Tingnan ang wikitext ng U (kana)

{{Unreferenced|date=Pebrero 2020}}
{{Infobox kana
|Hiragana image =Japanese_Hiragana_kyokashotai_U.png
|Katakana image = Japanese Katakana U.png
|Transliteration = u
|Transliteration Dakuten = vu
|Hiragana Manyogana = 宇
|Katakana Manyogana = 宇
|Spelling = 上野のウ<br>([[Ueno]] no "u")
|Morse = ・・－
|Braille = [[File:Braille C3.svg|32px|⠉]]
|Unicode = U+3046, U+30A6
|Footnotes = 
}}

Ang '''う''' sa [[hiragana]] o '''ウ''' sa [[katakana]] (''u'' kung [[Hepburn romanization|naromanisado]]) ay isa sa mga  [[kana|kanang]] Hapones na parehong kumakatawan sa isang [[Mora (linguistics)|mora]]. Sa makabagong alpabetiko ng mga Hapones, makikita ito sa ikatlong puwesto sa modernong sistemang [[Gojūon]] (五十音) ng [[collation|pinagsamang]] kana. Sa [[Iroha]], makikita naman ito sa ika-24 na puwesto, sa pagitan ng [[む]] at [[ゐ]]. Sa talaan ng Gojūon (na nakaayos ng tudling, mula sa kanan papuntang kaliwa), makikita ang う sa unang tudling (あ行, "Tudling A") at ikatlong hanay (う段, "Hanay U"). Kumakatawan itong dalawa sa tunog [[Close_back_rounded_vowel#Close_back_compressed_vowel|{{IPA|[u͍]}}]]. Sa [[Ainu language#Writing|Wikang Ainu]], ang maliit na ゥ ay kumakatawan sa [[diptonggo|kambal-katinig]] at isinusulat na ''w'' sa alpabetong Latin.

{|class="wikitable"
!Anyo
![[Rōmaji]]
![[Hiragana]]
![[Katakana]]
|-
!rowspan="2"|Karaniwang ''a''/''i''/''u''/''e''/''o''<br>(あ行 ''a-gyō'')
|''u''
|う
|ウ
|-
|''uu''<br>''ū''
|うう, うぅ<br>うー
|ウウ, ウゥ<br>ウー
|}

{|class="wikitable"
!colspan="2"|Iba pang karagdagang anyo
|-
|
{|align="center" style="background: transparent"
|+'''Anyo A (''w-'')'''
![[Romaji]]
![[Hiragana]]
![[Katakana]]
|-
|''wa''
|うぁ
|ウァ
|-
|''wi''
|うぃ
|ウィ
|-
|''wu''
|う
|ウ
|-
|''we''
|うぇ
|ウェ
|-
|''wo''
|うぉ
|ウォ
|}
|
{|align="center" style="background: transparent"
|+'''Anyo B (''v-'')'''
![[Romaji]]
![[Hiragana]]
![[Katakana]]
|-
|''va''
|ゔぁ
|ヴァ
|-
|''vi''
|ゔぃ
|ヴィ
|-
|''vu''
|ゔ
|ヴ
|-
|''ve''
|ゔぇ
|ヴェ
|-
|''vo''
|ゔぉ
|ヴォ
|}
|}

==Pinagmulan==
Parehong nagmula ang う at ウ sa [[man'yōgana]] ng [[kanji|kanjing]] [[wiktionary:宇|宇]] (''u'' ang pagbigkas at may kahulugang [[puwang]]).

== Mga uri ==
Ginagamit ang mga pinaliit na bersyon ng mga kana (ぅ, ゥ) para lumikha ng mga bagong mora na wala sa [[Japanese language|wikang Hapones]], tulad ng トゥ (tu). Medyo bago ang kombensyong ito, at hindi ito ginagamit ng mga mas lumang [[hiniram na salita]]. Halimbawa, sa parilalang ''[[cartouche]]'' ni ''[[Tutankhamun]]'', ginagamit ng makabagong hiram ''cartouche'' ang bagong pamamaraang ponetiko, ngunit ginagamit ng mas lumang hiram ''Tutankhamun'' ang [[Tsu (kana)|ツ]] (tsu) bilang pagtatantya:<div style="text-align:center">'''ツ'''タンカーメン の カル'''トゥ'''ーシュ
'''''Tsu'''tankāmen no karu'''tū'''shu''
</div>Ginagamit din ang う sa kanyang buong-laking anyo, para pahabain ang mga tunog "o". Halimbawa, isinusulat ang salitang 構想 sa hiragana bilang こうそう (kousou),  at ''kōsō'' ang pagbigkas. Sa ilang mga salita, ginagamit ang kanang [[O (kana)|お]] (o) sa halip nito dahil sa mga morpolohikal at makasaysayang dahilan.

Maaarang dagdagan ang kanang ウ ng [[dakuten]] para maging ヴ (vu), isang banyagang tunog sa [[Japanese language|wikang Hapones]] at tradisyonal na tinatantya ng ブ (bu).

==Ayos ng pagkakasulat==
{|
|[[Talaksan:Hiragana_う_stroke_order_animation.gif|alt=Stroke order in writing う|thumb|Pagsulat ng う]]
|[[Talaksan:Katakana_ウ_stroke_order_animation.gif|alt=Stroke order in writing ウ|thumb|Pagsulat ng ウ]]
|}
[[Talaksan:う-bw.png|right|200x200px|Stroke order in writing う]]
Isinusulat ang hiragana na う sa dalawang [[Stroke (Chinese character)|paghagod]]:

# Sa itaas ng kana, isang maikling hilising kurba: tumutuloy pahilis at pababa mula sa kaliwa, tapos bumabaligtad ng direksyon at nagtatapos sa ibabang kaliwa.
# Isang malapad na pakurbahang paghagod: nagsisimula sa kaliwa, bahagyang tumataas, tapos lumiliko pabalik at nagwawakas sa kaliwa.

[[Talaksan:ウ-bw.png|right|200x200px|Stroke order in writing ウ]]
Isinusulat ang katakana na ウ sa tatlong paghagod:

# Sa itaas ng kana, isang maikling patayo ng paghagod na isinusulat mula itaas pababa.
# Isang magkatulad na paghagod, ngunit mas mababa at nakaposisyon sa kaliwa.
# Isang malapad at anggular na paghagod: nagsisimula bilang pahalang na linyang isinusulat mula kaliwa pakanan, tapos bumabaligtad ng direksyon at tumutuloy pababa mula kanan pakaliwa bilang hubog na hilisin. Dapat konektado ang pahalang na linya sa mga ibang paghagod. Maliban sa maikling hilisin, magkahawig ang kana sa [[Fu (kana)|フ]].

== Mga iba pang pagkakatawan ==
{{Letter reps|lang=Japanese|radio={{lang|ja|上野のウ}}|radio_trans=Ueno no "U"|morse=・・－ |morse_sound=U morse code.ogg|flag_img=ICS Uniform.svg|sign_img=U-jsl-yubimoji.png|sem1=Japanese Semaphore Basic Stroke 6.svg|sem2=Japanese Semaphore Basic Stroke 9.svg|braille_img=Japanese U Braille.svg|braille=⠉}}

* Buong pagkatawan sa Braille
{| class="wikitable nowrap" style="text-align:center"
! colspan="4" |う / ウ sa [[Japanese Braille|Braille ng Hapones]]
|-
|う / ウ 
'''u'''
|ゔ / ヴ 
'''vu'''
|うう / ウー 
'''ū'''
|ゔう / ヴー 
'''vū'''
|-
|{{Braille cell|う|type=kana|size=30px}}
|{{Braille cell|5|う|type=kana|size=30px}}
|{{Braille cell|う|25|type=kana|size=30px}}
|{{Braille cell|5|う|25|type=kana|size=30px}}
|}

{{asterisk}} Kapag pinapahaba ang "-u" o "-o" na pantig sa braille ng Hapones, palaging ginagamit ang chōon, tulad ng karaniwang paggamit ng katakana sa halip ng pagdaragdag ng う / ウ.

* [[Character encoding|Pagsasakodigo sa kompyuter]]
{{charmap|3046|30A6|FF73|FF69|name1=''Hiragana Letter U''|name2=''Katakana Letter U''|name3=''Halfwidth Katakana Letter U''|name4=''Halfwidth Katakana Letter Small U''|map1=[[Shift JIS]]|map1char1=82 A4|map1char2=83 45|map1char3=B3|map1char4=A9}}{{charmap|3045|30A5|3094|30F4|name1=''Hiragana Letter Small U''|name2=''Katakana Letter Small U''|name3=''Hiragana Letter Vu''|name4=''Katakana Letter Vu''|map1=[[Shift JIS]]|map1char1=82 A3|map1char2=83 44|map1char4=83 94}}

{{Wiktionary|う|ぅ|ウ|ゥ}}

{{DEFAULTSORT:U (Kana)}}
[[Category:Partikular na kana]]