Awtoritarismo
Ang awtoritarismo ay isang uri ng pamahalaan na nakikilala sa pamamagitan ng pagtanggi sa pampolitikang pluralidad o nakakarami, paggamit ng isang malakas na sentral na kapangyarihan upang ipreserba ang pampolitikang status quo, at mga pagbabawas sa pananaig ng batas, paghihiwalay ng mga kapangyarihan, at demokratikong pagboto.[1] Nilikha ng mga siyentipikong pampolitika ang maraming tipolohiya na nilalarawan ang mga kaibhan ng mga awtoritaryong uri ng pamahalaan.[1] Maaring likas na awtokratiko o oligarkiko ang mga rehimeng awtoritarismo at maaring nakabatay sa pananaig ng isang partido o militar.[2][3]
Sa maimpluwensyang gawa noong 1964,[4] binigyan kahulugan ng siyentipikong pampolitika na si Juan Linz ang awtoritarismo na nagtataglay ng apat na katangian:
- Limitadong pampolitikang pluralismo, na pinagtanto sa mga pambabraso sa lehislatura, mga partidong pampolitika at mga grupong interes.
- Binatay ang pampolitikang pagkalehitimo sa mga apela sa emosyon at pagkakakilanlan ng rehimen bilang kinakailangang kasamaan upang labanan ng "madalian ang nakikilalang mga problemang panlipunan, tulad ng mahinang pag-unlad o insurhensiya."
- Napakaliit na pampolitikang pagpapakilos, at pagpigil sa mga aktibidad kontra sa rehimen.
- Hindi malinaw na kapangyarihang ehekutibo, na kadalasang walang-katiyakan at papalit-palit, na pinapahaba ang kapangyarihan ng ehekutibo.[5][6]
Minimal na tinukoy, ang isang awtoritaryo na pamahalaan ay walang libre at mapagkumpitensyang direktang halalan sa mga lehislatura, libre at mapagkumpitensya direkta o hindi direktang halalan para sa mga tagapagpaganap, o pareho. Malawak na tinukoy, ang mga awtoritaryo na estado ay kinabibilangan ng mga bansang walang kalayaang sibil tulad ng kalayaan sa relihiyon, o mga bansa kung saan ang gobyerno at ang oposisyon ay hindi naghahalili sa kapangyarihan kahit isang beses kasunod ng malayang halalan. Ang mga awtoritaryo na estado ay maaaring maglaman ng mga institusyong demokratiko gaya ng mga partidong pampulitika, lehislatura, at halalan na pinamamahalaan upang patatagin ang awtoritaryo na pamamahala at maaaring magtampok ng mapanlinlang, hindi mapagkumpitensyang halalan. Sa mga konteksto ng demokratikong pagtalikod, ang mga iskolar ay may posibilidad na tukuyin ang mga awtoritaryo na pinuno sa pulitika batay sa ilang mga taktika, tulad ng: pamumulitika sa mga independiyenteng institusyon, pagpapalaganap ng disimpormasyon, pagpapalaki ng kapangyarihan sa ehekutibo, pag-aalis ng hindi pagsang-ayon, pag-target sa mga mahihinang komunidad, pag-uudyok ng karahasan, at pagsira sa halalan. Mula noong 1946, tumaas ang bahagi ng mga awtoritaryo na estado sa pandaigdigang sistemang pampulitika hanggang sa kalagitnaan ng dekada 1970 ngunit bumaba mula noon hanggang sa taong 2000.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 Furio Cerutti (2017). Conceptualizing Politics: An Introduction to Political Philosophy (sa wikang Ingles). Routledge. p. 17.
Political scientists have outlined elaborated typologies of authoritarianism, from which it is not easy to draw a generally accepted definition; it seems that its main features are the non-acceptance of conflict and plurality as normal elements of politics, the will to preserve the status quo and prevent change by keeping all political dynamics under close control by a strong central power, and lastly, the erosion of the rule of law, the division of powers, and democratic voting procedures.
- ↑ Natasha M. Ezrow & Erica Frantz (2011). Dictators and Dictatorships: Understanding Authoritarian Regimes and Their Leaders (sa wikang Ingles). Continuum. p. 17.
- ↑ "Institutions of the Offensive: Domestic Sources of Dispute Initiation in Authoritarian Regimes, 1950-1992". American Journal of Political Science (sa wikang Ingles). 50 (1): 113–126. 2006. doi:10.1111/j.1540-5907.2006.00173.x. JSTOR 3694260.
{{cite journal}}: Unknown parameter|authors=ignored (tulong) - ↑ Richard Shorten, Modernism and Totalitarianism: Rethinking the Intellectual Sources of Nazism and Stalinism, 1945 to the Present Naka-arkibo 2020-01-09 sa Wayback Machine. (Palgrave Macmillan, 2012), p. 256 (note 67): "For a long time the authoritative definition of authoritarianism was that of Juan J. Linz." (sa Ingles)
- ↑ Juan J. Linz, "An Authoritarian Regime: The Case of Spain," sa Erik Allardt at Yrjö Littunen, mga pat., Cleavages, Ideologies, and Party Systems: Contributions to Comparative Political Sociology (Helsinki: Transactions of the Westermarck Society), pp. 291-342. Muling inimprenta sa Erik Allardt & Stine Rokkan, mga pat., Mas Politics: Studies in Political Sociology (New York: Free Press, 1970), pp.251-83, 374-81 (sa Ingles).
- ↑ Gretchen Casper, Fragile Democracies: The Legacies of Authoritarian Rule Naka-arkibo 2020-01-09 sa Wayback Machine. (University of Pittsburgh Press, 1995), pp. 40–50 (binabanggit si Linz 1964, sa Ingles).