Tagagamit:Andeng85/burador

Kolesterol

Ang kolesterol ay isang matabang sustansya na kailangan ng ating katawan upang gumana ito. Ito ay ginagawa sa atay at matatagpuan sa mga pagkaing galing sa mga hayop, gaya ng karne, itlog, mga produktong gatas, mantikilya, at mantika. Ang masyadong maraming kolesterol sa inyong dugo ay maaaring makasama sa inyong katawan at pataasin ang inyong panganib sa sakit sa puso. Mas mataas ang inyong panganib sa mataas na kolesterol ng dugo kung:

• Gumagawa ang inyong katawan ng masyadong maraming kolesterol

• Kumakain kayo ng mga pagkain na may mataas na nakababad (saturated) na taba at kolesterol

• Mayroon kayong diyabetis, mababang antas ng tiroydeo (thyroid) na tinatawag na hypothyroidism, o sakit sa bato

Mayroong 3 pangunahing uri ng taba sa inyong dugo:

• High Density Lipoproteins (HDL): Dinadala ng “mabuting” kolesterol na ito ang mga sobrang kolesterol sa inyong dugo pabalik sa inyong atay upang mailabas ito ng inyong katawan.

• Low Density Lipoproteins (LDL): Ang “masamang” kolesterol na ito sa inyong dugo ay dumarami sa inyong mga ugat o daluyan ng dugo. Maaari itong magdulot ng paninikip ng mga ugat, na nagpapahirap sa pagdaloy ng dugo.

• Triglycerides: Maaaring pataasin ng pagkain ng masyadong maraming karboidrato ang antas ng inyong triglyceride. Ang mataas na antas ng Triglycerides ay nakaugnay sa sakit sa puso, stroke at diyabetes. Ang mga taba sa dugo ay sinusukat sa pamamagitan ng isang pagsusuri ng dugo. Sasabihin ng inyong mga resulta ang:

Kabuuang antas ng kolesterol sa inyong dugo

• Ang malusog na antas ay mas mababa sa 200.

• Kung ang inyong kabuuang kolesterol ay mas mataas sa 200, susuriin ng inyong doktor ang inyong HDL, LDL at triglycerides. Ang antas ng HDL na kolesterol sa inyong dugo

Ito ang “mabuting” kolesterol: kapag mas marami ang bilang, mas mabuti.

• Ang malusog na antas ay 60 at mas mataas.

• Kausapin ang inyong doktor tungkol sa mga lunas kung ang inyong antas ay mas mababa sa 40.

Ang antas ng LDL na kolesterol sa inyong dugo Ito ang “masamang” kolesterol: kapag mas mababa ang bilang, mas mabuti.

• Ang malusog na antas ay mas mababa sa 100.

• Maaaring naisin ng inyong doktor na magkaroon kayo ng LDL na mas mababa sa 70 kung kayo ay nagkaroon ng problema sa puso kamakailan lamang.

• Kausapin ang inyong doktor tungkol sa lunas kung ang inyong antas ay 130 pataas.

Ang antas ng triglyceride sa inyong dugo

• Ang malusog na antas ay mas mababa sa 150.

• Kausapin ang inyong doktor tungkol sa lunas kung ang inyong antas ay 200 o pataas.

Upang mapababa ang mga antas ng kolesterol sa inyong dugo:

• Makipagkita sa inyong doktor at palaging ipasuri ang inyong kolesterol.

• Kausapin ang inyong doktor, nars o eksperto sa nutrisyon at diyeta (dietitian) tungkol sa plano para sa diyeta at ehersisyo.

• Maaaring kailanganin ng gamot kung ang diyeta at ehersisyo ay hindi sapat.

• Kumain ng maraming pagkaing mahibla, kagaya ng mga butil, mga butong gulay, at sariwang prutas at gulay.

• Limitahan ang mga pagkaing naglalaman ng maraming kolesterol at saturated at polyunsaturated na taba, kagaya ng karne ng baka, baboy, keso, buong gatas, o mantika.

• Damihan ang pagkain ng mga pagkaing kaunti ang taba, gaya ng walang balat na pitso ng manok, isda o gatas na walang taba.

• Piliin ang mga pagkaing mataas sa monosaturated na taba, kagaya ng langis ng olibo o canola at mga mani.

• Lutuin sa hurno, ihawin o litsunin ang mga pagkain, sa halip na iprito ang mga ito.

Kausapin ang inyong doktor, nars, o eksperto sa nutrisyon at diyeta tungkol sa kung paano pangasiwaan ang inyong mga antas ng kolesterol.