Kapuluang Pasipiko: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
m robot dinagdag: tr:Pasifik Adaları
No edit summary
Linya 1: Linya 1:
[[Talaksan:Fakarava-ponton-rotoava.jpg|thumb|Tuamotu, French Polynesia]]
[[Talaksan:Fakarava-ponton-rotoava.jpg|thumb|right|320px|Tuamotu, [[French Polynesia]]]]
Ang '''mga Pulo sa [[Karagatang Pasipiko|Pasipiko]]''' ay binubuo ng 20,000-30,000 mga isla,reef,atatoll itoy nahahati sa tatlong grupo ng mga pulo: ang '''Melanesia''', '''Micronesia''', at '''Polynesia'''. Tinatawag ito ng mga manggagalugad na "''Garden of Eden''" (Halamanan ng Eden) dahil sa likas na ganda nito.
Ang '''Karagatang Pasipiko''' ay nilalaman ng mga 20,00 hanggang 30,000 na mga isla. Ang mga isla na nasa Timog ng [[Tropiko ng Kanser]] pero hindi kasama ang [[Australia]] ay lagi ginugupo sa tatlo: [[Melanesia]], [[Micronesia]], at [[Polynesia]]. Ang mga nakatira dito ay minsang tinatawa na mga ''Pacific Islanders''.


Ang '''''Pacific islands''''' ay minsan ring tinatawag na mga ''"Oceania."''
Si [[Vasco Núñez de Balboa]] ang unang [[Europa|Europeo]]ng nakakita sa Pasipiko, natanaw niya ito at tinawag na "dagat sa timog". Natunghayan din ito ni [[Ferdinand Magellan]] sa paglalayag niya rito. Kalmado ang karagatan at tahimik kaya pinangalanan niya itong "Pasipiko" na ang ibig sabihin ay "tahimik" sa [[wikang Latin]]. Bagkus hindi sila nakatuklas ng mga pulo rito tanging ang Pasipiko ang natunghayan at natahak nila.


Ang ibigsabhin ng '''Melanesia''' ay ''itim na mga isla'' (small islands). Dito Kabilang ang [[New Guinea]] (pinakamalaking Isla ng Pasipiko na iginurupo sa [[sovereign]] nation of [[Papua New Guinea]] at and [[Indonesia]]n provinces of [[Maluku]], [[Papua (Probinsya)|Papua]] at [[Kanlurang Papua (probinsya)|Kanlurang Papua]], [[New Caledonia]], [[Vanuatu]], [[Fiji]] at ang [[Mga isla ng Solomon]])
Si [[James Cook]] ang unang Europeo nakatapak sa pulo ng [[Hawaii]] (Kauai at Oahu) noong [[Enero 18]], [[1778]]. Si Kapitan Cook at ang kanyang mga marinong Briton ang unang mga Europeyong umapak rito. Nagkamit si Cook ng karangalan at katanyagan sa kanyang mga nagalugad at sa kanyang trabaho bilang nabigador. Tinagurian siya ng iba bilang pinakadakilang manggagalugad.


Ang ibigsabihin ng '''Micronesia''' ay ''maliit na mga isla'' (small islands). Dito kabilang ang [[Marianas]], [[Guam]], [[Isla ng Wake]], [[Palau]], Ang [[Isla ng Marshal]], [[Kiribati]], [[Naururu]] at Ang [[Federated States of Micronesia]]. Marami sa mga ito ay matatagpuan sa [[Hilaga]]ng bahagi ng [[Ekwador]]. <br>
Tinatawag din ang mga Pulo ng Pasipiko bilang [[Oceania]] kapag pinagsasama<ref>''Collins Atlas of the World'', Pahina 83</ref> (Bagaman kadalasang na kabilang ang [[Australasia]] at [[Kapuluang Malay]] sa kahulugan ng Oceania).

'''Melanesia''' nagmula sa salitang [[Wikang Griyego|Griyego]] na ''melas'' na ibig sabihin ay maitim at nesos na ang kahulugan ay isla. Binubuo ito ng mga pulo ng [[New Guinea]], [[New Celedonia]], [[New Hebrides]], [[Fiji]], [[mga Pulo ng Solomon]] at iba pa. Kaya tinawag na melanesia ang mga isla rito dahil ang mga nakatira rito ay maiitim ang kulay ng balat. Ang pulo ng New Guinea ang pinakamalaking pulo sa Melanesia maging sa buong [[Oceania]].

'''Micronesia''' nangangahulugang ''maliit na mga pulo''. Kabilang dito ang [[Marianas]], [[Guam]], [[Wake Island]], [[Palau]], ang [[Marshall Islands]], [[Kiribati]], [[Nauru]], at ang [[Federated States of Micronesia]]. Matatagpuan ang karamihan ng mga pulong ito sa hilaga ng [[ekwador]].
'''Polynesia''' nangangahulugang ''maraming mga pulo''. Kabilang dito ang [[New Zealand]], ang [[Hawaiian Islands]], [[Rotuma]], ang [[Midway Atoll|Midway Islands]], [[Samoa]], [[American Samoa]], [[Tonga]], [[Tuvalu]], ang [[Cook Islands]], [[French Polynesia]], at [[Easter Island]]. Ito ang pinakamalaki sa tatlong pangkat.
Ang ibigsabihin '''Polynesia''' ay ''maraming mga isla'' (many islands). Dito kabibilang ang [[New Zealand]], ang [[Mga Isla ng Hawaiian]], [[Rotuma]], ang [[Mga Isla ng Midway]], [[Samoa]], [[American Samoa]], [[Tonga]], [[Tuvalu]], ang [[Mga Isla ng Cook]], [[French Polynesia]] at ang [[Isla ng Easter]]. Ito ang pinakamalaki bahagi.

== Mga sanggunian ==

{{reflist}}


Ang rehiyon ng isla ay nagugrupo sa dalawa, [[mataas na isla]] (high islands) at [[mababang isla]] (low islands). Ang mga [[Bulkan]] bumubuo sa matataas na isla, ibigsabihin masmaraming tao ang masusuportahan nito at mayroong mas magandang ng lupa. Ang Mabababang isla ay ang mga ''reef'', at maliliit ang mga ito at hindi maganda ang lupa. Melanesia, ang pinakamaraming populasyon ng tao sa tatlong rehiyon, ay nilalaman ng matataas na mga pulo, pero marami sa Micronesia at Polynesia ay mga mabababang isla.
[[Kaurian:Mga pulo|*]]


==List of Islands==
<!--Other languages-->
*[[Listahan ng mga Isla ng Pasipiko]]
**Tandaan ang [[New Zealand]] ay hindi kabilang sa Isla ng Pasipiko pero nabibilang sa [[Oceania]]/Australasia.


[[Kaurian:Pulo]]
[[ar:جزر المحيط الهادي]]
[[Kaurian:Karagatang Pasipiko]]
[[cy:Ynysoedd y Cefnfor Tawel]]
[[en:Pacific Islands]]
[[es:Anexo:Islas del Pacífico]]
[[fa:فهرست جزیره‌های اقیانوس آرام]]
[[he:איים באוקיינוס השקט]]
[[hif:Pacific Islands]]
[[id:Kepulauan Pasifik]]
[[ja:太平洋諸島]]
[[jv:Kapuloan Pasifik]]
[[ko:태평양의 섬들]]
[[pl:Wyspy Australii i Oceanii]]
[[ro:Insulele Pacificului]]
[[simple:Pacific Islands]]
[[sl:Seznam pacifiških otokov]]
[[sv:Lista över öar i Stilla havet]]
[[ta:பசிபிக் தீவுகள்]]
[[tr:Pasifik Adaları]]

Pagbabago noong 16:09, 10 Hulyo 2010

Tuamotu, French Polynesia

Ang Karagatang Pasipiko ay nilalaman ng mga 20,00 hanggang 30,000 na mga isla. Ang mga isla na nasa Timog ng Tropiko ng Kanser pero hindi kasama ang Australia ay lagi ginugupo sa tatlo: Melanesia, Micronesia, at Polynesia. Ang mga nakatira dito ay minsang tinatawa na mga Pacific Islanders.

Ang Pacific islands ay minsan ring tinatawag na mga "Oceania."

Ang ibigsabhin ng Melanesia ay itim na mga isla (small islands). Dito Kabilang ang New Guinea (pinakamalaking Isla ng Pasipiko na iginurupo sa sovereign nation of Papua New Guinea at and Indonesian provinces of Maluku, Papua at Kanlurang Papua, New Caledonia, Vanuatu, Fiji at ang Mga isla ng Solomon)

Ang ibigsabihin ng Micronesia ay maliit na mga isla (small islands). Dito kabilang ang Marianas, Guam, Isla ng Wake, Palau, Ang Isla ng Marshal, Kiribati, Naururu at Ang Federated States of Micronesia. Marami sa mga ito ay matatagpuan sa Hilagang bahagi ng Ekwador.

Ang ibigsabihin Polynesia ay maraming mga isla (many islands). Dito kabibilang ang New Zealand, ang Mga Isla ng Hawaiian, Rotuma, ang Mga Isla ng Midway, Samoa, American Samoa, Tonga, Tuvalu, ang Mga Isla ng Cook, French Polynesia at ang Isla ng Easter. Ito ang pinakamalaki bahagi.

Ang rehiyon ng isla ay nagugrupo sa dalawa, mataas na isla (high islands) at mababang isla (low islands). Ang mga Bulkan bumubuo sa matataas na isla, ibigsabihin masmaraming tao ang masusuportahan nito at mayroong mas magandang ng lupa. Ang Mabababang isla ay ang mga reef, at maliliit ang mga ito at hindi maganda ang lupa. Melanesia, ang pinakamaraming populasyon ng tao sa tatlong rehiyon, ay nilalaman ng matataas na mga pulo, pero marami sa Micronesia at Polynesia ay mga mabababang isla.

List of Islands