Tingnan ang wikitext ng Zen

Ang '''Zen''', na maaari ring isulat bilang '''Sen''' o '''Tsen''', ay isang [[paaralan ng Budismo|paaralan]] ng [[Budismo]]ng [[Mahayana|Mahāyāna]].{{refn|group=|Isinulat ni Dumoulin sa kanyang [[paunawa]] (paunang hiwatig) para sa kanyang ''Zen A History. Volume One: India and China (Zen Isang Kasaysayan: India at Tsina)'': "Zen (Ch'an sa Intsik, isang pagpapaikli ng ''ch'an-na'', na pinaghanguan ng [[transliterasyon]] ng [[wikang Sanskrit|Sanskrit]] na ''dhyana'' o ng [[cognate|kahinlog]] nitong ''jhāna'' sa [[wikang Pali|Pali]]—mga katagang nangangahulugang "meditasyon") ay ang pangalan ng isang paaralang  Budista ng Mahāyāna na nagmula sa Tsina at kinatatangian ng pagsasagawa ng meditasyon na nasa posisyon ng [[lotus]] (sa Hapon ay ''zazen''; sa Intsik ay ''tso-ch'an'') at ng paggamit ng ''kōan'' (sa Intsik ay ''kung-an''), pati na ang pagkaranas ng pagkamulat ng ''satori''{{sfn|Dumoulin|2005|p=xvii}} na nagmula sa Tsina noong ika-6 na daantaon CE bilang [[Intsik na Chán|Chán]]. Magmula sa Tsina, lumaganap ang Zen sa timog papuntang [[Biyetnam]], sa pasilangan papuntang [[Korea]] at [[Hapong Zen|Hapon]]."}} {{sfn|Harvey|1995|p=159-169}} 

Ang salitang ''Zen'' ay buhat sa pagbigkas sa [[wikang Hapones|Hapones]] ng [[Panggitnang wikang Intsik]] na salitang 禪 ''Dzyen'' (na sa makabagong [[Intsik na Mandarin|Mandarin]] ay ''Chán''), na hinango naman mula sa salitang Sanskrit na ''[[Dhyāna sa Budismo|dhyāna]]'', na tinatayang maisasalinwika bilang "[[meditasyon|pagsipsip]]" (absorpsiyon) o "kalagayang meditatibo" (katayuang nagbubulay-bulay).{{sfn|Kasulis|2003|p=24}}

Binibigyang diin ng Zen ang pangkaranasang [[Karunungan sa Budismo|karunungan]] sa pagkakamit ng [[Pagkamulat sa Budismo|pagkamulat]]. Bilang ganyan, hindi nito binibigyan ng diin ang kaalamang [[teoretikal]] bilang pagbibigay ng pabor o pagkiling sa tuwirang [[self-realization|pagpapatotoo ng sarili]] sa pamamagitan ng [[pagninilay]] o meditasyon at pagsasagawa ng [[dharma]].{{sfn|Yampolski|2003-A|p=3}} Kabilang sa mga pagtuturo ng Zen ang sari-saring mga pinanggalingan ng kaisipang Mahāyāna, kasama na ang panitikang [[Prajnaparamita|Prajñāpāramitā]], ang [[Madhyamaka]], ang [[Yogācāra]] at ang [[Tathāgatagarbha Sutras|mga Sutrang Tathāgatagarbha]].

Nang nakaraang mga siglo, naimpluwensiya ang Zen ng [[Taoismo]]. Kaya simple at kompakto ang mga bagay sa Zen.  Ang pilosopiya ng Zen ay laganap sa mga arte ng Hapon, bilang ang [[haiku]] at [[ikebana]].

Binibigyang diin sa Zen ang di-logosentrikong pag-iisip (Ingles:  ''non-logocentric thinking'') o kaya pag-iisip na hindi sentro ang mga salita.  Ginagamit ang mga paradohang imahen.  Kung may salita, ginagamit ang mga ''kōan'', paradohang pangungusap o tanong, sa meditasyon para wasakin ang rasyonalidad.

==Mga Larawan==
<gallery>
Talaksan:Sengai 3.jpg|''Ang Uniberso'', pamosong pinturang Zen ni Sengai Gibon (mongheng Hapon, 1750–1837)
Talaksan:Zen Garden of Ryoanji.JPG|Harding Zen ng Ryōan-ji sa Kyōto sa Hapon
Talaksan:Zen meditation in California.jpg|Meditasyong Zen sa California
Talaksan:ZenGardenCrop.png|Harding Zen ng bato at buhangin
</gallery>

== Mga Sanggunian ==
{{Reflist}}

[[Kategorya:Budismo]]