Jose B. Lingad
Jose B. Lingad | |
|---|---|
 | |
| Miyembro ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas mula sa unang distrito ng Pampanga | |
| Nasa puwesto Disyembre 30, 1969 – Setyembre 23, 1972 | |
| Nakaraang sinundan | Juanita Lumanlan Nepomuceno |
| Sinundan ni | Carmelo F. Lazatin |
| Kalihim ng Paggawa at Empleyo | |
| Nasa puwesto Oktubre 1964 – Disyembre 30, 1965 | |
| Pangulo | Diosdado Macapagal |
| Nakaraang sinundan | Bernardino R. Ables |
| Sinundan ni | Emilio Q. Espinosa Jr. |
| Komisyoner ng Kawanihan ng Adwana | |
| Nasa puwesto Enero 1964 – Oktubre 1964 | |
| Nakaraang sinundan | Rodrigo Perez Jr. |
| Sinundan ni | Alfredo de Joya |
| Komisyoner ng Kawanihan ng Rentas Internas | |
| Nasa puwesto Hulyo 5, 1963 – Setyembre 24, 1963 | |
| Nakaraang sinundan | Amable Aguiluz |
| Sinundan ni | Ramon Oben |
| Nasa puwesto Mayo 22, 1962 – Mayo 31, 1963 | |
| Nakaraang sinundan | Melecio R. Domingo |
| Sinundan ni | Amable Aguiluz |
| Tagapangulo ng Lupon sa Palaro at Libangan | |
| Nasa puwesto Enero 17, 1962 – Marso 1962 | |
| Gobernador ng Pampanga | |
| Nasa puwesto Disyembre 30, 1948 – Disyembre 30, 1951 | |
| Nakaraang sinundan | Pablo Angeles David |
| Sinundan ni | Rafael L. Lazatin |
| Personal na detalye | |
| Isinilang | Jose Bulaon Lingad 24 Nobyembre 1914 Lubao, Pampanga, Pulo ng Pilipinas |
| Yumao | 16 Disyembre 1980 (edad 66) San Fernando, Pampanga, Pilipinas |
| Himlayan | Lubao, Pampanga, Pilipinas |
| Kabansaan | Pilipino |
| Partidong pampolitika | Liberal |
| Asawa | Estela Aranita Layug |
| Domestikong kapareha | Consuelo Zita Perez Catalina Canlas Mañgila |
| Anak | 10 |
| Alma mater | Unibersidad ng Pilipinas |
| Trabaho | Politiko |
| Propesyon | Abogado |
| Serbisyo sa militar | |
| Palayaw | Joe |
| Sangay/Serbisyo | Hukbo ng Estados Unidos |
| Ranggo | Koronel |
| Yunit | Hukbong Katihan ng Estados Unidos sa Malayong Silangan |
| Atasan | Lugar ng Gerilya sa Silangang Gitnang Luzon |
| Labanan/Digmaan | Ikalawang digmaang pandaigdig |
Si Jose "Joe" Bulaon Lingad ay isang abogadong Pilipino, beterano ng ikalawang digmaang pandaigdig at politiko. Naglingkod siya bilang gobernador ng lalawigan ng Pampanga mula 1948 hanggang 1951 at kongresista mula Pampanga mula 1969 hanggang 1972.
Mga unang taon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Si Jose Bulaon Lingad ay ipinanganak sa baryo ng San Jose Gumi, Lubao, Pampanga noong Nobyembre 24, 1914 kina Emigdio Lingad at Irene Bulaon ng Arayat, Pampanga. Nag-aral si Lingad sa Lubao Central Elementary School at Pampanga High School para sa kanyang elementarya at sekondaryang edukasyon. Sa kolehiyo, kumuha si Lingad ng abogasya sa Unibersidad ng Pilipinas at Philippine Law School kung saan nakapasa siya sa bar exam noong 1938. Sa edad na 24, nahalal siyang konsehal ng Lubao, na naging dahilan upang siya ay isa sa mga pinakabatang nahalal na opisyal sa bansa.
Karera sa militar
[baguhin | baguhin ang wikitext]Matapos ang pagsalakay ng mga Hapones sa Pilipinas noong 1941, sumali si Lingad sa armadong paglaban sa mga Hapones sa Bataan. Nagsilbi bilang chief of staff sa ilalim ng command ni Colonel Edwin Ramsey. Nakaligtas siya sa Martsa ng Kamatayan sa Bataan at kalaunan ay sumapi sa kilusang gerilya kung saan siya ang mamumuno sa Pampanga Military District.
Karera sa politika
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa pangkalahatang halalan noong 1947, si Lingad ay nahalal na gobernador ng Pampanga bilang miyembro ng Partido Liberal sa edad na 33. Naging bise-presidente din siya ng Liga ng mga Gobernador ng Pilipinas. Naupo bilang gobernador noong 1948, nagsilbi si Lingad ng isang termino, na natalo kay Rafael Lazatin para sa muling halalan noong 1951 dahil sa pagbagsak mula sa Maliwalu massacre sa Bacolor. Kung nanatili si Lingad bilang gobernador, itinalaga sana siya ni Pangulong Elpidio Quirino na pamunuan ang Departamento ng Depensa ng Pambansa dahil sa kanyang mahusay na mga nagawa noong panahong iyon.
Pagkatapos ng kanyang termino bilang gobernador, kinilala pa rin si Lingad bilang political kingpin ng Pampanga. At noong halalan noong 1949, hinirang ni Lingad si Diosdado Macapagal, na noon ay nagsisilbing pangalawang kalihim ng embahada ng Pilipinas sa Washington, D.C. upang tumakbo para sa unang distritong Kongreso ng Pampanga.
Sa tulong at patnubay ni Lingad, sisimulan ni Macapagal ang kanyang karera sa pulitika na gagawin siyang pangulo ng Pilipinas balang-araw bilang magkakaibigan sila noong bata pa sila sa bayan ng Lubao, Pampanga.
Nang ang kanyang protege na si Diosdado Macapagal ay nahalal na pangulo noong 1961, sumali si Lingad sa administrasyong Macapagal, una bilang Chairman ng Games and Amusement Board, pangalawa bilang Commissioner ng Bureau of Internal Revenue, pagkatapos ay Commissioner ng Bureau of Customs at, sa huli ay Kalihim ng Paggawa.
Noong 1969, nahalal si Lingad sa Kapulungan ng mga Kinatawan sa ilalim ng bandila ng Liberal Party na kumakatawan sa 1st District ng Pampanga, ang parehong puwestong napanalunan ni Macapagal 20 taon na ang nakakaraan. Si Lingad ay nagsilbi sa ika-7 Kongreso mula 1969 hanggang 1972. Dati ay itinuturing na may hawak na kanang pampulitikang pananaw, lumipat si Lingad sa kaliwa habang nasa Kongreso, na sumusuporta sa mga karapatan ng mga magsasaka at pakikipag-usap sa makakaliwang insurhensya. Ang karera ni Lingad sa pagka-kongreso ay pinaikli sa pag-aalis ng Kongreso kasunod ng deklarasyon ng batas militar ni Marcos noong 1972. Noong Setyembre 28, 1972, si Lingad, isang miyembro ng political opposition laban kay Marcos, ay kabilang sa mga unang pulitikal na pigura na inaresto at ikinulong noong ang araw na idineklara ang batas militar.
Nakalaya si Lingad mula sa bilangguan pagkatapos ng tatlong buwan at nagretiro siya sa kanyang bukid sa Pampanga. Tinawag siya sa pagreretiro ng pinuno ng oposisyon na si Benigno Aquino Jr., na hinimok siyang tumakbo bilang gobernador ng Pampanga sa lokal na halalan noong Enero 1980 bilang kandidato ng oposisyong anti-Marcos kasama ang kanyang running mate na si Jose Suarez para sa bise gobernador. Si Lingad ay natalo ni Estelito Mendoza, ngunit itinaas niya ang mga kaso ng pandaraya na humantong sa pagtatanghal ng isang bagong halalan para sa gobernador.
Kamatayan at legasiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Noong Disyembre 16, 1980, alas-7:40 ng umaga, binaril si Lingad sa isang gasoline station sa barangay San Agustin, San Fernando, Pampanga habang bumibili ng isang pakete ng sigarilyo. Ang kanyang assassin na si Sgt. Kinilala bilang miyembro ng Philippine Constabulary si Roberto Tabanero, na namatay sa isang misteryosong aksidente sa sasakyan bago kasuhan. Ang mga pambansang pinuno mula sa lahat ng panig ng pampulitikang spectrum ay dumalo sa kanyang gising. Inilibing si Lingad sa San Nicolas Catholic Cemetery sa Lubao, Pampanga kasama ang kanyang mga magulang. Noong Nobyembre 25, 1989, ang Republic Act No. 6780 na pinamagatang "An Act of Changing the Name of the Central Luzon General Hospital located in the municipality of San Fernando, province of Pampanga, to Jose B. Lingad Memorial Regional Hospital ay isa sa mga panukalang batas na nilagdaan. ni Pangulong Corazon Aquino noong araw na iyon ay pormal na kinilala ang ospital bilang Jose B. Lingad Memorial Regional Hospital.