Kalinangang tanyag
Ang kalinangang tanyag (Ingles: popular culture, pop culture), na tinatawag ding kalinangang bantog, kulturang popular, kulturang tanyag, kulturang bantog, kalinangang kinakatigan, o kulturang kilala, ay ang kabuuan ng mga ideya, mga pananaw, mga saloobin, mga meme,[1] mga imahe, at iba pang mga penomeno na winawaring pinipili at tinatangkilik ayon sa isang impormal na konsensus sa loob ng pangunahing agos ng isang ibinigay na kalinangan, natatangi na ang sa kalinangang Kanluranin ng maaga hanggang kalagitnaan ng ika-20 daanton at ng lumilitaw at bumabangong pangunahing global na pangunahing daloy ng kultura noong hulihan ng ika-20 daantaon at kaagahan ng ika-21 daantaon. Ang kalipunang ito ng mga ideya, na mabigat na naimpluwensiyahan ng masa ng midya, ay tumatagos at lumalagpas sa pang-araw-araw na buhay ng lipunan.
Ang kalinangang tanyag ay kadalasang tinatanaw bilang pangkaraniwan at may kababaan ng antas (sa diwang "bakya" o hindi mataas ang uri) upang makahanap ng konsensuwal na pagtanggap sa kahabaan ng pangunahing daloy ng isang kultura. Bilang kinalabasan, sumailalim ito sa mabigat na kritisismo o pagbatikos ng sari-saring mga napakukunang wala sa pangunahing daloy ng kultura (higit na ang mga pangkat na panrelihiyon at mga pangkat na kontra-kultura) na humahatol dito bilang superpisyal, konsumerista, sensasyonalista, at may katangian ng korupsiyon o kabulukan.[2][3][4][5][6][7][8][9][10]
Ang katagang "kulturang popular" ay unang naimbento noong ika-19 daantaon o mas maaga pa[11] upang tumukoy sa edukasyon at pangkalahatang "kakalinangan" o "kakulturahan" ng mga taong nasa mas mababang antas ng lipunan. Lumitaw rin ito isang talumpating ipinahayag sa Bulwagang Pambayan ng Birmingham sa Inglatera.[12] Ang kataga ay nagsimulang kuhanin at ariin ang kahulugan na bilang isang kalinangan ng mga taong nasa mababang antas ng lipunan na nakahiwalay mula sa (at paminsan-minsang laban sa) tinataguriang "tunay na edukasyon" hanggang sa pagsapit ng hulihan ng daantaong iyon,[13] isang paggamit na naging naitatag ng kapanahunang nasa pagitan ng mga digmaan.[14] Ang pangkasalukuyang kahulugan ng kataga, isang kulturang para sa pagkonsumo ng masa o madla, iyong natatanging nagsimula sa Estados Unidos, ay nailunsad at tumatag sa pagwawakas ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.[15] Sa gawi sa wikang Ingles, ang popular culture ay pinaiiksi bilang pop culture o "kulturang pop" at "kalinangang pop", at ang naunang paggamit ay maipepetsang nasa dekada 1960.[16]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "Memes in popular culture". Oracle Thinkquest. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Hulyo 2013. Nakuha noong 1 Oktubre 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Teens for Jesus want wholesome pop culture". AuburnPub.com. 2008-02-15. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "truthXchange Articles > Spirit Wars in the Third Millennium". Truthxchange.com. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Darrell L. Bock and Daniel B. Wallace. "Rebecca's Reads - Darrell L. Bock & Daniel B. Wallace - Dethroning Jesus: Exposing Popular Culture's Quest to Unseat the Biblical Christ". Rebeccasreads.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 2009-05-14. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Calvin College: Calvin News". Calvin.edu. 2001-03-15. Inarkibo mula sa orihinal noong 2016-06-08. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "7 Things From Pop Culture That Apparently Piss Jesus Off". Cracked.com. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Christotainment: Selling Jesus Through Popular Culture: Steinberg shirley R. : 9780813344058 : Book". eCampus.com. 2009-02-21. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Tucker, Austin B. "Christian Living In A Pagan Culture". Preaching.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 2009-02-27. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Book Review- Jesus Made in America – Irish Calvinist". Irishcalvinist.com. 2008-10-14. Inarkibo mula sa orihinal noong 2009-02-06. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Japan's increasingly superficial pop culture? | Bateszi Anime Blog". Bateszi.animeuknews.net. 2007-01-18. Inarkibo mula sa orihinal noong 2009-02-28. Nakuha noong 2009-06-21.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Bagaman itinatala ito ng Oxford English Dictionary sa taong 1854, lumitaw ang kataga sa isang talumpati ni Johann Heinrich Pestalozzi noong 1818: The Address of Pestalozzi to the British Public. 1818.
I see that it is impossible to attain this end without founding the means of popular culture and instruction upon a basis which cannot be got at otherwise than in a profound examination of Man himself; without such an investigation and such a basis all is darkness. (Nakikita kong imposibleng makamit ang hangaring ito na hindi nagtatatag ng mga pamamaraan ng kalinangang tanyag at tagubilin sa isang batayan na hindi makukuha maliban na lamang sa isang nakakaantig na pagsisiyasat sa tao mismo; kung walang ganyang pag-uusisa at ganyang batayan, ang lahat ay kadiliman.)
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Ayon kay Adam Siljeström, The educational institutions of the United States, their character and organization, J. Chapman, 1853, p. 243: "Influence of European emigration on the state of civilization in the United States: Statistics of popular culture in America". John Morley presented an address On Popular Culture at the town hall of Birmingham in 1876, dealing with the education of the lower classes.
- ↑ "Learning is dishonored when she stoops to attract," cited in a section "Popular Culture and True Education" in University extension, Issue 4, The American society for the extension of university teaching, 1894.
- ↑ e.g. "the making of popular culture plays [in post-revolutionary Russian theater]", Huntly Carter, The new spirit in the Russian theatre, 1917-28: And a sketch of the Russian kinema and radio, 1919-28, showing the new communal relationship between the three, Ayer Publishing, 1929, p. 166.
- ↑ "one look at the sheer mass and volume of what we euphemistically call our popular culture suffices", from Winthrop Sargeant, 'In Defense of the High-Brow', an article from LIFE magazine, 11 Abril 1949, p. 102.
- ↑ Gloria Steinem, 'Outs of pop culture', LIFE magazine, 20 Agosto 1965, p. 73.