Tyrannosaurus: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q14332 (translate me)
Xqbot (usapan | ambag)
m Robot: Tampok na artikulo ang en:Tyrannosaurus; Kosmetiko pagbabago
Linya 14: Linya 14:
{{collapsible list|bullets = true
{{collapsible list|bullets = true
|title=<small>Genus synonymy</small>
|title=<small>Genus synonymy</small>
|'''''Manospondylus''''' <br><small>[[Edward Drinker Cope|Cope]], 1892</small>
|'''''Manospondylus''''' <br /><small>[[Edward Drinker Cope|Cope]], 1892</small>
|'''''Dynamosaurus''''' <br><small>Osborn, 1905</small>
|'''''Dynamosaurus''''' <br /><small>Osborn, 1905</small>
|''[[Nanotyrannus]]''? <br><small>[[Robert T. Bakker|Bakker]], Williams & [[Phil Currie|Currie]], 1988</small>
|''[[Nanotyrannus]]''? <br /><small>[[Robert T. Bakker|Bakker]], Williams & [[Phil Currie|Currie]], 1988</small>
|'''''Stygivenator''''' <br><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
|'''''Stygivenator''''' <br /><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
|'''''Dinotyrannus''''' <br><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
|'''''Dinotyrannus''''' <br /><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
}}
}}
{{collapsible list|bullets = true
{{collapsible list|bullets = true
|title=<small>Species synonymy</small>
|title=<small>Species synonymy</small>
|'''''Manospondylus gigas''''' <br><small>[[Edward Drinker Cope|Cope]], 1892</small>
|'''''Manospondylus gigas''''' <br /><small>[[Edward Drinker Cope|Cope]], 1892</small>
|''[[Aublysodon amplus]]''? <br><small>[[Othniel Charles Marsh|Marsh]], 1892</small>
|''[[Aublysodon amplus]]''? <br /><small>[[Othniel Charles Marsh|Marsh]], 1892</small>
|''[[Deinodon amplus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Deinodon amplus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Manospondylus amplus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Manospondylus amplus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Stygivenator amplus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Stygivenator amplus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Tyrannosaurus amplus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Tyrannosaurus amplus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Aublysodon cristatus]]''? <br><small>Marsh, 1892</small>
|''[[Aublysodon cristatus]]''? <br /><small>Marsh, 1892</small>
|''[[Deinodon cristatus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Deinodon cristatus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Stygivenator cristatus]]''? <br><small>(Marsh, 1892)</small>
|''[[Stygivenator cristatus]]''? <br /><small>(Marsh, 1892)</small>
|'''''Dynamosaurus imperiosus''''' <br><small>Osborn, 1905</small>
|'''''Dynamosaurus imperiosus''''' <br /><small>Osborn, 1905</small>
|'''''Tyrannosaurus imperiosus''''' <br><small>(Osborn, 1905)</small>
|'''''Tyrannosaurus imperiosus''''' <br /><small>(Osborn, 1905)</small>
|''[[Gorgosaurus lancensis]]''? <br><small>Gilmore, 1946</small>
|''[[Gorgosaurus lancensis]]''? <br /><small>Gilmore, 1946</small>
|''[[Albertosaurus lancensis]]''? <br><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Albertosaurus lancensis]]''? <br /><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Aublysodon lancensis]]''? <br><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Aublysodon lancensis]]''? <br /><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Deinodon lancensis]]''? <br><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Deinodon lancensis]]''? <br /><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Nanotyrannus lancensis]]''? <br><small>(Gilmore, 1946)</small>
|''[[Nanotyrannus lancensis]]''? <br /><small>(Gilmore, 1946)</small>
|'''''Stygivenator molnari''''' <br><small>(Paul, 1988)</small>
|'''''Stygivenator molnari''''' <br /><small>(Paul, 1988)</small>
|'''''Dinotyrannus megagracilis''''' <br><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
|'''''Dinotyrannus megagracilis''''' <br /><small>[[George Olshevsky|Olshevsky]], 1995</small>
}}
}}
}}
}}
Ang '''''Tyrannosaurus''''' ({{IPAc-en|icon|t|ɨ|ˌ|r|æ|n|ə|ˈ|s|ɔr|ə|s}} or {{IPAc-en|t|aɪ|ˌ|r|æ|n|ə|ˈ|s|ɔr|ə|s}}; na nangangahulugang "maniniil na butiki" mula sa Griyegong ''tyrannos'' (τύραννος) at ''sauros'' (σαῦρος)) ay isang [[henus]] ng [[coelurosauro]]ng [[therapoda]]ng [[dinosauro]]. Ang espesyeng '''''Tyrannosaurus rex''''' (na mula sa Latin na ''rex'' na nangangahulugang "hari") na karaniwang pinaikling '''''T.&nbsp;rex''''' ay isang bahagi ng kulturang popular. Ito ay namuhay sa buo ng ngayong kanluraning Hilagang Amerika na sa panahong ito ay isang islang kontinente [[Laramidia]] na may mas malawak na saklaw kesa sa ibang mga [[Tyrannosauridae|tyrannosaurid]]. Ang mga [[fossil]] nito ay natagpuan sa iba't iabng uri ng mga [[pormasyon ng bato]] na may petsang [[Maastrichtian]] ng Itaas na [[Kretaseyoso]] 67 hanggang 65.5&nbsp; milyong taon ang nakalilipas.<ref name=hellcreekage>Hicks, J.F., Johnson, K.R., Obradovich, J.D., Tauxe, L. and Clark, D. (2002). "Magnetostratigraphy and geochronology of the Hell Creek and basal Fort Union Formations of southwestern North Dakota and a recalibration of the Cretaceous–Tertiary Boundary", in J.H. Hartman, K.R. Johnson & D.J. Nichols (eds.), ''The Hell Creek Formation and the Cretaceous–Tertiary boundary in the northern Great Plains: An integrated continental record of the end of the Cretaceous. GSA Special Paper'', '''361''': 35–55.</ref> Ito ay kasama sa mga huling hindi-[[ibon]]ng mga [[dinosauro]] na umiral bago ang [[pangyayaring ekstinksiyon na Kretaseyoso-Paleohene]]. Tulad ng ibang mga [[Tyrannosauridae|tyrannosaurid]], ang ''Tyrannosaurus'' ay isang [[bipedal]] na [[karnibora]] na may malawak na bungo na binalanse ng isang mahaba at mabigat na buntot. Relatibo sa malaki at makapangyarihang mga likurang [[biyas]], ang mga harapang biyas ay maliit bagaman hindi karaniang makapangyarihan para sa sukat nito at may dalawan mga kuko mga daliri. Bagaman ang ibang mga [[theropoda]] ay nakipagtunggali o humigit sa ''Tyrannosaurus rex'' sa sukat nito, ito ang pinakamalaking alam na tyrannosaurid at ang isa sa pinakamalaking alam na mga maninila ng lupain na may sukat na hanggang {{convert|12.3|m|ft|abbr=on}} sa haba,<ref name="Hutchinsonet.al.2011">{{cite journal | author = Hutchinson J.R., Bates K.T., Molnar J., Allen V, Makovicky P.J. | year = 2011 | title = A Computational Analysis of Limb and Body Dimensions in Tyrannosaurus rex with Implications for Locomotion, Ontogeny, and Growth | url = | journal = PLoS ONE | volume = 6 | issue = 10| page = e26037 | doi = 10.1371/journal.pone.0026037 }}</ref> hanggang {{convert|4|m|ft}} taas sa mga balakang,<ref name=SueFMNH>{{Cite web|url=http://www.fieldmuseum.org/sue/about_vital.asp |title=Sue's vital statistics |author= |work=Sue at the Field Museum |publisher=[[Field Museum of Natural History]] |accessdate=2007-09-15 |archiveurl=http://web.archivehttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tyrannosaurus&action=submit.org/web/20070929090231/http://www.fieldmuseum.org/SUE/about_vital.asp <!--Added by H3llBot--> |archivedate=2007-09-29}}</ref> at hanggang {{convert|6.8|MT|ST}} sa timbang.<ref name=ericksonetal2004>{{Cite journal|last=Erickson, Gregory M. |coauthors=Makovicky, Peter J.; [[Phil Currie|Currie, Philip J.]]; Norell, Mark A.; Yerby, Scott A.; & Brochu, Christopher A. |year=2004 |title=Gigantism and comparative life-history parameters of tyrannosaurid dinosaurs |journal=Nature |volume=430 |issue=7001 |pages=772–775 |doi=10.1038/nature02699 |pmid=15306807 |first1=GM}}</ref>
Ang '''''Tyrannosaurus''''' ({{IPAc-en|icon|t|ɨ|ˌ|r|æ|n|ə|ˈ|s|ɔr|ə|s}} or {{IPAc-en|t|aɪ|ˌ|r|æ|n|ə|ˈ|s|ɔr|ə|s}}; na nangangahulugang "maniniil na butiki" mula sa Griyegong ''tyrannos'' (τύραννος) at ''sauros'' (σαῦρος)) ay isang [[henus]] ng [[coelurosauro]]ng [[therapoda]]ng [[dinosauro]]. Ang espesyeng '''''Tyrannosaurus rex''''' (na mula sa Latin na ''rex'' na nangangahulugang "hari") na karaniwang pinaikling '''''T.&nbsp;rex''''' ay isang bahagi ng kulturang popular. Ito ay namuhay sa buo ng ngayong kanluraning Hilagang Amerika na sa panahong ito ay isang islang kontinente [[Laramidia]] na may mas malawak na saklaw kesa sa ibang mga [[Tyrannosauridae|tyrannosaurid]]. Ang mga [[fossil]] nito ay natagpuan sa iba't iabng uri ng mga [[pormasyon ng bato]] na may petsang [[Maastrichtian]] ng Itaas na [[Kretaseyoso]] 67 hanggang 65.5&nbsp; milyong taon ang nakalilipas.<ref name=hellcreekage>Hicks, J.F., Johnson, K.R., Obradovich, J.D., Tauxe, L. and Clark, D. (2002). "Magnetostratigraphy and geochronology of the Hell Creek and basal Fort Union Formations of southwestern North Dakota and a recalibration of the Cretaceous–Tertiary Boundary", in J.H. Hartman, K.R. Johnson & D.J. Nichols (eds.), ''The Hell Creek Formation and the Cretaceous–Tertiary boundary in the northern Great Plains: An integrated continental record of the end of the Cretaceous. GSA Special Paper'', '''361''': 35–55.</ref> Ito ay kasama sa mga huling hindi-[[ibon]]ng mga [[dinosauro]] na umiral bago ang [[pangyayaring ekstinksiyon na Kretaseyoso-Paleohene]]. Tulad ng ibang mga [[Tyrannosauridae|tyrannosaurid]], ang ''Tyrannosaurus'' ay isang [[bipedal]] na [[karnibora]] na may malawak na bungo na binalanse ng isang mahaba at mabigat na buntot. Relatibo sa malaki at makapangyarihang mga likurang [[biyas]], ang mga harapang biyas ay maliit bagaman hindi karaniang makapangyarihan para sa sukat nito at may dalawan mga kuko mga daliri. Bagaman ang ibang mga [[theropoda]] ay nakipagtunggali o humigit sa ''Tyrannosaurus rex'' sa sukat nito, ito ang pinakamalaking alam na tyrannosaurid at ang isa sa pinakamalaking alam na mga maninila ng lupain na may sukat na hanggang {{convert|12.3|m|ft|abbr=on}} sa haba,<ref name="Hutchinsonet.al.2011">{{cite journal | author = Hutchinson J.R., Bates K.T., Molnar J., Allen V, Makovicky P.J. | year = 2011 | title = A Computational Analysis of Limb and Body Dimensions in Tyrannosaurus rex with Implications for Locomotion, Ontogeny, and Growth | url = | journal = PLoS ONE | volume = 6 | issue = 10| page = e26037 | doi = 10.1371/journal.pone.0026037 }}</ref> hanggang {{convert|4|m|ft}} taas sa mga balakang,<ref name=SueFMNH>{{Cite web|url=http://www.fieldmuseum.org/sue/about_vital.asp |title=Sue's vital statistics |author= |work=Sue at the Field Museum |publisher=[[Field Museum of Natural History]] |accessdate=2007-09-15 |archiveurl=http://web.archivehttp://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tyrannosaurus&action=submit.org/web/20070929090231/http://www.fieldmuseum.org/SUE/about_vital.asp <!--Added by H3llBot--> |archivedate=2007-09-29}}</ref> at hanggang {{convert|6.8|MT|ST}} sa timbang.<ref name=ericksonetal2004>{{Cite journal|last=Erickson, Gregory M. |coauthors=Makovicky, Peter J.; [[Phil Currie|Currie, Philip J.]]; Norell, Mark A.; Yerby, Scott A.; & Brochu, Christopher A. |year=2004 |title=Gigantism and comparative life-history parameters of tyrannosaurid dinosaurs |journal=Nature |volume=430 |issue=7001 |pages=772–775 |doi=10.1038/nature02699 |pmid=15306807 |first1=GM}}</ref>
[[Talaksan:Tyrannosaurus BW.jpg|thumb|right|Restorasyon ng T.rex]]
[[Talaksan:Tyrannosaurus BW.jpg|thumb|right|Restorasyon ng T.rex]]
==Mga sanggunian==
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
{{reflist}}

[[Kategorya:Mga Tyrannosauro]]
[[Kategorya:Mga Tyrannosauro]]
[[Kategorya:Mga dinosauro ng Kretaseyoso]]
[[Kategorya:Mga dinosauro ng Kretaseyoso]]

{{Link FA|en}}

Pagbabago noong 12:44, 30 Mayo 2014

Tyrannosaurus
Temporal na saklaw: Huling Kretaseyoso, 67–65.5 Ma
Reconstructed type specimen (CM 9380) at the Carnegie Museum of Natural History
Klasipikasyong pang-agham edit
Dominyo: Eukaryota
Kaharian: Animalia
Kalapian: Chordata
Klado: Dinosauria
Klado: Theropoda
Pamilya: Tyrannosauridae
Tribo: Tyrannosaurini
Osborn, 1906
Sari: Tyrannosaurus
Osborn, 1905
Espesye:
T. rex
Pangalang binomial
Tyrannosaurus rex
Osborn, 1905
Kasingkahulugan

Ang Tyrannosaurus (play /tɪˌrænəˈsɔrəs/ or /tˌrænəˈsɔrəs/; na nangangahulugang "maniniil na butiki" mula sa Griyegong tyrannos (τύραννος) at sauros (σαῦρος)) ay isang henus ng coelurosaurong therapodang dinosauro. Ang espesyeng Tyrannosaurus rex (na mula sa Latin na rex na nangangahulugang "hari") na karaniwang pinaikling T. rex ay isang bahagi ng kulturang popular. Ito ay namuhay sa buo ng ngayong kanluraning Hilagang Amerika na sa panahong ito ay isang islang kontinente Laramidia na may mas malawak na saklaw kesa sa ibang mga tyrannosaurid. Ang mga fossil nito ay natagpuan sa iba't iabng uri ng mga pormasyon ng bato na may petsang Maastrichtian ng Itaas na Kretaseyoso 67 hanggang 65.5  milyong taon ang nakalilipas.[1] Ito ay kasama sa mga huling hindi-ibonng mga dinosauro na umiral bago ang pangyayaring ekstinksiyon na Kretaseyoso-Paleohene. Tulad ng ibang mga tyrannosaurid, ang Tyrannosaurus ay isang bipedal na karnibora na may malawak na bungo na binalanse ng isang mahaba at mabigat na buntot. Relatibo sa malaki at makapangyarihang mga likurang biyas, ang mga harapang biyas ay maliit bagaman hindi karaniang makapangyarihan para sa sukat nito at may dalawan mga kuko mga daliri. Bagaman ang ibang mga theropoda ay nakipagtunggali o humigit sa Tyrannosaurus rex sa sukat nito, ito ang pinakamalaking alam na tyrannosaurid at ang isa sa pinakamalaking alam na mga maninila ng lupain na may sukat na hanggang 12.3 m (40 tal) sa haba,[2] hanggang 4 metro (13 tal) taas sa mga balakang,[3] at hanggang 6.8 metric ton (7.5 short ton) sa timbang.[4]

Restorasyon ng T.rex

Mga sanggunian

  1. Hicks, J.F., Johnson, K.R., Obradovich, J.D., Tauxe, L. and Clark, D. (2002). "Magnetostratigraphy and geochronology of the Hell Creek and basal Fort Union Formations of southwestern North Dakota and a recalibration of the Cretaceous–Tertiary Boundary", in J.H. Hartman, K.R. Johnson & D.J. Nichols (eds.), The Hell Creek Formation and the Cretaceous–Tertiary boundary in the northern Great Plains: An integrated continental record of the end of the Cretaceous. GSA Special Paper, 361: 35–55.
  2. Hutchinson J.R., Bates K.T., Molnar J., Allen V, Makovicky P.J. (2011). "A Computational Analysis of Limb and Body Dimensions in Tyrannosaurus rex with Implications for Locomotion, Ontogeny, and Growth". PLoS ONE. 6 (10): e26037. doi:10.1371/journal.pone.0026037.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  3. "Sue's vital statistics". Sue at the Field Museum. Field Museum of Natural History. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2007-09-29. Nakuha noong 2007-09-15.
  4. Erickson, Gregory M., GM (2004). "Gigantism and comparative life-history parameters of tyrannosaurid dinosaurs". Nature. 430 (7001): 772–775. doi:10.1038/nature02699. PMID 15306807. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (tulong)

Padron:Link FA