Positibong ekonomika
Ang positibong ekonomika (salungat sa normatibong ekonomika) ay sangay ng ekonomika na may kinalaman sa paglalarawan at paliliwanag ng mga pang-ekonomiyang penomino.[1] Nagtutuon ito sa mga katotohanan at relasyong sanhi-at-epekto na mga pag-uugaling relasyon at kabilang dito ang pag-unlad at pagsubok ng mga teorya ng ekonomika.[2] Ang isang mas naunang salita ay ekonomikang walang etika (Aleman: wertfrei).
May kinalaman ang positibong ekonomika bilang agham sa pagtatasa ng pang-ekonomiyang pag-uugali.[3] Mahahanap ang isang pamantayang teoretikal na pahayag ng positibong ekonomika bilang mga operational na makabuluhang teorama sa Foundations ng Economic Analysis ni Paul Samuelson (1947). IIniiwasan ng positibong ekonomika ang ekonomikong paghatol sa saysay. Halimbawa, maaaring ilarawan ng isang teoryang positibong ekonomika kung paano nakakaapekto ang paglago ng panustos ng pera sa inplasyon, ngunit hindi ito nagbibigay ng anumang panuto sa kung ano ang dapat susundin na patakaran.
Gayunpaman, karaniwang itinuturing ang positibong ekonomika na kinakailangan para sa pagraranggo ng mga patakarang pang-ekonomiya o mga resulta ayon sa pagiging katanggap-tanggap,[1] na itinatwag na normatibong ekonomika. Tinutukoy paminsan-minsan ang positibong ekonomika bilang economics ng "ano ang", samantalang ang normatibong ekonomika ay tinatalakay ang "kung ano ang nararapat". Pinalawak ni John Neville Keynes (1891) ang pagkakaiba[4] at pinalakas ni Milton Friedman sa isang maimpluwensiyang sanaysay noong 1953.[5]
Pinagmulan ang metodolohikal na batayan para sa pagkakaiba ng positibo/normatibo sa pagkakaiba ng katotohanan at asal sa pilosopiya, kung saan si David Hume at si GE Moore ang mga punong tagapagtaguyod ng mga pagkakaibang ito. Pinagtatalunan sa pilosopikal na literatura ang lohikal na batayan ng gayong kaugnayan bilang isang dikotomya. Makikita rin ang mga nasabing pakikipagtalo sa talakayan ng positibong agham at partikular na sa ekonomika, kung saan pinagtatalunan ng mga kritiko, tulad ng Gunnar Myrdal (1954), at mga tagapagtaguyod ng Pemenismong Ekonomika tulad ni Julie A. Nelson,[6] Geoff Schneider at Jean Shackelford, [7] at Diana Strassmann,[8] ang ekonomiya ay maaaring maging walang kinikilingan at walang adyenda.
Nababahala ang mga positibong ekonomika sa ano ang. Upang ilarawan, ang isang halimbawa ng isang positibong pahayag sa ekonomika ay ang mga sumusunod: "Mas mataas ang reyt ng kawalan ng trabaho sa Pranses kaysa sa Estados Unidos."
Tingnan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Ang teorya ng mamimili
- Pamamahagi (ekonomika)
- Ekonomikong pamamaraan
- Pemenismong ekonomika
- Normatibong ekonomika
- Pilosopiya ng ekonomika
- Posibilidad ng hangganan ng produksyon
- Pagpupuno at pangangailangan
Mga tala
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 Stanley Wong (1987). "positibong ekonomiya," Ang Bagong Palgrave: Isang Diksyunaryo ng Economics , v. 3, pp. 920-21
- ↑ Richard G. Lipsey (2008). "positibong ekonomiya." Ang Bagong Palgrave Dictionary of Economics . Ikalawang edisyon. Abstract.
- ↑ Lionel Robbins (1932). Isang Sanaysay sa Kalikasan at Kahulugan ng Economic Science .
- ↑ John Neville Keynes (1891). Ang Saklaw at Pamamaraan ng Pampulitika Ekonomiya Naka-arkibo 2016-08-25 sa Wayback Machine. [1] Naka-arkibo 2016-08-25 sa Wayback Machine.
- ↑ Milton Friedman (1953). " Ang Pamamaraan ng Positibong Ekonomiya ," Mga Sanaysay sa Positibong Ekonomiya .
- ↑ Nelson, Julie A. "Feminism and Economics".
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(tulong) - ↑ Schneider, Geoff; Shackelford, Jean. "Ten Principles of Feminist Economics: A Modestly Proposed Antidote". Dept. of Economics, Bucknell University. Inarkibo mula sa orihinal noong 2017-12-10. Nakuha noong 2015-05-09.
2. Values enter into economic analysis at many different levels. When economists study the economy, they make many choices which are influenced to various degrees by their values. The issues that economists choose to study, the kinds of questions they ask, and the type of analysis undertaken all are a product of a belief system which is influenced by numerous factors, some of them ideological in character. ... Understanding the role of values is especially important because the male-dominated field of economics tends to regularly overlook issues of importance to women, children and families—other than as variables in models.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Strassmann, Diana. "Editorial: Expanding the Methodological Boundaries of Economics".
All economic statistics are based on an underlying story forming the basis of the definition. In this way, narrative constructions necessarily underlie all definitions of variables and statistics. Therefore, economic research cannot escape being inherently qualitative, regardless of how it is labeled.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(tulong)
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Andrew Caplin at Andrew Schotte, ed. (2008). The Foundations of Positive and Normative Economics: A Handbook, Oxford. Paglalarawan at preview.
- Milton Friedman (1953). "The Methodology of Positive Economics," Essays in Positive Economics.
- Daniel M. Hausman at Michael S. McPherson (1996). Economic Analysis and Moral Philosophy, "Appendix: How could ethics matter to economics?", Pp. 211-20:
- A.2: Pagtatanggol 2: Ang positibong ekonomiya ay walang value
- A.3: Kung paano may kinalaman ang moralidad sa positibong economics
- John Neville Keynes (1891). The Scope and Method of Political Economy Naka-arkibo 2016-08-25 sa Wayback Machine. [2] Naka-arkibo 2016-08-25 sa Wayback Machine.
- Richard G. Lipsey (2008). "positibong ekonomiya." The New Palgrave Dictionary of Economics. Ikalawang edisyon. Abstract.
- Gunnar Myrdal (1954 [1929]). The Political Element in the Development of Economic Theory, trans. Paul Streeten (Cambridge, MA: Harvard University Press).
- Lionel Robbins (1932). An Essay on the Nature and Significance of Economic Science.
- Paul A. Samuelson (1947, pinalaki noong 1983). Foundations of Economic Analysis
- Stanley Wong (1987). "positive economics," Ang <a href="./https://en.wikipedia.org/wiki/New_Palgrave:_A_Dictionary_of_Economics" rel="mw:WikiLink" data-linkid="113" class="mw-redirect cx-link" title="New Palgrave: A Dictionary of Economics">New Palgrave: A Dictionary of Economics</a> , v. 3, pp. 920-21.
- McConnell; Brue; Flynn. Macroeconomics (ika-19th (na) edisyon).
- Holcombe (1989). Economic Models and Methodology. New York: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-26679-9.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga panlabas na link
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Essays in Positive Economics ni Milton Friedman
- Milton Friedman ([1953] 1966). "The Methodology of Positive Economics," mga sipi mula sa sanaysay ni Friedman