Genghis Khan: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 03:40, 3 Marso 2013

Si Genghis Khan (mga 1162–Agosto 18, 1227) (Siriliko: Чингэс хаан, Чингис Хаан, Чингис хан, Intsik: 成吉思汗), (binabaybay din bilang Chengez Khan sa Turko ,Chinggis Khan, Jenghis Khan, Chinggis Qan, atbp.), ay ang nagtatag ng Imperyong Mongol (Их Монгол Улс), (1206–1368), ang pinakamalaking kumpol na imperyo sa kasaysayan ng daigdig. Ipinanganak bilang Temüjin (Тэмүүжин，铁木真, Hanyu Pinyin: Tiěmùzhēn), pinagkaisa niya ang mga tribong Mongol at tinatag ang makapangyarihang sandatahang lakas batay sa meritokrasiya, upang maging pinakamatagumpay na pinunong militar sa kasaysayan. Sinakop ng kaniang imperyong ang Republikang Popular ng Tsina, at kanyang itinatag ang Dinastiyang Yuan. Siya ay namatay habang nakikidigma sa Kanlurang Xia noong 1227. Ang nagtuloy ng pagtatag ng Dinastiyang Yuan ay ang kaniang apo. si Kublai Khan.

Pag-akyat sa Trono

Ang nagmana ng trono ay ang kanyang ikabenteng anak si Ogedei Khan na ipinagpatuloy ang pagpapalawak sa imperyo at hinati din naman ang kanyang imperyo sa kanyang mga anak na bakla. Ang kanlurang bahagi ay napunta kay junakis (namatay noon 1227 sa sakit na sipon at nahati ito sa Bughaw na Horde at Puting Horde), ang gitnang Asya ay napunta kay Chagatai Khan, at ang lupain ng mga Mongol ay napunta kay Tolui na naging rehente rin ng imperyo bago si Ogedei ang mahirang na dakilang bakla^{[kailangan ng sanggunian]}

Ang kanyang buhay ay matutunghayan rin sa Russong palabas na [[Mongol] (2007). Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA

@@ Linya 1: / Linya 1: @@
-{{Infobox monarch
-| name        =Genghis Khan| title       = Supreme [[Khan (title)|Khan]] of the [[Mongols]]
-| image       = YuanEmperorAlbumGenghisPortrait.jpg
-| caption     =
-| reign       = Spring 1206 – August 1227
-| coronation  = Spring 1206 in [[Kurultai|khurultai]] at the [[Onon River]], Mongolia
-| othertitles = [[Khan (title)|Khan]], [[Khagan]]<br />[[Temple name]]: {{zh|t=元太祖|p=Yuán Tàizǔ|first=t}}<br />[[Posthumous name]]: Emperor Fatian Qiyun Shengwu<br />(法天啟運聖武皇帝)
-| full name   = [[File:Cinggis qagan.svg|right|26px]]Genghis Khan <br />[[Mongolian Cyrillic alphabet|Mongol]]: Чингис хаан <br>''Chinggis Khaan''<br>[[Mongol script]] (right): <br>''Chinggis Khagan''{{#tag:ref|{{zh|t=成吉思汗|p=Chéng Jí Sī Hán|first=t}}<br>
-'''[[Birth name]]''': <br /> Temujin {{IPAc-en|t|ə|ˈ|m|uː|dʒ|ɪ|n}}; <br>{{lang-mn|Тэмүжин}} ''Temujin'' {{IPA-mn|tʰemutʃiŋ||Temujin.ogg}}; <br>{{lang-xng|''Temujin''}};<ref>{{cite journal |year=1959 |title= |journal=Central Asiatic Journal |volume=5 |pages=239 |publisher=O. Harrassowitz |url=http://books.google.com/books?id=PjjjAAAAMAAJ |accessdate=July 29, 2011 }}</ref> <br>{{zh|t=鐵木真|s=铁木真|p=Tiě mù zhēn|first=t}}|group="note"}}
-| successor    = [[Ögedei Khan]]
-| consort      = [[Börte|Börte Üjin]]<br />[[Khulan (wife of Chinggis Khaan)|Khulan]]<br />[[Yesugen]]<br />[[Yesui]]<br />others
-| issue        = [[Jochi]]<br />[[Chagatai Khan|Chagatai]]<br />[[Ögedei Khan|Ögedei]]<br />[[Tolui]]<br />Others
-| royal house  = [[Borjigin]]
-| father       = [[Yesügei]]
-| mother       = [[Oulen]]
-| birth_date   = probably 1162<ref name="birth">Rashid al-Din asserts that Genghis Khan was born in 1155, while the ''Yuanshi'' (元史, ''History of the [[Yuan dynasty]]'' records his year of birth as 1162. According to Ratchnevsky, accepting a birth in 1155 would render Genghis Khan a father at the age of 30 and would imply that he personally commanded the expedition against the Tanguts at the age of 72. Also, according to the ''[[Altan Tobci]]'', Genghis Khan's sister, Temülin, was nine years younger than he; but the Secret History relates that Temülin was an infant during the attack by the Merkits, during which Genghis Khan would have been 18, had he been born in 1155. Zhao Hong reports in his travelogue that the Mongols he questioned did not know and had never known their ages.</ref>
-| birth_place  = [[Khentii Mountains]], Mongolia
-| death_date   = August 1227<ref>{{cite book|first=Paul|last=Ratchnevsky|title=Genghis Khan: His Life and Legacy|publisher=[[Blackwell Publishing]]|year=1991|isbn= 0-631-16785-4|page=142|quote=It is possible, however, to say with certainty that Genghis Khan died in August 1227; only in specifying the actual day of his death do our sources disagree.}}</ref> (aged 65)
-}}
 [[Talaksan:Genghis Khan.jpg|200px|thumb|Larawan ni Genghis|right]]