Carles

Carles

Bayan ng Carles
Carles; Bayan ng Carles
Bayan
	Mapa ng Iloilo na nagpapakita sa lokasyon ng Carles.
	Carles Lokasyon sa Pilipinas
	Mga koordinado: 11°34′N 123°08′E / 11.57°N 123.13°E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Kanlurang Kabisayaan (Rehiyong VI)
Lalawigan	Iloilo
Distrito	— 0603014000
Mga barangay	33 (alamin)
Pagkatatag	1 Hulyo 1862
Pamahalaan
• Punong-bayan	Onting A. Betita
• Manghalalal	48,727 botante (2022)
Lawak
• Kabuuan	104.05 km2 (40.17 milya kuwadrado)
Populasyon (Senso ng 2020)
• Kabuuan	72,637
• Kapal	700/km2 (1,800/milya kuwadrado)
• Kabahayan	17,886
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-2 klase ng kita ng bayan
• Antas ng kahirapan	35.86% (2021)
• Kita	₱195,151,633.1689,811,426.16104,355,386.42139,957,365.80160,140,109.77153,330,152.47168,052,284.24181,971,021.42 (2020)
• Aset	₱659,021,755.21100,367,221.23111,972,644.75145,826,759.68194,212,206.74232,853,750.52258,546,983.21469,017,401.50618,324,982.12727,067,194.51 (2020)
• Pananagutan	₱341,183,582.5160,758,660.1184,560,596.1492,990,634.76194,212,206.7482,509,426.41240,153,719.30343,340,686.79367,677,779.92 (2020)
• Paggasta	₱174,926,939.9978,971,834.2589,431,455.57100,022,411.53114,127,736.55 (2020)
Kodigong Pangsulat	5019
PSGC	0603014000
Kodigong pantawag	33
Uri ng klima	Tropikal na klima
Mga wika	Wikang Hiligaynon; Wikang Capisnon; wikang Tagalog
Websayt	carles.gov.ph

Ang Bayan ng Carles ay isang ika-2 na klaseng bayan sa lalawigan ng Iloilo, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 72,637 sa may 17,886 na kabahayan. Matatagpuan sa isla ng Panay, kilala ito sa mayaman na palangisdaan. Ito ang pinaka-dulo sa hilaga na munisipalidad sa lalawigan ng Iloilo at may 142 kilometro (88 mi) mula sa kapital ng probinsya, Iloilo City, 71 kilometro (44 mi) mula sa Roxas City, at 141 kilometro (88 mi) mula sa Kalibo.

Kasaysayan

Ang mga settlers ay unang dumating noong 1846 at nalinis ang isang lugar sa Punta Bulakawe, sa hilaga ng kasalukuyang poblacion. Kasunod ng pag-agos ng mga naninirahan mula sa Aklan at Antique, ang settlement ay nahulog sa ilalim ng Pueblo de Pilar, Capiz. Pagkalipas ng 10 taon, ang settlement ay inilipat sa mababang lupa at pinalitan ng pangalang Badiang. Noong 1860, ang unang pagtatangka ay ginawa upang i-convert ang baryo sa isang munisipalidad ngunit tumanggi ang pamahalaang panlalawigan ng Capiz. Dahil sa pagtanggi na ito, hiniling ng mga lider ng bayan ang gobernador ng Iloilo, Gobernador Jose Maria Carles, na inaprubahan ang petisyon. Noong Hulyo 1, 1862, ang bagong pueblo ay inagurahan at pinalitan ng pangalan kay Carles, bilang parangal sa gobernador. Unang Gobernadorcillo si Alenjandro Buaya. Noong Enero 1, 1904, ang Municipio de Carles ay ibinaba mula sa katayuan ng isang Barrio sa katayuan ng Barrio Balasan. Ang insidente na ito ay nagalit ang ilang mga Carleseños na lumipat sa ibang mga bayan at lalawigan. Ngunit kabilang sa mga nanatili ay ang may mga malakas na naisin at nakipaglaban nang husto upang gawing independiyenteng munisipalidad ang Carles. Sa pamumuno ni Casimiro Andrada, ang Carles Separation Movement ay matagumpay sa pagkuha ng pag-apruba ng mga Carleseños petisyon para sa paghiwalay sa Balasan noong Enero 1, 1920. Si Federico A. Ramos ay itinalaga bilang ang unang Municipal President ng Carles. Ito ay sa panahon ng panunungkulan ng Municipal President Enrico Ilanga na ang titulo ng mga municipal head ay pinalitan ng Municipal Mayor at patuloy hanggang ngayon

Mga Barangay

Ang bayan ng Carles ay nahahati sa 33 mga barangay.

Abong
Alipata
Asluman
Bancal
Barangcalan
Barosbos
Punta Batuanan
Binuluangan
Bito-on
Bolo
Buaya
Buenavista
Isla De Cana
Cabilao Grande
Cabilao Peque
Cabuguana
Cawayan
Dayhagan
Gabi
Granada
Guinticgan
Lantangan
Manlot
Nalumsan
Pantalan
Poblacion
Punta (Bolocawe)
San Fernando
Tabugon
Talingting
Tarong
Tinigban
Tupaz

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Carles
Taon	Pop.	±% p.a.
1903	6,676	—
1939	12,185	+1.69%
1948	18,547	+4.78%
1960	20,006	+0.63%
1970	24,501	+2.05%
1975	27,887	+2.63%
1980	32,184	+2.91%
1990	42,648	+2.86%
1995	46,218	+1.52%
2000	53,404	+3.15%
2007	57,673	+1.07%
2010	62,690	+3.08%
2015	68,160	+1.61%
2020	72,637	+1.26%
Sanggunian: PSA^[3]^[4]^[5]^[6]

Mga sanggunian

↑ "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga Kawing Panlabas

Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

[nscb-area-1] "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[PSA15–06-3] Census of Population (2015). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO10–06-4] Census of Population and Housing (2010). "Region VI (Western Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NSO07-06-5] Censuses of Population (1903–2007). "Region VI (Western Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)

[LWUA-PopulationData-6] "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

t u b Lalawigan ng Iloilo
Lungsod ng Iloilo (kabisera)
Mga bayan	Ajuy Alimodian Anilao Badiangan Balasan Banate Barotac Nuevo Barotac Viejo Batad Bingawan Cabatuan Calinog Carles Concepcion Dingle Dueñas Dumangas Estancia Guimbal Igbaras Janiuay Lambunao Leganes Lemery Leon Maasin Miagao Mina Bagong Lucena Ugtong Pavia Pototan San Dionisio San Enrique San Joaquin San Miguel San Rafael Santa Barbara Sara Tigbauan Tubungan Zarraga
Mga bahaging lungsod	Passi
Mga mataas na urbanisadong lungsod	Lungsod ng Iloilo (Administratibong malaya mula sa lalawigan ngunit ipinangkat sa Iloilo ng Pangasiwaan ng Estadístika ng Pilipinas.)
Mga distritong pambatas	Unang Distrito Ikalawang Distrito Ikatlong Distrito Ikaapat na Distrito Ikalimang Distrito