Mga pinuno ng Bhutan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Hari ng Bhutan
Nanunungkulan
Jigme Khesar Namgyel Wangchuck
ika-5 Haring Dragon
Detalye
EstiloKanyang Kamahalan
Inaasahang tagapagmanaJigyel Ugyen Wangchuck
Unang monarkoUgyen Wangchuck
Itinatag21 December 1907

Ang Bhutan ay itinatag at pinagsama bilang isang bansa ni Ngawang Namgyal, Ang unang Zhabdrung Rinpoche noong gitang bahagi ng ika-17 na siglo. Matapos ang kanyang kamatayan noong 1651, Ang Bhutan ay inuturing nasundan ng kanyang inimungkahing "dalawahang sistema ng pamamahala". Sa ilalim ng dalawahang sistema, ang kontrol ng gobyerno ay nahati sa pinunong administratibong sibil, ang Druk Desi (Dzongkha: འབྲུག་སྡེ་སྲིད་; Wylie: brug sde srid, tinatawag rin bilang Deb Raja);[nb 1] at ang relihiyosong pinuno, ang Je Khenpo (Dzongkha: རྗེ་མཁན་པོ་; Wylie: rje mkhan po).

Parehas ang Druk Desi at Je Khenpo ay na sa ilalim ng kinikilalang awtoridad ng Zhabdrung Rinpoche, ang muling pagkakatawang-tao ng Ngawang Namgyal. Ngunit ang naugali ay ang Zhabdrung, karaniwang isang bata sa ilalim ng Druk Desi, at mga rehiyonal na penlop ay madalas na ipinapamahala ang kanilang mga distrito taliwas sa pamamahala ng Druk Desis hanggang sa pagusbong ng isang pinagsamang Kabahayanan ng Wangchuck noong 1907.[1]

Mga Druk Desi (1650–1905)[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa ibabaw ang mga talaan ng mga naging Druk Desi sa kabuuan ng pagiral ng opisina. Ang mga tagahawak ng posisyon ay karaniwang itinatalaga ng Zhabdrung Ngawang Namgyal, ngunit pagkatapos ng kanyang kamatayan ang Je Khenpo at gobyernong sibil ay ang nagdedesisyon sa mga pagtatalaga.

Ang mga naka-italiko ay tumutukoy sa mga karehensiya at mga katiwala na mga gobyerno, na hindi naugalihang isama sa pagbibilang.

Mga Druk Desi ng Bhutan[2]
# Pangalan Kapanganakan Simula ng pamamahala Wakas ng pamamahala Kamatayan
1 Tenzin Drukgye 1591 1650 1655 1655
2 Langonpa Tenzin Drukdra 1655 1667 1667
3 Chhogyel Minjur Tenpa 1667 1680 1691
4 Gyalsay Tenzin Rabgye 1638 1680 1694 1696
5 Gedun Chomphel 1695 1701 1701
6 Ngawang Tshering 1701 1704
7 Umze Peljor 1704 1707
8 Druk Rabgye 1707 1719 1729
9 Ngawang Gyamtsho 1719 1729 1729
10 Mipham Wangpo 1729 1736
11 Khuwo Peljor 1736 1739
12 Ngawang Gyaltshen 1739 1744
13 Sherab Wangchuck 1744 1763
14 Druk Phuntsho 1763 1765
15 Wangzob Druk Tenzin I 1765 1768
16 Sonam Lhundub[3][table 1] 1768 1773 1773
17 Kunga Rinchen 1773 1776
18 Jigme Singye 1742 1776 1788 1789
19 Druk Tenzin 1788 1792
20 Umzey Chapchhab 1792 1792 1792
21 Chhogyel Sonam Gyaltshen (Tashi Namgyel) 1792 1799
22 Druk Namgyel 1799 1803
23 Chhogyel Sonam Gyaltshen (Tashi Namgyel)
(2nd reign)
1803 1805
24 Sangye Tenzin 1805 1806
25 Umzey Parob 1806 1808
26 Byop Chhyoda 1807 1808
27 Tulku Tsulthrim Daba 1790 1809 1810 1820
28 Zhabdrung Thutul (Jigme Dragpa) 1810 1811
29 Chholay Yeshey Gyaltshen 1781 1811 1815 1830
30 Tshaphu Dorji Namgyel 1815 1815
31 Sonam Drugyel 1815 1819
32 Gongzim Tenzin Drukda 1819 1823
33 Chhoki Gyaltshen 1823 1831
34 Dorji Namgyel 1831 1832
35 Adab Thinley 1832 1835
36 Chhoki Gyaltshen
(2nd reign)
1835 1838
37 Dorji Norbu 1838 1850
38 Wangchuk Gyalpo 1850 1850
39 Zhabdrung Thutul (Jigme Norbu)
(in Thimphu)
1850 1852
Chagpa Sangye
(in Punakha)
1851 1852
40 Damchho Lhundrup 1852 1854
41 Jamtul Jamyang Tenzin 1854 1856
42 Kunga Palden
(in Punakha)
1856 1860
Sherab Tharchin
(in Thimphu)
1856 1860
43 Phuntsho Namgyel (Nazi Pasang) 1860 1863
44 Tshewang Sithub 1863 1864
Tsulthrim Yonten 1864 1864
45 Kagyud Wangchuk 1864 1864
46 Tshewang Sithub
(2nd reign)
1865 1867
47 Tsondul Pekar 1867 1870
48 Jigme Namgyel 1825 1870 1873 1881
49 Kitshab Dorji Namgyel 1873 1879
Jigme Namgyel
(2nd reign)
1877 1878
Kitsep Dorji Namgyel
(2nd reign)
1878 1879
50 Chhogyel Zangpo Marso 1879 Hunyo 1880 1880
Jigme Namgyel
(3rd reign)
Hunyo 1880 Hulyo 1881
51 Lam Tshewang 1836 Hulyo 1881 Mayo 1883 1883
52 Gawa Zangpo Mayo 1883 Agosto 1885
53 Sangye Dorji 1885 1901 1901
54 Choley Yeshe Ngodub 1851 1903 1905 1917
Mga Tala:
  1. Si Druk Desi Sonam Lhundub ang unang pinunong Butanes na sumubok sa kapangyarihan ng Britanya, matapos matalo sa isang labanan para sa kapangyarihan sa Cooch Behar, isang tradisyunal na dependensya ng Bhutan.

Mga Hari ng Bhutan (1907–present)[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang monarkiya ng Bhutan ay natatag noong 1907 kung saan naipagsama ang bansa sa ilalim ng Pamilyang Wangchuck, ang pinamamanahang penlop (gobernador) ng distrito ng Trongsa. Ang hari ng Bhutan, pormal na kilala bilang ang Druk Gyalpo ("Haring Dragon"), ay sinasakop ang opisina ng Druk Desi sa ilalim ng dalawahang sistema ng pamamahala. Mula ng pagkasabatas ng Konstitusyon ng 2008, ang Druk Gyalpo ay nanatiling ulo ng estado, habang ang Punong Ministro ng Bhutan ay naninilbihang bilang ehekutibo at ulo ng pamamahala sa isang parlamentaryong demokrasya.[4]

Mga Hari ng Bhutan
# Pangalan Buhay Simula ng pamamahala Wakas ng pamamahala Mga Tala Pamilya Larawan
1 Ugyen 1862 – Agosto 21 1926
(edad 64)
Disyembre 17, 1907 Agosto 21, 1926 Wangchuck
2 Jigme 1905 – Marso 24, 1952
(edad 47)
Agosto 21, 1926 Marso 24, 1952 Anak ni Ugyen Wangchuck
3 Jigme Dorji 2 Mayo 1929(1929-05-02) – 21 Hulyo 1972(1972-07-21) (edad 43) Marso 24, 1952 Hulyo 21, 1972 Anak ni Jigme Wangchuck
4 Jigme Singye (1955-11-11) 11 Nobyembre 1955 (edad 68) Hulyo 21, 1972 Disyembre 14, 2006
(bumaba sa trono)
Anak ni Jigme Dorji Wangchuck
5 Jigme Khesar Namgyel (1980-02-21) 21 Pebrero 1980 (edad 44) Disyember 14, 2006 Kasalukuyan Anak ni Jigme Singye Wangchuck

Mga Tala[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Ang orihinal na titulo ay Dzongkha: སྡེ་སྲིད་ཕྱག་མཛོད་; Wylie:sde-srid phyag-mdzod.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Worden, Robert L.; Savada, Andrea Matles (ed.) (1991). "Chapter 6 – Bhutan: Administrative Integration and Conflict with Tibet, 1651–1728". Nepal and Bhutan: Country Studies (3rd pat.). Federal Research Division, United States Library of Congress. ISBN 0-8444-0777-1. Nakuha noong 27 December 2010. {{cite book}}: |first2= has generic name (tulong)
  2. Dorji, C. T. (1995). A Political & Religious History of Bhutan, 1651–1906. Delhi, India: Sangay Xam; Prominent Publishers. Nakuha noong 12 August 2011.
  3. Worden, Robert L.. "Civil Conflict, 1728–72". Bhutan: A country study (Savada, Andrea Matles, ed.). Federal Research Division of the Library of Congress of the USA (Septembre 1991). Ang artikulo na ito ay nagsasama ng tektso mula sa pinagmulan na ito, na nasa public domain.
  4. "The Constitution of the Kingdom of Bhutan" (PDF). Government of Bhutan. 18 Hulyo 2008. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2012-09-04. Nakuha noong 8 Oktubre 2010. {{cite web}}: |chapter= ignored (tulong)