Katarina Taikon
Katarina Taikon | |
|---|---|
 | |
| Kapanganakan | 29 Hulyo 1932 Almby, Örebro, Sweden |
| Kamatayan | 30 Disyembre 1995 (edad 63) Ytterhogdal, Hälsingland, Sweden |
| Trabaho | Activist, writer and actor |
| Kamag-anak | Rosa Taikon (sister) |
Si Katarina Taikon-Langhammer (Hulyo 29, 1932 – 30 Disyembre 1995) ay isang aktibista sa Sweden Romany, pinuno ng kilusang karapatang sibil, manunulat at artista, mula sa caste ng Kalderash. Siya ay kapatid ni Rosa Taikon .
Talambuhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sa panahon ng pagkabata ni Taikon, ang mga Romani ay nanirahan pa rin sa mga kampo sa Sweden, at kailangang lumipat ng madalas, na naging mahirap para sa mga bata na makakuha ng anumang edukasyon sa paaralan. Si Taikon ay hindi natutong magbasa at magsulat hanggang sa siya ay nasa tinedyer.
Inialay ni Taikon ang kanyang buhay sa pagpapabuti ng mga kondisyon para sa mga Romani sa Sweden at sa buong mundo. Sa pamamagitan ng kanyang walang pagod na trabaho, pakikipagdiskurso, pagsusulat at pakikipag-usap sa mga awtoridad sa Sweden, ang mga Romani ay binigyan ng parehong karapatan sa pabahay at edukasyon tulad ng lahat ng iba pang mga taga-Sweden. Noong 1953, natapos ang pagbabawal sa imigrasyon ng mga Romani noong 1914. Humantong ito sa ibang Romani na humahanap ng kanlungan sa Sweden, at ang populasyon, na sa una ay mas mababa sa isang libong katao, ay lalong lumago.
Sinubukan ni Taikon na kumbinsihin ang mga awtoridad ng Sweden na ang mga taong ito, sa katunayan ay pampulitikal na mga refugee, dahil sila ay inaapi sa kanilang mga bansa. Matapos ang walang bungang pagsisikap na tulungan ang isang pangkat ng 47 French Romani na makakuha ng asylum sa Sweden, nagpasya siyang baguhin ang kanyang diskarte. Ang tanging paraan lamang upang wakasan ang mga pagtatangi laban sa kanyang mga tao ay upang matugunan ang mga bata, napagtanto niya, kaya nagsimula siyang isulat ang kanyang tanyag na serye ng mga libro ng mga bata tungkol sa kanyang sariling pagkabata, ang Katitzi (noong 1979 isang serye sa TV batay sa mga libro ang ginawa) .
Si Katarina Taikon ay namatay sa pinsala sa utak matapos ang 13 taong mahabang pagkawala ng malay, kasunod ng pag-atake sa puso. Tinawag siyang Martin Luther King ng Sweden. [1]
Mga pelikula
[baguhin | baguhin ang wikitext]- 2015 - Taikon
- 1956 - Sceningång
- 1953 - Åsa-Nisse på semester
- 1953 - Marianne
- 1951 - Tull-Bom
- 1950 - Motorkavaljerer
- 1949 - Singoalla
- 1948 - Uppbrott
Mga Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Taikon, 2015 documentary by Gellert Tamas and Lawen Mohtadi.
Karagdagang pagbabasa
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Katarina Maria Taikon at Svenskt kvinnobiografiskt lexikon