Carles
Carles Bayan ng Carles | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Iloilo na nagpapakita sa lokasyon ng Carles. | |
 | |
.svg)  Carles Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 11°34′N 123°08′E / 11.57°N 123.13°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Kanlurang Kabisayaan (Rehiyong VI) |
| Lalawigan | Iloilo |
| Distrito | — 0603014000 |
| Mga barangay | 33 (alamin) |
| Pagkatatag | 1 Hulyo 1862 |
| Pamahalaan | |
| • Punong-bayan | Onting A. Betita |
| • Manghalalal | 48,727 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 104.05 km2 (40.17 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 72,637 |
| • Kapal | 700/km2 (1,800/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 17,886 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-2 klase ng kita ng bayan |
| • Antas ng kahirapan | 35.86% (2021)[2] |
| • Kita | ₱195,151,633.16 (2020) |
| • Aset | ₱659,021,755.21100,367,221.23 (2020) |
| • Pananagutan | ₱341,183,582.51 (2020) |
| • Paggasta | ₱174,926,939.99 (2020) |
| Kodigong Pangsulat | 5019 |
| PSGC | 0603014000 |
| Kodigong pantawag | 33 |
| Uri ng klima | Tropikal na klima |
| Mga wika | Wikang Hiligaynon Wikang Capisnon wikang Tagalog |
| Websayt | carles.gov.ph |
Ang Bayan ng Carles ay isang ika-2 na klaseng bayan sa lalawigan ng Iloilo, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 72,637 sa may 17,886 na kabahayan. Matatagpuan sa isla ng Panay, kilala ito sa mayaman na palangisdaan. Ito ang pinaka-dulo sa hilaga na munisipalidad sa lalawigan ng Iloilo at may 142 kilometro (88 mi) mula sa kapital ng probinsya, Iloilo City, 71 kilometro (44 mi) mula sa Roxas City, at 141 kilometro (88 mi) mula sa Kalibo.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang mga settlers ay unang dumating noong 1846 at nalinis ang isang lugar sa Punta Bulakawe, sa hilaga ng kasalukuyang poblacion. Kasunod ng pag-agos ng mga naninirahan mula sa Aklan at Antique, ang settlement ay nahulog sa ilalim ng Pueblo de Pilar, Capiz. Pagkalipas ng 10 taon, ang settlement ay inilipat sa mababang lupa at pinalitan ng pangalang Badiang. Noong 1860, ang unang pagtatangka ay ginawa upang i-convert ang baryo sa isang munisipalidad ngunit tumanggi ang pamahalaang panlalawigan ng Capiz. Dahil sa pagtanggi na ito, hiniling ng mga lider ng bayan ang gobernador ng Iloilo, Gobernador Jose Maria Carles, na inaprubahan ang petisyon. Noong Hulyo 1, 1862, ang bagong pueblo ay inagurahan at pinalitan ng pangalan kay Carles, bilang parangal sa gobernador. Unang Gobernadorcillo si Alenjandro Buaya. Noong Enero 1, 1904, ang Municipio de Carles ay ibinaba mula sa katayuan ng isang Barrio sa katayuan ng Barrio Balasan. Ang insidente na ito ay nagalit ang ilang mga Carleseños na lumipat sa ibang mga bayan at lalawigan. Ngunit kabilang sa mga nanatili ay ang may mga malakas na naisin at nakipaglaban nang husto upang gawing independiyenteng munisipalidad ang Carles. Sa pamumuno ni Casimiro Andrada, ang Carles Separation Movement ay matagumpay sa pagkuha ng pag-apruba ng mga Carleseños petisyon para sa paghiwalay sa Balasan noong Enero 1, 1920. Si Federico A. Ramos ay itinalaga bilang ang unang Municipal President ng Carles. Ito ay sa panahon ng panunungkulan ng Municipal President Enrico Ilanga na ang titulo ng mga municipal head ay pinalitan ng Municipal Mayor at patuloy hanggang ngayon
Mga Barangay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang bayan ng Carles ay nahahati sa 33 mga barangay.
- Abong
- Alipata
- Asluman
- Bancal
- Barangcalan
- Barosbos
- Punta Batuanan
- Binuluangan
- Bito-on
- Bolo
- Buaya
- Buenavista
- Isla De Cana
- Cabilao Grande
- Cabilao Peque
- Cabuguana
- Cawayan
- Dayhagan
- Gabi
- Granada
- Guinticgan
- Lantangan
- Manlot
- Nalumsan
- Pantalan
- Poblacion
- Punta (Bolocawe)
- San Fernando
- Tabugon
- Talingting
- Tarong
- Tinigban
- Tupaz
Demograpiko
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 6,676 | — |
| 1939 | 12,185 | +1.69% |
| 1948 | 18,547 | +4.78% |
| 1960 | 20,006 | +0.63% |
| 1970 | 24,501 | +2.05% |
| 1975 | 27,887 | +2.63% |
| 1980 | 32,184 | +2.91% |
| 1990 | 42,648 | +2.86% |
| 1995 | 46,218 | +1.52% |
| 2000 | 53,404 | +3.15% |
| 2007 | 57,673 | +1.07% |
| 2010 | 62,690 | +3.08% |
| 2015 | 68,160 | +1.61% |
| 2020 | 72,637 | +1.26% |
| Sanggunian: PSA[3][4][5][6] | ||
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑
"Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.