Margaret Thatcher

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Baronesa Thatcher

Photograph
Punong Ministro ng Nagkakaisang Kaharian
Nasa puwesto
4 Mayo 1979 – 28 Nobyembre 1990
MonarkoElizabeth II
DiputadoWilliam Whitelaw
Geoffrey Howe
Nakaraang sinundanJames Callaghan
Sinundan niJohn Major
Pinuno ng Oposisyon
Nasa puwesto
11 Pebrero 1975 – 4 Mayo 1979
MonarkoElizabeth II
Punong MinistroHarold Wilson
James Callaghan
Nakaraang sinundanEdward Heath
Sinundan niJames Callaghan
Pinuno ng Partidong Konserbatibo
Nasa puwesto
11 Pebrero 1975 – 28 Nobyembre 1990
Nakaraang sinundanEdward Heath
Sinundan niJohn Major
Kalihim ng Estado para sa Edukasyon at Agham
Nasa puwesto
20 Hunyo 1970 – 4 Marso 1974
Punong MinistroEdward Heath
Nakaraang sinundanEdward Short
Sinundan niReginald Prentice
Kasapi ng Parliyamento
for Finchley
Nasa puwesto
8 Oktubre 1959 – 9 Abril 1992
Nakaraang sinundanJohn Crowder
Sinundan niHartley Booth
Pansariling detalye
Ipinanganak
Margaret Hilda Roberts

(1925-10-13) 13 Oktubre 1925 (edad 98)
Grantham, Lincolnshire,
Nagkakaisang Kaharian
Namatay8 Abril 2013(2013-04-08) (edad 87)
Partidong pampolitikaPartidong Konserbatibo
AsawaDenis Thatcher
(married 1951–2003, his death)
AnakCarol Thatcher
Mark Thatcher
TahananChester Square
Alma materSomerville College, Oxford
Inns of Court
PropesyonChemist
Abogado

Si Margaret Hilda Thatcher, Baronesa Thatcher, LG, OM, PC, FRS (ipinanganak noong 13 Oktubre 1925 - namatay noong 8 Abril 2013) ay isang politikong Ingles na kasapi ng Partidong Konserbatibo, ang pinakamahabang naglingkod (1979-1990) na Punong Ministro ng Nagkakaisang Kaharian noong ika-20 dantaon, at ang kaisa-isang babaeng humawak ng posisyong iyon.[1] Isang mamahayag na Sobyet ang nagbansang sa kanya bilang Iron Lady (Babaeng Bakal), isang palayaw na ikinabit sa kaniya dahil sa uri ng kanyang pamumuno. Ang bansag ay ibinigay sa kaniya ng isang mamamahayag na mula sa Unyong Sobyet. [2] Bilang Punong Ministro, nagpatupad siya ng mga polisiyang konserbatibo na kilala sa tawag na Thatcherismo.

Noong 1982, inatasan ni Thatcher ang mga tropa ng Hukbong Panlupa ng Britanya na bumalik sa Kapuluang Falkland magmula sa Arhentina. Nakuha ng Arhentina ang Kapuluang Falklands sa loob ng maiksing panahon habang nagaganap ang Digmaan sa Falklands. Nagkaroon si Thatcher ng katayuan bilang pangalawang may pinakamahabang isang termino o tagal ng pagganap sa tungkulin bilang punong ministro sa kasaysayan. Kasal siya kay Denis Thatcher, at nagkaroon sila ng mga anak na kambal: ang isa ay lalaki na si Mark Thatcher at ang isa pa ay babae, si Carol Thatcher.[3]

Nahirapan siya dahil sa malakas na pagsalungat noong naganap ang isang strike (pagwewelga) ng mga mangmimina noong 1984 at noong 1985, isang kaganapan na nagtanggal ng kapangyarihang pampolitika mula sa unyon ng mga minero ng uling. Nagkaroon din ng kontrobersiya nang ipakilala niya sa Britanya ang poll tax (isang uri ng buwis na ipinapataw sa bawat isang tao, ayon sa sensus). Nagsanhi ito ng mga kaguluhan (mga riot) sa maraming mga lugar sa bansa. Ang mga panggugulong ito ang naging dahilan kung napalitan si Thatcher ni John Major noong 1990. Noong 1992, siya ay naging Baronesa Thatcher ng Kesteven, at nasali sa Kabahayan ng mga Panginoon.[4]

Noong kapanahunan ng mga taon na nanunungkulan si Thatcher bilang punong ministro, tumaas ang antas ng mga taong walang mga trabaho, na dumoble noong unang termino niya, at umabot sa 3 mga milyon noong 1982. Nagsimula itong bumabang muli noon lamang sa pagsapit ng hulihan ng dekada ng 1980, at magmula noong kalagitnaan ng dekada ng 1990, nananatili na ang antas sa Britanya ng mababang dami ng tao na walang hanapbuhay, kapag inihambing sa Europang kontinental. Ang mga tagasuporta ni Thatcher ay umaangkin na ito ay resulta ng kaniyang repormang pangkayarian ng pamilihang pangmanggagawa, bagaman sumasang-ayon sa pananaw na ito ng mga sumasalungat.

Malawakang naaalala si Thatcher sa Nagkakaisang Kaharian (United Kingdom o UK) dahil sa hindi niya pagkagusto ng kilusan ng Kaisahang Pangkalakalan - mas makapangyarihan ang mga trade union noong dekada ng 1970, at maraming nagawa si Thatcher upang mabawasan ang impluwensiya ng mga kilusang ito sa katayuan ng industriya sa Britanya.

Sa panghuling mga taon ng kaniyang buhay, nagsimula siyang makaranas at maghirap dahil sa dementia at umurong siya magmula sa mga pakikilahok sa madla magmula noong 2002.[5] Namatay siya dahil sa isang stroke (atakeng serebral) noong 8 Abril 2013.[6] Si Margaret Thatcher ang tanging babae na humawak ng mga puwestong pangtungkulin na Punong Ministro at pinuno ng Partidong Konserbatibo (Conservative Party).

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Margaret Thatcher, 10 Downing Street". Government of the United Kingdom. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-05-20. Nakuha noong 2008-11-18.
  2. Frei, Matt (2007-10-24). "Washington diary: Best of friends?". BBC News. Nakuha noong 2009-09-05.
  3. "Essential Margaret Thatcher | Margaret Thatcher Foundation". margaretthatcher.org. 2011 [last update]. Nakuha noong 18 Abril 2011. {{cite web}}: Check date values in: |year= (tulong)
  4. "BBC History - Margaret Thatcher". BBC. Nakuha noong 2013-04-08.
  5. "Book Recounts Margaret Thatcher's Decline". CBS News. 11 Pebrero 2009. Nakuha noong 8 Abril 2013.[patay na link]
  6. "Ex-Prime Minister Baroness Thatcher dies". BBC News. 8 Abril 2013. Nakuha noong 8 Abril 2013.