Senturyon
Ang senturyon[1] ( /sɛnˈtjʊəriən/; Latin: centurio [kɛn̪ˈt̪ʊrioː], mar. centuriones; Griyego: κεντυρίων, translit. kentyríōn, o Griyego: ἑκατόνταρχος, translit. hekatóntarkhos) ay ang kapitan ng mga kawal[2], opisyal o kagawad na kabilang sa hukbo ng sinaunang mga Romano, na may hawak o pinangangasiwaang isandaang mga sundalo.[3] Halimbawa nito ang nabanggit sa Ebanghelyo ni Mateo (Mateo 8:5) na naglilingkod para kay Herodes Antipas.[1]
Sa hukbong Romano, sila ang kumander, senturiya Latin: centuria) sa pangalan, ng isang yunit militar na orihinal na binubuo ng 100 lehiyonaryo. Nabago ang laki ng senturiya sa paglipas ng panahon, mula noong unang siglo BC sa pamamagitan ng karamihan ng panahong imperyo ay nabawasan sa 80 tao. Hindi tulad ng mga lehiyonaryo, dinadala ng mga senturyon ang mga espada sa kanilang kanang bahagi bilang tanda na naiiba sila[4] at dinadala nila ang pugio (punyal) sa kanan bilang sandatang nasa gilid.
Nakatanggap ang mga senturyon ng mas mataas na suweldo kaysa sa katamtamang lehiyonaryo.[5] Kadalasang nagtratrabaho ang mga beteranong lehiyonaryo bilang mga nangungupahan ng dati nilang mga senturyon.[6]
Noong Huling Bahagi ng Antikuwidad at Gitnang Panahon, ang mga senturyon ng hukbong Bisantino ay kilala din sa pangalang kentarch.[7]
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ 1.0 1.1 Abriol, Jose C. (2000). "Senturyon, nasa Marcos 15:39, sa pahina 1507, at talababa 5 sa pahina 1441". Ang Banal na Biblia, Natatanging Edisyon, Jubileo A.D. Paulines Publishing House/Daughters of St. Paul (Lungsod ng Pasay) ISBN 9715901077.
- ↑ "Kapitan ng mga kawal, Marcos 15:39". Ang Biblia/Bagong Magandang Balita Biblia (Lumang Tipan, Deuterocanonico at Bagong Tipan). Philippine Bible Society, Lungsod ng Batangas, Pilipinas. 2008.
- ↑ The Committee on Bible Translation (1984). "Centurion". The New Testament, God's Word, The Holy Bible, New International Version (NIV). International Bible Society, Colorado, USA.
- ↑ "Centurion". World History Encyclopedia (sa Ingles). Nakuha noong 2019-10-21.
- ↑ Earl S. Johnson, Jr., "Centurion," The New Interpreter's Dictionary of the Bible, Vol. 1; Nashville: Abingdon Press, 2006, p. 580. ISBN 9780687054275 (sa Ingles)
- ↑ Rich, John. "Military Organization and Social Change." War and Society in the Roman World. Ed. Graham Shipley. Vol. 5. N.p.: n.p., 1993. N. pag. Print. Leicester-Notthingham Studies in Ancient Society (sa Ingles)
- ↑ Kazhdan, Alexander, pat. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium (sa Ingles). Oxford University Press. pp. 1120–1121. ISBN 978-0-19-504652-6.