Altruismo: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 21:54, 16 Pebrero 2021

Ang altruismo ay ang prinsipyo at moral na kaugalian hinggil sa malasakit para sa kaligayahan ng mga ibang tao o ibang hayop, na nagreresulta sa kalidad ng buhay na materyal at espirituwal. Isa itong tradisyonal na birtud sa maraming kultura at pangunahing aspeto ng ilang relihiyosong paniniwala at sekular na pananaw sa mundo, ngunit nagkakaiba ang konsepto ng "kapwa" na dapat pagtuunan ng pagmamalasakit sa mga kultura at rehiliyon. Sa isang matinding kaso, maaaring maging magkasingkahulugan ang altruismo at pagiging di-makasarili, na salungat sa pagkamakasarili.

Inilikha ang salitang "altruismo" ng pilosopong Pranses na si Auguste Comte sa wikang Pranses, altruisme, bilang kabaligtaran ng pagkamakasarili.^[1]^[2] Hinango niya ito mula sa altrui sa Italyano, na nakuha naman mula sa alteri sa Latin, na nangangahulugang "kapwa" o "ibang tao".^[3]

Ang altruismo sa mga obserbasyong biyolohikal sa mga populasyon sa larangan ay isang indibidwal na kumikilos kung saan may pinaggagastusan o may nasasakripisyo (hal. kasiyahan at kalidad ng buhay, oras, probabilidad na makaligtas o magparami), ngunit nagpapapakinabang, direkta man o hindi, sa iba pang indibidwal, nang walang inaasahang katumbas o kabayaran para sa kilos na iyon. Inimumungkahi ni Steinberg ang isang depinisyon para sa altruismo sa klinikal na larangan, na "mga sinasadya at kusang-loob na kilos na may layuning mapahusay ang kapakanan ng isa pang tao sa kawalan ng anumang quid pro quo na gantimpalang panlabas".^[4] Sa isang diwa, ang kabaligtaran ng altruismo ay poot (spite); ang mapoot na kilos ay nakapipinsala sa iba nang walang pakinabang sa sarili.

Talasanggunian

↑ "altruism (n .)". Online Etymology Dictionary. Douglas Harper. Nakuha noong Setyembre 19, 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Teske, Nathan (2009). Political Activists in America: The Identity Construction Model of Political Participation [Mga Aktibista sa Politika sa Amerika: Ang Modelo ng Pagkakagawa ng Pagkakakilanlan ng Pakikilahok sa Politika] (sa wikang Ingles). University Park, Pa.: Pennsylvania State University Press. p. 101. ISBN 9780271035468.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Ciciloni, Ferdinando (1825). A Grammar of the Italian Language [Balarila ng Wikang Italyano] (sa wikang Ingles). London: John Murray. p. 64.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Steinberg, David (2010). "Altruism in medicine: its definition, nature, and dilemmas" [Altruismo sa medisina: ang kahulugan, katangian, at mga suliranin nito]. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics (sa wikang Ingles). 19 (2): 249–57. doi:10.1017/s0963180109990521. PMID 20226108.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1] "altruism (n .)". Online Etymology Dictionary. Douglas Harper. Nakuha noong Setyembre 19, 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] Teske, Nathan (2009). Political Activists in America: The Identity Construction Model of Political Participation [Mga Aktibista sa Politika sa Amerika: Ang Modelo ng Pagkakagawa ng Pagkakakilanlan ng Pakikilahok sa Politika] (sa wikang Ingles). University Park, Pa.: Pennsylvania State University Press. p. 101. ISBN 9780271035468.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[3] Ciciloni, Ferdinando (1825). A Grammar of the Italian Language [Balarila ng Wikang Italyano] (sa wikang Ingles). London: John Murray. p. 64.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[4] Steinberg, David (2010). "Altruism in medicine: its definition, nature, and dilemmas" [Altruismo sa medisina: ang kahulugan, katangian, at mga suliranin nito]. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics (sa wikang Ingles). 19 (2): 249–57. doi:10.1017/s0963180109990521. PMID 20226108.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linya 3: / Linya 3: @@
 Ang '''altruismo''' ay ang [[Moralidad|prinsipyo]] at [[Katapangan|moral na kaugalian]] hinggil sa malasakit para sa [[kaligayahan]] ng mga ibang [[tao]] o ibang hayop, na nagreresulta sa [[Quality of life|kalidad ng buhay]] na [[Material|materyal]] at [[Espiritwalidad|espirituwal]]. Isa itong tradisyonal na [[Virtue|birtud]] sa maraming kultura at pangunahing aspeto ng ilang relihiyosong paniniwala at sekular na pananaw sa mundo, ngunit nagkakaiba ang konsepto ng "kapwa" na dapat pagtuunan ng pagmamalasakit sa mga kultura at rehiliyon. Sa isang matinding kaso, maaaring maging magkasingkahulugan ang altruismo at pagiging di-makasarili, na salungat sa [[pagkamakasarili]].
-Inilikha ang salitang "altruismo" ng pilosopong Pranses na si [[Auguste Comte]] sa wikang Pranses, ''altruisme'', bilang [[Antonym|kabaligtaran]] ng [[pagkamakasarili]].<ref>{{cite web|title=altruism (n .)|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=altruism|work=Online Etymology Dictionary|publisher=Douglas Harper|access-date=Setyembre 19, 2014}}</ref><ref>{{cite book|last1=Teske|first1=Nathan|title=Political Activists in America: The Identity Construction Model of Political Participation|date=2009|publisher=Pennsylvania State University Press|location=University Park, Pa.|isbn=9780271035468|page=101|url=https://books.google.com/books?id=7B38I2UEPa0C&dq|language=en|trans-title=Mga Aktibista sa Politika sa Amerika: Ang Modelo ng Pagkakagawa ng Pagkakakilanlan ng Pakikilahok sa Politika}}</ref> Hinango niya ito mula sa ''altrui'' sa Italyano, na nakuha naman mula sa ''alteri'' sa Latin, na nangangahulugang "[[Alterity|kapwa]]" o "ibang tao".<ref>{{cite book|last1=Ciciloni|first1=Ferdinando|title=A Grammar of the Italian Language|date=1825|publisher=John Murray|location=London|page=[https://archive.org/details/agrammaritalian00cicigoog/page/n81 64]|url=https://archive.org/details/agrammaritalian00cicigoog|trans-title=Balarila ng Wikang Italyano|language=en}}</ref>
+Inilikha ang salitang "altruismo" ng pilosopong Pranses na si [[Auguste Comte]] sa wikang Pranses, {{Lang|fr|altruisme}}, bilang [[Antonym|kabaligtaran]] ng [[pagkamakasarili]].<ref>{{cite web|title=altruism (n .)|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=altruism|work=Online Etymology Dictionary|publisher=Douglas Harper|access-date=Setyembre 19, 2014}}</ref><ref>{{cite book|last1=Teske|first1=Nathan|title=Political Activists in America: The Identity Construction Model of Political Participation|date=2009|publisher=Pennsylvania State University Press|location=University Park, Pa.|isbn=9780271035468|page=101|url=https://books.google.com/books?id=7B38I2UEPa0C&dq|language=en|trans-title=Mga Aktibista sa Politika sa Amerika: Ang Modelo ng Pagkakagawa ng Pagkakakilanlan ng Pakikilahok sa Politika}}</ref> Hinango niya ito mula sa ''{{Lang|it|altrui}}'' sa Italyano, na nakuha naman mula sa ''{{Lang|la|alteri}}'' sa Latin, na nangangahulugang "[[Alterity|kapwa]]" o "ibang tao".<ref>{{cite book|last1=Ciciloni|first1=Ferdinando|title=A Grammar of the Italian Language|date=1825|publisher=John Murray|location=London|page=[https://archive.org/details/agrammaritalian00cicigoog/page/n81 64]|url=https://archive.org/details/agrammaritalian00cicigoog|trans-title=Balarila ng Wikang Italyano|language=en}}</ref>
+Ang altruismo sa mga obserbasyong [[Biyolohiya|biyolohikal]] sa mga populasyon sa larangan ay isang indibidwal na kumikilos kung saan may pinaggagastusan o may nasasakripisyo (hal. kasiyahan at kalidad ng buhay, oras, probabilidad na makaligtas o magparami), ngunit nagpapapakinabang, direkta man o hindi, sa iba pang indibidwal, nang walang inaasahang katumbas o kabayaran para sa kilos na iyon. Inimumungkahi ni Steinberg ang isang depinisyon para sa altruismo sa klinikal na larangan, na "mga sinasadya at kusang-loob na kilos na may layuning mapahusay ang kapakanan ng isa pang tao sa kawalan ng anumang {{Lang|en|[[quid pro quo]]}} na gantimpalang panlabas".<ref>{{Cite journal|title=Altruism in medicine: its definition, nature, and dilemmas|last=Steinberg|first=David|date=2010|journal=Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics|volume=19|issue=2|pages=249–57|doi=10.1017/s0963180109990521|pmid=20226108|language=en|trans-title=Altruismo sa medisina: ang kahulugan, katangian, at mga suliranin nito}}</ref> Sa isang diwa, ang kabaligtaran ng altruismo ay [[poot]] ({{Lang|en|spite}}); ang mapoot na kilos ay nakapipinsala sa iba nang walang pakinabang sa sarili.
 == Talasanggunian ==