Pumunta sa nilalaman

Ang Batang Alipin

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Batang Alipin ay isang Italyanong pampanitikang kuwentong bibit na isinulat ni Giambattista Basile sa kaniyang 1634 na gawa, ang Pentamerone.[1]

Ito ay Aarne-Thompson tipo 709, Snow White; iba pang mga pagkakaiba ay kinabibilangan ng Bella Venezia at Myrsina.[2] Ang kuwento ay nakabase sa Italya, at madalas na binabanggit bilang isa sa mga pinakaunang kuwentong Snow White na umiral.

Ang ilang mga batang babae ay nakipagkumpitensya upang makita kung sino ang maaaring tumalon sa isang bush ng rosas nang hindi ito hinahawakan. Si Lilla, ang kapatid ng baron, ang huling pumunta. Muntik na niyang alisanin ang bush, ngunit natumba ang isang talulot ng rosas, na nagpapahiwatig ng pagkawala niya. Gayunpaman, sa kagustuhang manalo, nagpasya siyang lunukin ang talulot at angkinin ang tagumpay. Noong gabing iyon, nabuntis siya. Ipinagtapat niya sa mga kaibigang diwata ang nangyari, nalilito dahil dalaga na siya, ngunit sinabihan siya ng mga diwata na huwag mag-alala, dahil mismong ang talulot ng rosas ang nagbuntis sa kaniya. Nang maglaon ay nanganak siya ng isang anak na babae at pinangalanan siyang Lisa. Binigyan ng mga engkanto si Lilla ng mga regalo upang gunitain ang kapanganakan, ngunit ang isa ay napilipit ang kaniyang bukung-bukong at aksidenteng sinumpa si Lisa na mamatay noong siya ay pitong taong gulang. Ang sanhi ng kamatayan ay si Lilla mismo ang nagsusuklay ng buhok ng kaniyang mga anak na babae at nakalimutan ang tungkol dito, na naging sanhi ng pagkalason ng suklay at pinatay siya. Noong pitong taong gulang si Lisa, naging totoo ang sumpa, at nagkasakit si Lilla. Inilagay ng nananangis na ina ang kaniyang anak sa pitong kristal na kabaong at itinago ito sa isang silid. Bago siya namatay, ibinigay niya sa kaniyang kapatid ang susi ng silid at pinangakuan itong hindi ito bubuksan.

Siya ay sumunod at, sa huli, nagpakasal. Palagi siyang nangangaso sa labas, at sa isa sa kaniyang mga paglalakbay, binuksan ng kaniyang asawa ang pinto at natagpuan ang kabaong. Si Lisa ay nagpatuloy sa pagtanda sa isang magandang batang babae at ang kabaong ay lumaki kasama niya. Naiinggit sa kagandahan ng dalaga at sa paniniwalang lolokohin siya ng kaniyang asawa kay Lisa, hinila siya ng baroness sa pamamagitan ng kaniyang buhok, na nagpatumba sa suklay at muling nabuhay. Ginupit niya ang mga babae, binihisan siya ng basahan at binubugbog araw-araw hanggang sa bumalik ang asawa. Nang bumalik ang kaniyang tiyuhin, hindi niya ito makilala bilang kaniyang pamangkin, at sinamantala ito ng kaniyang asawa. Sinabi niya na ipinadala sa kaniya ng kaniyang tiyahin ang babae upang maging alipin nila, at hindi siya dapat mahalin. Pinilit niya ang babae na gumawa ng trabaho sa paligid ng bahay at patuloy na inaabuso siya.

Isang araw, pumunta ang baron sa isang perya at tinanong ang lahat kung ano ang gusto nilang ibalik niya, kasama na si Lisa. Ang kaniyang asawa ay lumipad sa isang selos na galit, na nagsasabi na siya ay hindi dapat mahalin o ilagay sa kanilang antas ng lipunan. Pagkatapos ay humingi si Lisa ng isang manika, isang kutsilyo, at ilang pumice-stone, at isinumpa siya na hindi makatawid sa ilog upang bumalik kung siya ay nabigo. Nakalimutan nga niya ang mga ito, ngunit nang lumaki ang ilog, ipinaalala nito sa kaniya ang kahilingan nito, at bumalik siya para bumili ng mga gamit niya. Dinala sila ni Lisa sa kusina at ikinuwento ang kwento ng kaniyang buhay sa manika, at pagkatapos ay nagbanta na hahasahan niya ang kutsilyo sa bato at papatayin ang sarili kapag hindi sumagot ang manika. Himala, sumagot ang manika "Sige, narinig kita! Hindi ako bingi!" Ipinagpatuloy ni Lisa ang larong ito kasama ang kaniyang manika sa loob ng ilang araw - nagbabantang papatayin ang sarili gamit ang kutsilyo kapag hindi tumugon ang manika.

Kung nagkataon, narinig ng baron si Lisa na kausap ang manika isang gabi. Nakilala niya ang kwento ng rosas, sinira niya ang pinto bago pa man masaksak ni Lisa ang sarili gamit ang kutsilyo. Hiniling niya sa kaniya na ikuwento muli ang kuwento, at ginawa niya iyon, at agad niyang nalaman na pamangkin niya ito. Niyakap niya ang dalagita at pinaalis sa mapang-abusong tahanan patungo sa isa sa kaniyang mga kamag-anak, kung saan maaari itong gumaling. Sa loob ng ilang buwan, muli na namang nabawi ni Lisa ang kaniyang "diyosa" na kagandahan at inanyayahan siyang bumalik sa bahay. Ang baron ay nagplano ng isang mahusay na piging para sa kaharian at, nang matapos ang pagkain, hiniling kay Lisa na isalaysay ang mga kakila-kilabot na dinanas sa kaniya ng kaniyang asawa. Ang mga tao sa piging ay natakot at humihikbi, nagalit sa baroness, hanggang sa wakas ay pinalayas ng baron ang kaniyang asawa sa kaniyang lupain at sa kanilang buhay magpakailanman. Nakahanap siya ng isang guwapo, mapagmahal na asawa para sa kaniyang pamangkin na pinili nito, at namuhay sila nang maligaya magpakailanman.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Giovanni Batiste Basile Il Pentamerone, or The Tale of Tales, "The Young Slave" Naka-arkibo 2013-10-10 sa Wayback Machine., Sir Richard Burton, translator. London: Henry and Company, 1893.
  2. D.L Ashliman, "A Guide to Folktales in the English Language"