Misohinya
 | Nangangailangan ang artikulong ito ng karagdagang mga pagsipi o sanggunian para sa pagpapatunay. (Enero 2024) |
Ang pagkapoot sa mga babae o misohinya (Ingles: Misogyny) na mula sa salitang misoguno/misogino halaw sa wikang Griyego[1] ay galit sa, paghamak sa, hindi matuwid na palagay sa mga babae o dalaga. Ito ay isang anyo ng seksismo na maaaring panatilihin ang mga kababaihan sa isang mas mababang katayuan sa lipunan kaysa sa mga lalaki, papaganiyan pinapanatili ang panlipunang mga tungkulin ng patriyarka. Ang misogino ay malawakang ginagawa sa loob ng libu-libong taon. Ito ay makikita sa sining, panitikan, istruktura ng lipunan ng tao, mga pangyayari sa kasaysayan, mitolohiya, pilosopiya, at relihiyon sa buong mundo.
Ang isang halimbawa ng pagkamisogino ay ang karahasan laban sa mga kababaihan, na kinabibilangan ng karahasan sa tahanan at, sa pinakamatinding anyo nito, misogonistang terorismo at femicide. Madalas ding makikita ang pagkamisogino sa pamamagitan ng sekswal na panliligalig, pamimilit, at sikolohikal na pamamaraan na naglalayong kontrolin ang mga kababaihan, at sa pamamagitan ng legal o panlipunang pagbubukod ng mga kababaihan mula sa ganap na pagkamamamayan. Sa ilang mga kaso, ginagantimpalaan ng pagkamisogino ang mga kababaihan para sa pagtanggap ng mababang katayuan.
Ang pagkamisogino ay maaaring maunawaan bilang isang saloobin na pinanghahawakan ng mga indibidwal, pangunahin ng mga lalaki, at bilang isang malawak na kultural na kaugalian o sistema. Minsan ang pagkamisogino ay nagpapakita sa halata at lantaran na paraan; sa ibang pagkakataon ito ay mas mapaglalang o nakabalatkayo sa mga paraan na nagbibigay ng mapapaniwalaang pagkakaila.
Sa peminismong kaisipan, kasama rin sa pagkamisogino ang pagtanggi sa mga katangiang pambabae. Ito ay nagtataglay ng paghamak sa mga institusyon, trabaho, libangan, o mga gawi na nauugnay sa mga kababaihan. Ang kapootang panlahi at iba pang mga pagkiling ay maaaring magpatibay at magkakapatong sa misogino.
Ayon sa Oxford English Dictionary ang salitang Ingles na "misogyny" ay nabuo noong kalagitnaan ng ika-17 siglo mula sa Griyegong misos 'poot' + gunē 'babae'. [2] Ang salita ay bihirang ginamit hanggang sa ito ay pinasikat ng pangalawang alon na peminismo noong 1970s.
Tingnan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Lapastangang Pananalita
- Seksismo
- Pang-aabusong sekswal
- Karahasan laban sa mga kababaihan
- Sekswal na panliligalig
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Rodis, Rodel (2013-01-17). "What's Misogyny in Tagalog?". INQUIRER.net (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2024-01-05.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "MISOGYNY | Meaning & Definition for UK English | Lexico.com". Inarkibo mula sa orihinal noong 26 Pebrero 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)