Sulat Birmano
(Idinirekta mula sa Burmese alphabet)
| Burmese | |
|---|---|
 | |
| Uri | Abugida |
| Mga wika | Birmano, Pali at Sanskrit. |
| Panahon | c. 984 or 1035–present |
| Mga magulang na sistema | |
| ISO 15924 | Mymr, 350 |
| Direksyon | Kaliwa-kanan |
| Alyas-Unicode | Myanmar |
| Lawak ng Unicode | U+1000–U+104F |
| PAALALA: Maaaring naglalaman ang pahinang ito ng mga simbolong pamponetikong IPA. | |
Ang sulat Birmano (Birmano: မြန်မာအက္ခရာ; binibigkas na [mjəmà ʔɛʔkʰəjà]) ay isang abugida na ginagamit sa wikang Birmano.
Mga letra
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Pangalan | Grinupong mga katinig | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hindi aspirado (သိထိလ) | Aspirado (ဓနိတ) | Binoses (လဟု) | Nasal (နိဂ္ဂဟိတ) | |||||||
| Velars (ကဏ္ဍဇ) ကဝဂ် |
က | /k/ | ခ | /kʰ/ | ဂ | /ɡ/ | ဃ | /ɡ/ | င | /ŋ/ |
| ကကြီး [ka̰ dʑí] | ခကွေး [kʰa̰ ɡwé] | ဂငယ် [ɡa̰ ŋɛ̀] | ဃကြီး [ɡa̰ dʑí] | င [ŋa̰] | ||||||
| Palatals (တာလုဇ) စဝဂ် |
စ | /s/ | ဆ | /sʰ/ | ဇ | /z/ | ဈ | /z/ | ဉ / ည | /ɲ/ |
| စလုံး [sa̰ lóʊɴ] | ဆလိမ် [sʰa̰ lèɪɴ] | ဇကွဲ [za̰ ɡwɛ́] | ဈမျဉ်းဆွဲ [za̰ mjɪ̀ɴ zwɛ́] | ညကလေး/ ညကြီး [ɲa̰ dʑí] | ||||||
| Alveolars (မုဒ္ဒဇ) ဋဝဂ် |
ဋ | /t/ | ဌ | /tʰ/ | ဍ | /d/ | ဎ | /d/ | ဏ | /n/ |
| ဋသန်လျင်းချိတ် [ta̰ təlɪ́ɴ dʑeɪʔ] | ဌဝမ်းဘဲ [tʰa̰ wʊ́ɴ bɛ́] | ဍရင်ကောက် [da̰ jɪ̀ɴ ɡaʊʔ] | ဎရေမှုတ် [da̰ jè m̥oʊʔ] | ဏကြီး [na̰ dʑí] | ||||||
| Dentals (ဒန္တဇ) တဝဂ် |
တ | /t/ | ထ | /tʰ/ | ဒ | /d/ | ဓ | /d/ | န | /n/ |
| တဝမ်းပူ [ta̰ wʊ́ɴ bù] | ထဆင်ထူး [tʰa̰ sʰɪ̀ɴ dú] | ဒထွေး [da̰ dwé] | ဓအောက်ခြိုက် [da̰ ʔaʊʔ tɕʰaɪʔ] | နငယ် [na̰ ŋɛ̀] | ||||||
| Labials (ဩဌဇ) ပဝဂ် |
ပ | /p/ | ဖ | /pʰ/ | ဗ | /b/ | ဘ | /b/ | မ | /m/ |
| ပစောက် ([pa̰ zaʊʔ]) | ဖဦးထုပ် ([pʰa̰ ʔóʊʔ tʰoʊʔ]) | ဗထက်ခြိုက် ([ba̰ lɛʔ tɕʰaɪʔ]) | ဘကုန်း ([ba̰ ɡóʊɴ]) | မ [ma̰] | ||||||
| Miscellaneous consonants | ||||||||||
| Without group (အဝဂ်) |
ယ | /j/ | ရ | /j/ | လ | /l/ | ဝ | /w/ | သ | /θ/ |
| ယပက်လက် [ja̰ pɛʔ lɛʔ] | ရကောက် [ja̰ ɡaʊʔ] | လငယ် [la̰ ŋɛ̀] | ဝ [wa̰] | သ [θa̰] | ||||||
| ဟ | /h/ | ဠ | /l/ | အ | /ʔ/ | |||||
| ဟ [ha̰] | ဠကြီး [la̰ dʑí] | အ [ʔa̰] | ||||||||
| Mga patinig | ||||||||||
| ဣ | /ʔḭ/ | ဤ | /ʔì/ | ဥ | /ʔṵ/ | ဦ | /ʔù/ | |||
| ဧ | /ʔè/ | ဩ | /ʔɔ́/ | ဪ | /ʔɔ̀/ | |||||
- Ang ဃ (gh), ဈ (jh), ဋ (ṭ), ဌ (ṭh), ဍ (ḍ), ဎ (ḍh), ဏ (ṇ), ဓ (dh), at ဠ (ḷ) ay ginagamit sa wikang Pali.
- Ang ၐ (ś) at ၑ (ṣ) ay sinama sa သ ng wikang Pali.
- ည ay may altenatibong anyo na ဉ, ay ginagamit sa patinig na diakritiko na ာ bilang pagbigkas at magdamag sa huli.
- ရ ay binigkas bilang pagbigkas sa Burmes: [/ɹ/] sa mga salita ng Pali o mga salitang dayuhan.
- အ ay isang katinik sa wikang Birmano; na nakakapagbigay ng unahang hintong glotal na walang ibang katinig.