Baboy: Pagkakaiba sa mga binago
Pinapalitan ang pahina ng ' Lachlan O'Connor is a Baboy' |
m Inalis ang binago ni 113.29.215.196, ibinalik sa huling bersyon ni Xqbot |
||
| Linya 1: | Linya 1: | ||
{{otheruses}} |
|||
{{Taxobox |
|||
| name = Baboy |
|||
| image = Sow with piglet.jpg |
|||
| image_width = 250px |
|||
| image_caption = Inang baboy at kanyang biik. |
|||
| regnum = [[Animalia]] |
|||
| phylum = [[Chordata]] |
|||
| classis = [[Mammal]]ia |
|||
| ordo = [[Artiodactyla]] |
|||
| familia = [[Suidae]] |
|||
| genus = '''''Sus''''' |
|||
| genus_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], [[1758]] |
|||
| subdivision_ranks = Species |
|||
| subdivision = |
|||
''[[Bearded Pig|Sus barbatus]]''<br /> |
|||
''[[Sus bucculentus]]†''<br /> |
|||
''[[Visayan Warty Pig|Sus cebifrons]]''<br /> |
|||
''[[Celebes Warty Pig|Sus celebensis]]''<br /> |
|||
''[[Domestic pig|Sus domestica]]''<br /> |
|||
''[[Sus falconeri]]†''<br /> |
|||
''[[Flores Warty Pig|Sus heureni]]''<br /> |
|||
''[[Sus hysudricus]]†''<br /> |
|||
''[[Sus philippensis]]''<ref>Zoological Journal of the Linnean Society (1997), 120: 163–191.</ref><br /> |
|||
''[[Pigmy Hog|Sus salvanius]]''<br /> |
|||
''[[Wild Boar|Sus scrofa]]''<br /> |
|||
''[[Sus strozzi]]†''<br /> |
|||
''[[Timor Warty Pig|Sus timoriensis]]''<br /> |
|||
''[[Javan pig|Sus verrucosus]]'' |
|||
}} |
|||
Ang mga '''baboy''' ay mga [[ungulado]] ([[hayop]] na may kuko o ''hoof'') na nasa klass Mamalia. Likas sa [[Eurasia]], sama-sama silang nakapangkat sa [[genus]] '''''Sus''''' ang [[Pamilya (biolohiya)|pamilyang]] [[Suidae]]. Maliban sa reputasyon nila sa pagiging matakaw at marumi, isang hindi gaanong kilalang katangian ng baboy ang katalinuhan. Sila, ayon sa experto ay mas magaling pa sa mga aso pagdating sa katalinuhan. Ninuno ng mga '''domestikadong baboy''' ang mga [[baboy-ramo]].<ref>{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6978203.stm | title=Pig DNA reveals farming history | publisher=BBC News | first=Liz | last=Seward | date=Setyembre 2007 | accessdate=2008-06-18}}</ref> |
|||
Lachlan O'Connor is a Baboy |
|||
Ang '''biik''', '''kulig''', '''buwik''' o '''bulaw''' ay isang uri ng [[bata]] o [[sanggol]] at [[sumususo]] pang anak ng [[ina]]hing baboy. Bagaman tumutukoy ang ''bulaw'' sa paglalarawan ng mamula-mula o mala-gintong kulay na biik (at ginagamit din para sa [[tandang]] na manok).<ref name=JETE>{{cite-JETE|Baboy, barakong baboy, inahing baboy, ''swine'', ''hog'', ''boar''; biik, kulig, buwik, bulaw}}, pahina 101-102 atbp.</ref> |
|||
Tinatawag na '''barakong baboy''' ang isang lalaking baboy na nasa hustong gulang na. Samantalang '''inahing baboy''' naman ang babaeng nasa tamang edad na.<ref name=JETE/> |
|||
== Konsumo == |
|||
Ang mga baboy ay ang pangunahing karne na kinakain nang mga tao. Dahil dito, maraming '''babuyan''' ang itinatag. Ang baboy, gayumpaman, ay tradisyonal na di-kinakain ng [[mga Hudyo|Hudyo]], [[Islam|Muslim]], at iba pa. |
|||
Maraming pagkain ang nagagawa sa baboy. tulad ng Lechon, Lechong Kawali, Pork Kaldereta, Paul and Beans and many many more! |
|||
== Mga sanggunian == |
|||
{{reflist}} |
|||
{{agham-stub}} |
|||
[[Kategorya:Suidae]] |
|||
[[Kategorya:Baboy]] |
|||
[[ace:Bui]] |
|||
[[af:Vark]] |
|||
[[an:Sus scrofa domesticus]] |
|||
[[ang:Swīn]] |
|||
[[ar:خنزير أليف]] |
|||
[[arz:خنزير]] |
|||
[[ast:Gochu]] |
|||
[[av:Болъон]] |
|||
[[ay:Khuchi]] |
|||
[[bat-smg:Paršos]] |
|||
[[be:Свойская свіння]] |
|||
[[be-x-old:Сьвіньня]] |
|||
[[bg:Домашна свиня]] |
|||
[[bn:শূকর]] |
|||
[[bo:ཕག་པ།]] |
|||
[[br:Pemoc'h]] |
|||
[[bs:Svinja]] |
|||
[[ca:Porc]] |
|||
[[co:Porcu]] |
|||
[[cs:Prase domácí]] |
|||
[[cy:Mochyn (dof)]] |
|||
[[da:Svin]] |
|||
[[de:Hausschwein]] |
|||
[[el:Οικόσιτος χοίρος]] |
|||
[[eml:Nimêl]] |
|||
[[en:Domestic pig]] |
|||
[[eo:Porko]] |
|||
[[es:Sus scrofa domestica]] |
|||
[[et:Siga]] |
|||
[[eu:Txerri]] |
|||
[[ext:Sus scrofa domestica]] |
|||
[[fa:خوک اهلی]] |
|||
[[fi:Sika]] |
|||
[[fr:Porc]] |
|||
[[frr:Swin]] |
|||
[[ga:Muc]] |
|||
[[gd:Muc]] |
|||
[[gl:Porco]] |
|||
[[gn:Kure]] |
|||
[[gv:Muc]] |
|||
[[ha:Aladu]] |
|||
[[hak:Tsû-é]] |
|||
[[he:חזיר הבית]] |
|||
[[hr:Domaća svinja]] |
|||
[[ht:Kochon]] |
|||
[[hu:Házisertés]] |
|||
[[hy:Տնային խոզ]] |
|||
[[ia:Porco]] |
|||
[[id:Babi]] |
|||
[[ik:Tuttuqłuk]] |
|||
[[io:Porko]] |
|||
[[is:Svín (tegund)]] |
|||
[[it:Sus scrofa domesticus]] |
|||
[[ja:ブタ]] |
|||
[[jv:Babi]] |
|||
[[ka:ღორი]] |
|||
[[ko:돼지]] |
|||
[[ku:Beraz]] |
|||
[[la:Porcus]] |
|||
[[lbe:Дунгъуз]] |
|||
[[lij:Pòrco]] |
|||
[[lmo:Sus scrofa domestica]] |
|||
[[ln:Ngúlu]] |
|||
[[lt:Kiaulė]] |
|||
[[lv:Mājas cūka]] |
|||
[[ml:വളർത്തു പന്നി]] |
|||
[[mrj:Сасна]] |
|||
[[ms:Babi]] |
|||
[[my:ဝက်]] |
|||
[[myv:Туво]] |
|||
[[mzn:خی]] |
|||
[[nds:Swien]] |
|||
[[nds-nl:Värken]] |
|||
[[ne:सुँगुर]] |
|||
[[new:फा]] |
|||
[[nl:Varken (tam)]] |
|||
[[nn:Gris]] |
|||
[[no:Gris]] |
|||
[[nv:Bisóodi]] |
|||
[[oc:Sus scrofa domesticus]] |
|||
[[pam:Babi]] |
|||
[[pdc:Sau]] |
|||
[[pfl:Wutz]] |
|||
[[pl:Świnia domowa]] |
|||
[[pnb:سور]] |
|||
[[pt:Sus domesticus]] |
|||
[[qu:Khuchi]] |
|||
[[ro:Porc domestic]] |
|||
[[ru:Домашняя свинья]] |
|||
[[sah:Сибиинньэ]] |
|||
[[sc:Porcu]] |
|||
[[scn:Verru]] |
|||
[[sh:Svinja]] |
|||
[[si:ගං ඌරා]] |
|||
[[simple:Pig]] |
|||
[[sk:Sviňa domáca]] |
|||
[[sl:Domači prašič]] |
|||
[[sn:Nguruve]] |
|||
[[so:Doofaar]] |
|||
[[sq:Derri]] |
|||
[[sr:Домаћа свиња]] |
|||
[[su:Bagong]] |
|||
[[sv:Gris]] |
|||
[[sw:Nguruwe-kaya]] |
|||
[[ta:வீட்டுப் பன்றி]] |
|||
[[te:పంది]] |
|||
[[tg:Хук]] |
|||
[[th:สุกร]] |
|||
[[tr:Yaban domuzu]] |
|||
[[tum:Nkhumba]] |
|||
[[uk:Свиня свійська]] |
|||
[[ur:سؤر]] |
|||
[[vec:Mas-cio]] |
|||
[[vi:Lợn nhà]] |
|||
[[vls:Zwyn]] |
|||
[[wa:Pourcea]] |
|||
[[war:Baktin nga hinoptan]] |
|||
[[wo:Mbaam]] |
|||
[[wuu:猪猡]] |
|||
[[yi:חזיר]] |
|||
[[za:Mou]] |
|||
[[zh:家豬]] |
|||
[[zh-min-nan:Ti]] |
|||
[[zh-yue:豬]] |
|||
Pagbabago noong 22:51, 19 Nobyembre 2012
- Para sa ibang gamit, tingnan ang Baboy (paglilinaw).
| Baboy | |
|---|---|
| |
| Inang baboy at kanyang biik. | |
| Klasipikasyong pang-agham | |
| Kaharian: | |
| Kalapian: | |
| Hati: | |
| Orden: | |
| Pamilya: | |
| Sari: | Sus |
| Species | |
|
Sus barbatus | |
Ang mga baboy ay mga ungulado (hayop na may kuko o hoof) na nasa klass Mamalia. Likas sa Eurasia, sama-sama silang nakapangkat sa genus Sus ang pamilyang Suidae. Maliban sa reputasyon nila sa pagiging matakaw at marumi, isang hindi gaanong kilalang katangian ng baboy ang katalinuhan. Sila, ayon sa experto ay mas magaling pa sa mga aso pagdating sa katalinuhan. Ninuno ng mga domestikadong baboy ang mga baboy-ramo.[2]
Ang biik, kulig, buwik o bulaw ay isang uri ng bata o sanggol at sumususo pang anak ng inahing baboy. Bagaman tumutukoy ang bulaw sa paglalarawan ng mamula-mula o mala-gintong kulay na biik (at ginagamit din para sa tandang na manok).[3]
Tinatawag na barakong baboy ang isang lalaking baboy na nasa hustong gulang na. Samantalang inahing baboy naman ang babaeng nasa tamang edad na.[3]
Konsumo
Ang mga baboy ay ang pangunahing karne na kinakain nang mga tao. Dahil dito, maraming babuyan ang itinatag. Ang baboy, gayumpaman, ay tradisyonal na di-kinakain ng Hudyo, Muslim, at iba pa.
Maraming pagkain ang nagagawa sa baboy. tulad ng Lechon, Lechong Kawali, Pork Kaldereta, Paul and Beans and many many more!
Mga sanggunian
- ↑ Zoological Journal of the Linnean Society (1997), 120: 163–191.
- ↑ Seward, Liz (Setyembre 2007). "Pig DNA reveals farming history". BBC News. Nakuha noong 2008-06-18.
- ↑ 3.0 3.1 English, Leo James (1977). "Baboy, barakong baboy, inahing baboy, swine, hog, boar; biik, kulig, buwik, bulaw". Tagalog-English Dictionary (sa Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731., pahina 101-102 atbp.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.