Tingnan ang wikitext ng Wikang Griyego

{{Infobox language
|name          = Griyego
|nativename    = {{lang|el|ελληνικά}}<br />''{{transl|el|ISO|ellīniká}}''
|pronunciation = {{IPA-el|eliniˈka|}}
|states        = [[Greece]], [[Cyprus]], [[Italy]], [[Turkey]], [[Abkhazia]], [[Albania]], [[Egypt]], [[Romania]], [[France]], [[Ukraine]] and in the [[Greek diaspora]]
|speakers      = 13.1 million
|date          = 2009
|ref           = <ref name=Greekspeakers>{{cite web |url=http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=ell |title=Greek language |publisher=SIL International |year=2009 |access-date=2013-03-15 |archive-date=2011-07-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110709094555/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=ell |url-status=dead }}</ref>
|familycolor   = Indo-Europeo
|fam2          = [[Heleniko]]
|ancestor      = 
|dia1          = [[Ancient Greek dialects|Ancient dialects]]
|dia2          = [[Cappadocian Greek language|Cappadokian]]
|dia3          = [[Cretan Greek|Cretan]]
|dia4          = [[Cypriot Greek|Cypriot]]
|dia5          = [[Griko language|Grico]]
|dia6          = [[Himariote Greek dialect|Cheimarriotika]]
|dia7          = [[Katharevousa]]
|dia8          = [[Maniot dialect|Maniot]]
|dia9          = [[Pontic Greek|Pontic]]
|dia10         = [[Tsakonian language|Tsakonian]]
|dia11         = [[Yevanic language|Yevanic]]
|dia12         = ''[[Greek dialects|others]]''
|stand1        = [[Demotic Greek|Demotic]]
|script        = [[Alpabetong Griyego]]<br>[[Greek Braille]]
|nation        = {{GRE}}<br/>{{CYP}}<br/>{{EU}}
|minority      = <!-- Do not remove mentions with a source and do not add them without!!! -->
<br/>{{ALB}}<ref name=HumanRights/><ref>[http://books.google.com/books?id=kqCnCOgGc5AC&pg=PA68&dq=greek+minority+albania&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0 ''Eastern Europe at the end of the 20th century'', Ian Jeffries, p. 69]</ref><br/>{{ITA}}<ref>Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs: [https://web.archive.org/web/20060717183746/http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/en-US/Policy/Geographic+Regions/Europe/Relationships+with+EU+Member+States/Italy/ Italy: The Greek Community]</ref><br/>{{ARM}}<ref name=CouncilofEurope/><br/>{{ROM}}<ref name=CouncilofEurope/><br/>{{TUR}}<br/>{{UKR}}<ref name="CouncilofEurope"/>
|iso1=el
|iso2b=gre
|iso2t=ell
|lc1=grc
|ld1=[[Ancient Greek]]
|lc2=ell
|ld2=[[Modern Greek]]
|lc3=pnt
|ld3=[[Pontic Greek]]
|lc4=gmy
|ld4=[[Mycenaean Greek]]
|lc5=gkm
|ld5=[[Medieval Greek]]
|lc6=cpg
|ld6=[[Cappadocian Greek]]
|lc7=yej
|ld7=[[Yevanic]]
|lc8=tsd
|ld8=[[Tsakonian language|Tsakonian]]
|lingua=56-AAA-a (varieties:
56-AAA-aa to -am)
|map =
|notice=IPA
}}
Ang '''Griyego''' (Griyego: '''Ελληνικά''', bigkas /e·li·ni·ká/, “Eleniko”) ay bumubuo ng kanyang sariling sangay sa [[Mga wikang Indo-European|pamilya ng mga wikang Indo-European]]. Nagtataglay ito ng 3500 taon ng nakatalang kasaysayan, ang pinakamahaba sa anumang wikang Indoeuropeo. Isinasalita ito ng 15 milyong tao.

Ang wikang Griego o Ellinika ng bansang [[Grecia|Gresya]] ay isa sa pinakamatandang wika sa [[Europa]] na higit pa ang gulang sa Indo-Europeong pangkat ng mga wika. Ang pagkakaroon nito ng mga bagong salita mula sa iba pang bansang Europeo ay lalo pang nagpayaman sa wikang ito at sa kasalukuyan ang wikang ito ay may ilang sangay ng wika katulad ng  [[Wikang Ruso|Ruso]],  [[Wikang Galiciano|Galida]] o  [[Wikang Aleman|Aleman]] at mga wika na nakapalibot sa bansang [[Rusya]] malapit sa Asya.Ang wikang Griego ay may dalawang pangkat at ito ay ang KATHAREVUSA o dinalisay na Griego at ang ikalawa ay ang KOINE o tinaguriang pangkalahatang gamit na Griego. Sa kasalukuyan, ang KOINE na Griego ang siyang kinilalang pambansang Wika nang nasabing bansa at nilahukan na lang ng ilang mahalagang salita mula sa KATHAREVUSA dahil umano na di lubus ang pakahulugan ng salitang Griego kapag pinaghiwalay ang dalawang anyo ng Wikang ito. Ang wikang Griego o Ellinika ay gamit sa pakikipagtalastasan sa buong Grecia, sa kapuluan ng Creta at gayon din sa pulo ng Kypros.

== Mga aspektong historiko, sosyal at pangkultural ==

=== Kasaysayan ===
Ang mga wika o [[diyalekto]]ng Griyego ay nasa isang kub-angkanhay (subfamily) na nasa pamilyang Indo-Europeo. Kasama ng mga nakasulat na rehistro sa loob ng 3,400 taon. Ang wikang Griyego ay isa sa mga lenggwaheng ang makasaysayang pag-unlad ay maaaring masundan sa matagal na panahon, na nalalampasan lamang ng mga nasusulat ng wika sa [[wikang Tsino]], [[wikang Ehipto|Ehipto]], at [[wikang Hitito|Hitito]].<ref>García Gual, Carlos; Lucas de Dios, José María; Morales Otal, Concepción (2004). "Kasaysayan ng Wikang Griyego: Ang Lingguwistikong Pamilyang Indoeuropeo». ''Griyego 1'' (1ª edición). Santillana. p. 10. <small><nowiki>ISBN 8429482563</nowiki></small>.</ref> Ang kasaysayan ng wikang Griyego ay maaring mahati sa mga sumusunod na mga panahon.

* '''Pinagmulan''': Ang prehistorya ng wikang Griyego ay sumulong dahil sa mga binuong Indo-europeong huna (teoriya) simula sa gitna ng ika-XIX na siglo. Ang wikang Griyego, tulad ng mga wika sa grupong Indoaryano o Armenyo, ay nanggaling sa mga diyalektong ginamit ng mga bayang maaring lumipat sa kalagitnaan ng ika-apat na milenyo bago ang ating higtion (era) mula sa mga estepa (steppes) ng hilagang [[Dagat Itim]] sa lambak sa baba ng [[Ilog Danubyo]]. Mula sa rehiyong ito, ang mga tagapagsalita ng [[wikang Proto-Griyego]] ay lumipat patimog, papunta sa [[Balkanikong Tangway]]. 
* '''Karaang Griyego''': Tinatantiya na dumating ang unang alon (first wave) ng mga tagapagsalita ng mga Griyegong diyalekto sa [[Peloponeso]] (Pelloponnese) at sa ilang mga pulo sa [[Dagat Egeo]] sa ikalawang milenyo. Kinilala sila bilang ang mga ἀχάιοι (''akháioi'', "akeyos") ni [[Homer]] at ang mga Ahhiyawa na nanggaling sa Hitito. Ang sinasalita ng mga Akeyos ay tila isang base ng mga naunáng Honico-Atikong (Ionic-Attic) diyalekto. Ang mga pelasgo o mga nakaraang tagapagsalita ng [[Helenikong Tangway]] ay nahalinhinan ng mga tagapagsalita ng Griyego.

==Mga sanggunian==
{{reflist|refs=
<ref name=HumanRights>{{cite web|url=http://www.unhchr.ch/udhr/lang/grk.htm|title=Greek|publisher=Office of the High Commissioner for Human Rights|date=|accessdate=8 Disyembre 2008|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081118212657/http://www.unhchr.ch/udhr/lang/grk.htm|archivedate=18 Nobyembre 2008}}</ref>

<ref name=CouncilofEurope>{{cite web|url=http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?NT=148&CM=8&DF=23/01/05&CL=ENG&VL=1|title=List of Declarations Made with Respect to Treaty No. 148|publisher=Council of Europe|date=|accessdate=8 Disyembre 2008|archive-date=26 Disyembre 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226070540/https://www.coe.int/en/web/conventions/search-on-treaties/-/conventions/treaty/148/declarations|url-status=dead}}</ref>
}}

{{Interwiki|code=el}}
{{Ancient Greece topics}}
{{Greek language}}
{{Greek language periods}}
{{Official EU languages}}

[[Kategorya:Wikang Griyego| ]]
[[Kategorya:Gresya]]