Pang-uri: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 02:54, 17 Hunyo 2019

Ang pang-uri ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang isang pangngalan, karaniwang sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito. Gayon man, hindi kinikilalang uri ng salita sa pangkalahatan ang pang-uri; sa ibang salita, may mga ilang wika ang hindi gumagamit ng mga pang-uri. ^{[kailangan ng sanggunian]} Ang pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip. Ang mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng malaki, matanda at nakakapagod na sinasalarawan ang mga tao, mga lugar, o mga bagay.

Kayarian ng Pang-uri

May apat na anyo ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:

Payak - binubuo ng mga salitang-ugat lamang.

Halimbawa: hinog, sabog, ganda

Maylapi - mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga panlapi.

Halimbawa: tinanong, kumakain, pagmahal

Inuulit - binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita.

Halimbawa: pulang-pula, puting-puti, araw-araw, gabi-gabi (Hindi inuulit ang mga salitang: halo-halo, paru-paro)

Tambalan - binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal.

Halimbawa: ningas-kugon, ngiting-aso, balat-sibuyas, kapit-tuko, bahag buntot

Uri ng Pang-uri

May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:

Naglalarawan - Nagpapakilala ng uri o kabagayan ng isang pangngalan o panghalip.
Pamilang - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip.
- Pamilang na panunuran o ordinal - ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakasunud-sunod ng tao, bagay, hayop, lugar at gawain. May panlapi itong ika- o pang-.
Pantangi - sinasabi ang tiyak na pangngalan.
- Kardinal na pamahagi - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati.
- Kardinal na palansak o papangkat-pangkat - nagsasaad ng bukod sa pagsasama-sama ng anumang bilang, tulad ng tao, bagay, pook atbp.
- Kardinal na pahalaga - nagsasaad ng halaga ng mga bagay.

Kaantasan ng Pang-uri

May tatlong kaantasan ng pang-uri.

Lantay - naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
Pahambing - ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip
- Magkatulad - ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad
- Di-magkatulad - ang paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o pagsalungat
  - Palamang - may higit na positibong katangian ang inihahambing sa bagay na pinaghahambing
  - Pasahol - may hugit na negatibong katangian ang pinaghahambingan
Pasukdol - pinakadulong digri ng kaantasan

Lantay	Pahambing			Pasukdol
	Magkatulad	Di-magkatulad
	Magkatulad	Palamang	Pasahol
pangit	kasing-pangit	higit na pangit	di-gaanong pangit	pinakapangit
maganda	singganda	mas maganda	di-masyadong maganda	ubod ng ganda
mabango	magkasing-bango	lalong mabango	di-gasinong mabango	tunay na mabango

Mga sanggunian

@@ Linya 5: / Linya 5: @@
 == Kayarian ng Pang-uri ==
 May apat na anyo ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
-* Payak - Ito'y binubuo ng mga salitang-ugat lamang. Mga halimbawa: hinog, sabog, ganda,
+*'''Payak''' - binubuo ng mga salitang-ugat lamang.
-* Maylapi - Ito'y mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga panlaping Ka-, ma-, main, ma-hin, -in, -hin, mala-, kasing-, kasim-, kasin-, sing-, sim-, -sin, at kay-,
+Halimbawa: ''hinog'', ''sabog'', ''ganda''
-* Inuulit - Ito'y binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita. Mga halimbawa: pulang-pula,puting-puti,araw-araw gabi-gabi. hindi inuulit ang mga salitang: halo-halo, paru-paro.
-* Tambalan - Ito'y binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal. Mga halimbawa: ningas-kugon, ngiting-aso, balat-sibuyas, kapit-tuko at bahag buntot.
+*'''Maylapi''' - mga salitang-ugat na kinakabitan ng mga panlapi.
+Halimbawa: ''tinanong'', ''kumakain'', ''pagmahal''
+*'''Inuulit''' - binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita.
+Halimbawa: ''pulang-pula'', ''puting-puti'', ''araw-araw'', ''gabi-gabi'' (Hindi inuulit ang mga salitang: ''halo-halo'', ''paru-paro'')
+*'''Tambalan''' - binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal.
+Halimbawa: ''ningas-kugon'', ''ngiting-aso'', ''balat-sibuyas'', ''kapit-tuko'', ''bahag buntot''
 == Uri ng Pang-uri ==
 May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
-* Pang-uring naglalarawan - Nagpapakilala ng uri o kabagayan ng isang pangngalan o panghalip.
+*'''Naglalarawan''' - Nagpapakilala ng uri o kabagayan ng isang pangngalan o panghalip.
-* Pang-uring pamilang - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip.
+*'''Pamilang''' - Nagpapakita ng bilang ng pangngalan o panghalip.
-** Pamilang na panunuran o ordinal - ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakasunud-sunod ng tao, bagay, hayop, lugar at gawain. May panlapi itong ika- o pang-.
+**'''Pamilang na panunuran o ordinal''' - ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakasunud-sunod ng tao, bagay, hayop, lugar at gawain. May panlapi itong ika- o pang-.
-* Pantangi-sinasabi ang tiyak na pangngalan.
+*'''Pantangi''' - sinasabi ang tiyak na pangngalan.
-**Kardinal na pamahagi - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati.
+**'''Kardinal na pamahagi''' - ginagamit kung may kabuuang binabahagi o pinaghahati-hati.
-**Kardinal na palansak o papangkat-pangkat - nagsasaad ng bukod sa pagsasama-sama ng anumang bilang, tulad ng tao, bagay, pook atbp.
+**'''Kardinal na palansak o papangkat-pangkat''' - nagsasaad ng bukod sa pagsasama-sama ng anumang bilang, tulad ng tao, bagay, pook atbp.
-**Kardinal na pahalaga - nagsasaad ng halaga ng mga bagay.
+**'''Kardinal na pahalaga''' - nagsasaad ng halaga ng mga bagay.
 == Kaantasan ng Pang-uri ==
 May tatlong kaantasan ng pang-uri.
-* Lantay - naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
+*'''Lantay''' - naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
-* Pahambing - ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip
+*'''Pahambing''' - ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip
-** Magkatulad - ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad
+**'''Magkatulad''' - ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad
-** Di-magkatulad - ang paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o pagsalungat
+**'''Di-magkatulad''' - ang paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o pagsalungat
-*** Palamang - may higit na positibong katangian ang inihahambing sa bagay na pinaghahambing
+***'''Palamang''' - may higit na positibong katangian ang inihahambing sa bagay na pinaghahambing
-*** Pasahol - may hugit na negatibong katangian ang pinaghahambingan
+***'''Pasahol''' - may hugit na negatibong katangian ang pinaghahambingan
-* Pasukdol - pinakadulong digri ng kaantasan
+*'''Pasukdol''' - pinakadulong digri ng kaantasan
 {| class="wikitable"