Tagagamit:Cadeau du Ciel

Theoritikal na mga Kunsiderasyon

Ang mga panghalip ay nakalista bilang parte ng walong kauriang panleksiko sa librong The Art of Grammar, isang librong pormal na nakapokus sa gramatikang Greko na kinikilalang ginawa ni Dionysius Thraxmula noong ika-2 daantaon BC. Ang panghalip ay inilalarawan doon bilang “isang kauriang panleksiko na maaaring pumalit sa isang pangngalan at nakamarka para sa isang tao.” Ang mga panghalip ay patuloy na kinikilala bilang kauriang panleksiko sa gramatika ng wikang Latin (ang terminong Latin ay pronomen, kung saan ang pangalang Ingles – mula sa Middle French – ay nagmula), at sa pangkabuuan ng tradisyong Europeyo.

Mula sa mga pamamaraang mas moderno, ang mga panghalip ay mas madalang na kilalanin bilang nagiisang uri ng salita, dahil sa napakarami nitong papel na sintaktik na ginagampanan, nirerepresenta ng iba’t ibang uri ng panghalip na nakalista sa mga naunang parte ang mga papel na ito.

May ilang uri ng panghalip na magkapareho o magkahawig ng anyo sa mga determiner na may magkaugnay na kahulugan; ang iilang halimbawa ay matatagpuan sa talahanayan sa kanan. Ang obserbasyon na ito ay nagbigay ng pagkakataon sa mga linguist, tulad ni Paul Postal, na kilalanin ang mga panghalip bilang mga determiner na nakaltasan ng kanilang mga pangngalan o pariralang pangngalan. (Ang patterning na ito ay maaari ding makita sa iilang mga panghalip pampersonal; halimbawa, ang we at you ay maaaring kilalanin bilang determiners sa isang parirala katulad ng Kaming mga Brit at kayong mga manlalaro ng tennis.) Iilang linguists ang sumangayon sa pananaw na ito, kung saan pinagsasama nila ang mga panghalip at mga determiner sa iisang kategorya, minsan kinikilala bilang “determiner-pronoun”, o kinikilala naman ang mga determiner bilang uri ng panghalip o kabaliktaran. Ang pagkakaiba ng dalawang ito ay maaaring kilalanin bilang isang subcategorization o valency, may pagkakatulad ng pagkakaiba ng transitive at intransitive na pandiwa – ang mga determiner ay kumukuha ng isang noun phrase complement katulad ng mga transitive verbs, habang ang mga panghalip ay hindi. Umaayon ito sa pananaw na kahawig ng yaong sa determiner phrase kung saan ang mga determiner, sa halip na pangngalan ang sumusunod sa kanya, ay ginagawang ulo ng parirala.

Ang pag-uugaling gramatikal ng iilang tipo ng panghalip, lalo na ang kanilang pusibleng relasyon sa mga nauuna sa kanila, ay naging pokus na ng mga pag-aaral sa binding, na nagmumula sa teorya ng binding at governing ni Chomsky. Sa kontekstong ito, ang mga panghalip na pasarili at reciprocal (tulad ng himself at each other) ay kinikilala bilang mga anaphor (mula sa isang kahulugan na limitado) sa halip na mga elementong pronominal. 

References

[[Kategorya:Balarila]]