John A. Macdonald

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

John A. Macdonald

Litrato ni Macdonald noong 1875, kinuha ni George Lancefield.
Si Macdonald, noong 1875
Unang Punong Ministro ng Canada
Nasa puwesto
Oktubre 17, 1878 – Hunyo 6, 1891
MonarkoVictoria
Gobernador Heneral
Nakaraang sinundanAlexander Mackenzie
Sinundan niJohn Abbott
Nasa puwesto
Hulyo 1, 1867 – Nobyembre 5, 1873
MonarkoVictoria
Gobernador Heneral
Nakaraang sinundan"Itinatag ang opisina
Sinundan niAlexander Mackenzie
Leader of the Conservative Party
Nasa puwesto
Hulyo 1, 1867 – June 6, 1891
Nakaraang sinundanItinatag ang puwesto
Sinundan niJohn Abbott
Member of the House of Commons of Canada
Nasa puwesto
1867 – Hunyo 6, 1891
Joint-Premier of the Province of Canada
Nasa puwesto
Mayo 30, 1864 – June 30, 1867
MonarkoVictoria
Nakaraang sinundanJohn Sandfield Macdonald
Sinundan niItinatag ang puwesto
Nasa puwesto
Agosto 6, 1858 – Mayo 24, 1862
MonarkoVictoria
Nakaraang sinundanGeorge Brown
Sinundan niJohn Sandfield Macdonald
Nasa puwesto
Mayo 24, 1856 – Agosto 2, 1858
MonarkoVictoria
Nakaraang sinundanAllan MacNab
Sinundan niGeorge Brown
Pansariling detalye
Ipinanganak
John Alexander Mcdonald[a]

Enero 10 o 11, 1815[b]
Glasgow, Scotland
Namatay6 Hunyo 1891(1891-06-06) (edad 76)
Ottawa, Ontario, Canada
HimlayanCataraqui Cemetery
Partidong pampolitikaConservative
Ibang ugnayang
pampolitika
Asawa
Anak3, kasama si Hugh John Macdonald
EdukasyonApprenticeship
Propesyon
  • Politician
  • lawyer
Pirma
Serbisyo sa militar
Palayaw
  • "Old Tomorrow"
  • "The Old Chieftain"
KatapatanProvince of Upper Canada
Sangay/SerbisyoLoyalist militia
Taon sa lingkod1837-1838
RanggoPrivate
Ensign
YunitCommercial Bank Guard
3rd Frontenac Militia Regiment
Labanan/DigmaanUpper Canada Rebellion


Si Ginoong John Alexander Macdonald [a] GCB PC QC (Enero 10 o 11, 1815 [b] - Hunyo 6, 1891) ay ang kauna-unahang punong ministro ng Canada, na naglilingkod mula 1867 hanggang 1873 at mula 1878 hanggang 1891. Siya ang nangingibabaw na pigura ng Kompederasyon ng Canada, at nagkaroon ng karera sa pulitika na umabot ng halos kalahating siglo.

Si Macdonald ay ipinanganak sa Eskosya ; noong bata pa siya, lumipat ang kanyang pamilya sa Kingston sa Lalawigan ng Hilagang Canada (ngayon sa silangang Ontario ). Bilang isang abogado, siya ay nasangkot sa ilang mga matataas na kaso at mabilis na naging prominente sa Kingston, na naghalal sa kanya noong 1844 sa lehislatura ng Lalawigan ng Canada . Noong 1857, siya ay naging premier sa ilalim ng hindi matatag na sistemang pampulitika ng kolonya. Noong 1864, nang walang partidong napatunayang may kakayahang mamahala nang matagal, pumayag si Macdonald sa isang panukala mula sa kanyang karibal sa pulitika, si George Brown, na ang mga partido ay magkaisa sa isang Great Coalition upang humingi ng pederasyon at repormang pampulitika. Si Macdonald ang nangunguna sa mga sumunod na talakayan at kumperensya, na nagresulta sa Batas Britanikong Hilagang Amerika at ang pagtatatag ng Canada bilang isang bansa noong Hulyo 1, 1867.

Si Macdonald ang unang punong ministro ng bagong bansa, at nagsilbi ng mga 19 taon; tanging si William Lyon Mackenzie King lamang ang nagsilbi nang mas matagal. Sa kanyang unang termino, itinatag ni Macdonald ang Pulisya ng North-West Mounted at pinalawak ang Canada sa pamamagitan ng pagsasanib sa Teritoryong Hilagang-Kanluran, Lupain ni Rupert, British Columbia, at Islang Prince Edward . Noong 1873, nagbitiw siya sa opisina dahil sa isang iskandalo kung saan ang kanyang partido ay kumuha ng suhol mula sa mga negosyanteng naghahanap ng kontrata para itayo ang Canadian Pacific Railway . Gayunpaman, muli siyang nahalal noong 1878. Ang pinakadakilang mga nagawa ni Macdonald ay ang pagbuo at paggabay ng isang matagumpay na pambansang pamahalaan para sa bagong Dominyon, gamit ang pagtangkilik upang makabuo ng isang malakas na Konserbatibong Partido, nagsusulong ng proteksiyon na taripa ng Pambansang Patakaran, at pagkumpleto ng mga daang riles. Nakipaglaban siya upang hadlangan ang pagsisikap ng mga probinsya na bawiin ang kapangyarihan mula sa pambansang pamahalaan sa Ottawa. Inaprubahan niya ang pagbitay sa pinuno ng Métis na si Louis Riel para sa pagtataksil noong 1885 na naghiwalay sa maraming mga francophone mula sa kanyang Partido Konserbatibo. Nagpatuloy siya bilang punong ministro hanggang sa kanyang kamatayan noong 1891. Siya ay nananatiling pinakamatandang punong ministro sa kasaysayan ng Canada.

Sa pagdating ng ika-21 siglo, si Macdonald ay napunta sa ilalim ng kritisismo para sa kanyang tungkulin sa Chinese Head Tax at mga patakarang pederal sa mga Katutubo, kabilang ang kanyang mga aksyon noong Rebelyon ng Hilagang-Kanluran na nagresulta sa pagbitay kay Riel, at ang pagbuo ng residensyal na sistemang paaralan na idinisenyo upang maging bahagi ng kulturang Kanluranin ang mga katutubong bata. Si Macdonald, gayunpaman, ay nananatiling iginagalang para sa kanyang pangunahing papel sa pagtaguyod ng bansang Canada. Ang mga makasaysayang ranggo sa mga survey ng mga eksperto sa kasaysayan ng pulitika ng Canada ay patuloy na naglagay kay Macdonald bilang isa sa pinakamataas na rating na punong ministro sa kasaysayan ng Canada.

Unang yugto sa buhay, 1815–1830[baguhin | baguhin ang wikitext]

Si John Alexander Macdonald ay ipinanganak [a] sa parokya ng Ramshorn sa Glasgow, Eskosya, noong Enero 10 (opisyal na tala) o 11 (talaarawan ng ama) 1815.[b][1] Ang kanyang ama na si Hugh, isang hindi matagumpay na mangangalakal, ay ikinasal sa ina ni John, si Helen Shaw, noong Oktubre 21, 1811. Si John Alexander Macdonald ang pangatlo sa limang anak. Matapos ang mga pakikipagsapalaran sa negosyo ni Hugh ay nagresulta ito sa pagkakautang, ang pamilya ay nandayuhan sa Kingston, sa Upper Canada (ngayon ay ang timog at silangang bahagi ng Ontario), noong 1820, dahil ang pamilya ay may ilang mga kamag-anak at koneksyon doon. [2]

Ang pamilya sa una ay nanirahan nang magkasama, pagkatapos ay nanirahan sa isang tindahan na pinatatakbo ni Hugh Macdonald. Di-nagtagal pagkatapos ng kanilang pagdating, ang nakababatang kapatid na lalaki ni John na si James ay namatay dahil sa suntok sa ulo ng isang katulong na inatasan sa pag-aalaga sa mga lalaki. Matapos mabigo ang negosyong tindahan ni Hugh, lumipat ang pamilya sa Hay Bay (timog ng Napanee, Ontario), kanluran ng Kingston, kung saan hindi rin matagumpay na nagpatakbo si Hugh ng isa pang tindahan. Noong 1829, ang kanyang ama ay hinirang bilang isang mahistrado para sa Distrito ng Midland . [3] Ang ina ni John Macdonald ay isang habambuhay na impluwensya sa kanyang anak, tinutulungan siya sa kanyang mahirap na unang kasal at nananatiling maimpluwensya sa kanyang buhay hanggang sa kanyang kamatayan noong 1862. [4]

Unang pumasok si Macdonald sa mga paaralang lokal. Noong siya ay sampung taong gulang, ang kanyang pamilya ay nakakuha ng sapat na pera upang ipadala siya sa Midland District Grammar School sa Kingston. [4] Ang pormal na pag-aaral ni Macdonald ay natapos noong siya'y 15 taong gulang, isang karaniwang edad ng pag-alis sa paaralan sa panahon na ang mga bata lamang mula sa pinakamayayamang pamilya ang nakapag-aral sa unibersidad. [5] Nang maglaon ay pinagsisihan ni Macdonald ang pag-alis ng paaralan nang siya ay umalis, na sinabi sa kanyang sekretarya na si Joseph Pope na kung siya ay nag-aral sa unibersidad, maaaring siya ay nagsimula sa isang karera sa panitikan. [6]

Mga pananda[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. 1.0 1.1 1.2 Ang opisyal na talaan ng kapanganakan para kay John Alexander Mcdonald, na nagpapatunay sa orihinal na spelling ng apelyido at opisyal na petsa ng kapanganakan ay makikita sa National Records of Scotland o online sa ScotlandsPeople gamit ang mga sumusunod na detalye:Parish: Glasgow, Parish Number: 644/1, Ref: 210 201, Mga Magulang/ Iba pang Detalye: FR2265 (FR2265).
  2. 2.0 2.1 2.2 Bagama't Enero 10 ang opisyal na petsa na naitala sa General Register Office sa Edinburgh, Enero 11 ang araw na ipinagdiwang ni Macdonald at ng mga gumugunita sa kanya ang kanyang kaarawan. Tingnan ang Gwyn 2007, p. 8.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Ramshorn Cemetery Glasgow, Lanarkshire". Happy Haggis. Inarkibo mula sa orihinal noong August 2, 2020. Nakuha noong June 29, 2017.
  2. Gwyn 2007.
  3. Phenix 2006.
  4. 4.0 4.1 Smith & McLeod 1989.
  5. Creighton 1952.
  6. Pope 1894.