Mikroekonomiya

Ang mikroekonomiks o mikroekonomiya (Ingles: microeconomics, Kastila: microeconomía; nagmula sa Griyegong μικρό-ς: "maliit" o "munti"; at οικονομία /ikono΄mia/: "ekonomiya") ay isang sangay ng ekonomiyang nagsasagawa ng pag-aaral kung paano nagpapasya ang mga tahanan at mga kumpanya upang magamit at itatalaga ang limitado o kakaunting mga kagamitan o yaman, sa paraang tipikal at karaniwan sa loob ng mga merkado o pamilihan kung saan mabibili at maipagbibili ang mabubuting mga dala-dalahin o mga serbisyo. Sinusuri ng mikroekonomiya ang kung paano naaapektuhan ng ganitong mga desisyon at asal, ugali, o gawi, ang pampuno at pangangailangan (supply and demand sa Ingles) para sa mga mabubuting dala-dalahin at mga serbisyo, na nagiging batayan ng mga presyo o halaga; at kung paanong ang presyo naman ay nagiging batayan ng pampuno at pangangailangan ng mabubuting mga dala-dalahin at mga serbisyo.

Kaiba ito o kabaligtaran ng makroekonomiks o makroekonomiya, na kinasasangkutan ng kabuoang bilang ng gawaing pangkabuhayan o pang-ekonomiya, na nangangasiwa ng mga paksa ng paglaki, inplasyon, at kawalan ng hanapbuhay, at may pambansang mga patakarang pangkabuhayang kaugnay ng mga paksang ito. Pinangangasiwaan din ng makroekonomiya ang mga epekto ng mga gawain ng pamahalaan (katulad ng pagbabago ng mga antas ng pagbubuwis) para sa mga ito. Partikular na sa pagkakaroon ng Lucas critique, karamihan sa modernong teoriya ng makroekonomiya ang naitatag dahil sa mga mikropundasyon na batay sa mga basiko o payak na mga palagay o sapantaha hinggil sa kaasalang pangkaantasang mikro o maliit.

Isa sa mga layunin ng mikroekonomiya ang suriin ang mga mekanismo ng merkado o pamilihan na naglulunsad o nagtatalaga ng mga kaugnay na presyo o halaga ng mga mabubuting mga dala-dalahin at mga serbisyo at paglalagak o pagtatalaga ng mga kaunti o limitadong mga kagamitan o yaman para sa maraming iba pang mga paggamit. Sinusuri ng mikroekonomiya ang pagkabigo ng merkado o ng pamilihan, kung saan hindi nagtatagumpay ang mga pamilihan na makagawa o makalikha ng mga maiinam na mga kinalabasan o mga resulta, pati na ang paglalarawan ng mga kalagayan teoretikal na kailangan para sa perpektong paligsahan o kompetisyon. Kabilang sa mahahalagang mga larangan sa pag-aaral ng mikroekonomiya ang ekilibriyong heneral, mga merkadong nasa ilalim ng asimetrikong impormasyon, pagpili sa ilalim ng kawalan ng katiyakan, at mga kagamitan o aplikasyong pang-ekonomiya ng Teoriya ng Laro (o Game Theory). Isinasama rin ang elastisidad na pang-ekonomiya ng mga produktong nasa loob ng sistemang pangpamilihan o pangmerkado.