law Journal. 24 (3) – sa pamamagitan ni/ng Austlii. {{cite journal}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Williams, George; Brennan, Sean; Lynch, Andrew (2014). Blackshield at Williams Konstitusyonal na batas at teorya ng Australia : komentaryo at materyales (ika-6th (na) edisyon). Annandale, NSW: Federation Press. p. 415. ISBN 9781862879188.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. 5.0 5.1 =AFF6CA564BC3465AA325E73053DED4AA&_z=z#chapter-01_part-05_53 "Part V - Powers of the Parliament" (sa wikang Ingles). Nakuha noong 13 Mayo 2017. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link]
  6. Ang Intensiyon ng mga Framer ng Konstitusyon ng Australia Tungkol sa Responsableng Pamahalaan at Pananagutan ng Commonerslth Executive sa Australian Senate (PDF). University of Technology Sydney. {{cite book}}: Unknown parameter |huling= ignored (tulong); Unknown parameter |taon= ignored (tulong); Unknown parameter |una= ignored (tulong)
  7. /Powers_practice_n_procedures/Senate_Briefs/Brief14 "No. 14 - Mga Ministro sa Senado". Senate Briefs. Parliament of Australia. Disyembre 2016. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. Sawer, Marian & Miskin, Sarah. Mga Papel sa Parliament Blg. 34 Representasyon at Pagbabago sa Institusyon: 50 Taon ng Proporsyonal na Representasyon sa Senado (PDF). Kagawaran ng Senado. ISBN 0-642-71061-9. {{cite book}}: Unknown parameter |taon= ignored (tulong)
  9. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang electing); $2
  10. Antony Green (23 Setyembre 2015). and-it-didnt-come-from-/9388658 "The Origin of Senate Group Ticket Voting, at hindi ito nagmula sa Major Parties". ABC. Nakuha noong 20 Marso 2016. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)