Hegemoniya
Ang hegemoniya (Griyego ἡγεμονία hēgemonía, "pamumuno") o gahum (Sebwano "kapangyarihan") ay ang politikal, ekonomika, o militar na pangingibabaw o kontrol ng isang estado sa iba pa [1][2][3][4] Sa sinaunang Gresya, tumutukoy ang isang hegemoniya sa pangingibabaw ng isang lungsod-estado sa iba pang lungsod-estado.[5]
Sa ika-19 na siglo, naging kahulugan na ng hegemoniya ang isang heopolitikal at kultural na pangingibabaw ng isang bansa sa iba pang bansa; na kung saan nagmula ang hegemonismo, ang politikang Dakilang Kapangyarihan ay nangahulugan[kailangan ng sanggunian] upang magtatag ng Europeong hegemoniya sa kontinental na Asya at Aprika.[6] Sa ika-20 siglo, binuo ng Antonio Gramsci (1891–1937) ang pilosopiya at sosyolohiya ng heopolitikong hegemoniya sa teoriyang hegemoniyang kultural, na kung saan ang isang uring panlipunan ay may kakayahang himukin ang sistema ng mga halagahan at mores ng isang lipunan, ipang makabuo at makapagtatag ng isang namumunong uring Weltanschauung, isang pananaw sa mundo na pinangangatwiranan ang status quo ng pangingibabaw ng mga burges sa iba pang uring panlipunan ng lipunan.[5][7]
Tingnan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Kudetang Guatemalteko ng 1954
- Balanse ng kapangyarihan
- Kontrahegemonikong globalisasyon
- Hegemoniyang kultural
- Nangingibabaw na ideolohiya
- Hegemonikong pagkalalaki
- Hyperpotensiya
- Imperialism, the Highest Stage of Capitalism (1916), ni Lenin
- Hegemoniyang pampananalapi
- Poshegemoniya
- Hegemoniyang rehiyonal
- Kapangyarihang malambot
- Noam Chomsky
- David Harvey
- Chantal Mouffe
- Edward Soja
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Oxford English Dictionary
- ↑ "Hegemony". Oxford Advanced American Dictionary. Dictionary.com, LLC. 2014.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Hegemony". Merriam-Webster Online. Merriam-Webster, Inc. 2014.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Hegemony". American Heritage Dictionary. Houghton Mifflin Harcourt. 2014.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 Chernow, Barbara A.; Vallasi, George A., mga pat. (1994). The Columbia Encyclopedia (ika-Fifth (na) edisyon). New York: Columbia University Press. p. 1215. ISBN 0-231-08098-0.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Bullock, Alan; Trombley, Stephen, mga pat. (1999). The New Fontana Dictionary of Modern Thought (ika-Third (na) edisyon). London: HarperCollins. pp. 387–388. ISBN 0-00-255871-8.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)Padron:Request quote - ↑ Haugaard, M., Lentner, HH., Hegemony and Power: Consensus and Coercion in Contemporary Politics, Lexington Books, 2006, p.46.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.