Neoheno

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Neogene)
Neoheno
23.03 ± 0.3 – 2.588 ± 0.04 milyong taon ang nakakalipas
Kronolohiya
Etimolohiya
PormalFormal
Impormasyon sa paggamit
Celestial bodyEarth
Paggamit panrehiyonGlobal (ICS)
Ginamit na iskala ng panahonICS Time Scale
Kahulugan
Yunit kronolohikalPeriod
Yunit stratigrapikoSystem
Pormal na time spanFormal
Kahulugan ng mababang hangganan
Lower boundary GSSPLemme-Carrosio Section, Carrosio, Italy
44°39′32″N 8°50′11″E / 44.6589°N 8.8364°E / 44.6589; 8.8364
GSSP ratified1996[4]
Upper boundary definition
Upper boundary GSSPMonte San Nicola Section, Gela, Sicily, Italy
37°08′49″N 14°12′13″E / 37.1469°N 14.2035°E / 37.1469; 14.2035
GSSP ratified2009 (as base of Quaternary and Pleistocene)[5]
Atmospheric at climatic data
Mean atmospheric O2 contentc. 21.5 vol %
(108 % of modern)
Mean atmospheric CO2 contentc. 280 ppm
(1 times pre-industrial)
Mean surface temperaturec. 14 °C
(0 °C above modern)

Ang Neoheno (Ingles: Neogene) ay isang panahong heolohiko na sumasaklaw sa 23.03 milyong taon ang nakalilipas hanggang 2.58 milyong taon ang nakalilipas. Ito ay sumunod sa Paleogene at sinundan ng Kwaternaryo. Ang Neogene ay hinahati sa dalawang mga epoch: ang mas maagang Miocene at ang kalaunang Pliocene. Ang Neogene ay sumasaklaw sa mga 23 milyong taon. Sa panahong ito, ang mga mamalya at mga ibon ay patuloy na nag-ebolb sa tinatayang mga modernong anyo nito, samantalang ang ibang mga pangkat ng buhay ay nanatiling relatibong hindi nagbago. Ang mga sinaunang hominid na mga ninuno ng mga modernong tao ay lumitaw sa Aprika. Ang ilang mga paggalaw kontinental ay nangyari na ang pinaka mahalagang pangyayari ang koneksiyon ng Hilagang Amerika at Timog Amerika sa Isthmus ng Panama sa huli nang Pliocene. Ito ay pumutol sa mga daloy ng karagatan sa pagitan ng Karagatang Atlantiko at Karagatang Pasipiko na nagsanhi ng mga pagbabago sa klima at lumikha ng daloy Golpo. Ang klima ng daigdig ay labis na lumamig sa kurso ng Neogene na humantong sa isang serye ng mga glasiasyong kontinental sa panahong Kwaternaryo na sumunod.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Krijgsman, W.; Garcés, M.; Langereis, C. G.; Daams, R.; Van Dam, J.; Van Der Meulen, A. J.; Agustí, J.; Cabrera, L. (1996). "A new chronology for the middle to late Miocene continental record in Spain". Earth and Planetary Science Letters. 142 (3–4): 367–380. Bibcode:1996E&PSL.142..367K. doi:10.1016/0012-821X(96)00109-4.
  2. Retallack, G. J. (1997). "Neogene Expansion of the North American Prairie". PALAIOS. 12 (4): 380–390. doi:10.2307/3515337. JSTOR 3515337. Nakuha noong 2008-02-11.
  3. "ICS Timescale Chart" (PDF). www.stratigraphy.org.
  4. Steininger, Fritz F.; M. P. Aubry; W. A. Berggren; M. Biolzi; A. M. Borsetti; Julie E. Cartlidge; F. Cati; R. Corfield; R. Gelati; S. Iaccarino; C. Napoleone; F. Ottner; F. Rögl; R. Roetzel; S. Spezzaferri; F. Tateo; G. Villa; D. Zevenboom (1997). "The Global Stratotype Section and Point (GSSP) for the base of the Neogene" (PDF). Episodes. 20 (1): 23–28. doi:10.18814/epiiugs/1997/v20i1/005.
  5. Gibbard, Philip; Head, Martin (September 2010). "The newly-ratified definition of the Quaternary System/Period and redefinition of the Pleistocene Series/Epoch, and comparison of proposals advanced prior to formal ratification" (PDF). Episodes. 33 (3): 152–158. doi:10.18814/epiiugs/2010/v33i3/002. Nakuha noong 8 December 2020.