Waterford
Waterford Port Láirge | ||
|---|---|---|
City | ||
 Mula sa itaas, kaliwa papuntang kanan: Waterford Marina, Holy Trinity Cathedral, Reginald's Tower, bahagi ng Waterford Crystal, Lungsod ng Waterford sa gabi | ||
| ||
| Palayaw: The Déise | ||
| Bansag: Latin: Urbs Intacta Manet Waterfordia "Waterford remains the untaken city" | ||
| Bansa | Irlanda | |
| Probinsiya | Munster | |
| Rehiyon | Timog (Timog-silangan) | |
| County | Waterford | |
| Founded | 914 AD | |
| City Rights | 1215 AD | |
| Pamahalaan | ||
| • Lokal na pamahalaan | Waterford City and County Council | |
| • Alkalde | Damien Geoghegan (FG) | |
| • Local Electoral Areas |
| |
| • Dáil constituency | Waterford | |
| • European Parliament | South | |
| Lawak | ||
| • City | 50.4 km2 (19.5 milya kuwadrado) | |
| Populasyon | ||
| • City | 60,079 | |
| • Ranggo | 5th | |
| • Kapal | 1,191.7/km2 (3,086/milya kuwadrado) | |
| • Metro | 82,963 | |
| Demonym | Waterfordian, Déisean | |
| Sona ng oras | UTC±0 (WET) | |
| • Tag-init (DST) | UTC+1 (IST) | |
| Eircode Routing Key | X91 | |
| Telephone Area Code | 051(+353 51) | |
| Vehicle Index Mark Code | W | |
| Websayt | waterfordcouncil.ie | |
Ang Waterford (Irish: Port Láirge [pˠɔɾˠt̪ˠ ˈl̪ˠaːɾʲ(ə)ɟə]) ay isang lungsod sa County Waterford sa timog-silangan ng Irlanda. Ito ay matatagpuan sa loob ng lalawigan ng Munster. Ang lungsod ay matatagpuan sa Waterford Harbor. Ito ang pinakamatanda at ang ikalimang pinakamataong lungsod sa Republika ng Ireland.[2] Ito ay may populasyon na 47,904 noong 2024.[3]
Kilala ang Waterford sa dati nitong industriya ng paggawa ng salamin. Kabilang ang pabrika ng Waterford Crystal na may ginawang pandekorasyon na salamin mula 1783 hanggang unang bahagi ng 2009.[4]
Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Daungan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang lungsod ay matatagpuan sa Waterford Harbor. Ang River Suir na dumadaloy sa Lungsod ng Waterford ay nagbibigay ng batayan para sa mahabang kasaysayang pang-dagat ng lungsod. Ang lugar sa ibaba ng ilog mula sa Waterford kung saan ang Nore at ang Barrow ay sumali sa Ilog Suir ay kilala sa Irish bilang Cumar na dTrí Uisce ("Ang tagpuan ng tatlong tubig"). Isa sa mga pangunahing daungan ng Irlanda ang Daungan ng Waterford sa loob ng mahigit isang milenyo. Ang paggawa ng barko ay isa sa mga pangunahing industriya noong ika-19 na siglo.[5]
Klima
[baguhin | baguhin ang wikitext]Gaya ng ibang bahagi ng Irlanda, ang klima sa Waterford ay inuuri bilang maritime temperate climate (Cfb) ayon sa sistema ng Köppen climate classification. Ang klima ay banayad at pabagu-bago na may masaganang pag-ulan at kakulangan ng labis na temperatura. Pinakamainit na mga buwan ay ang mga buwan ng Hunyo, Hulyo, at Agosto na may karaniwang temperatura sa araw na humigit-kumulang 17 hanggang 22 degrees. Ang pag-ulan ay pantay ang pamamahagi sa buong taon, subalit ang panahon mula sa huling bahagi ng Oktubre hanggang huling bahagi ng Enero ay mas basa kaysa sa natitirang bahagi ng taon.[6][7]
| Datos ng klima para sa Waterford (Tycor), elevation: 49 m or 161 tal, 1989–2019 normals, sunshine 1981-2010 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Buwan | Ene | Peb | Mar | Abr | May | Hun | Hul | Ago | Set | Okt | Nob | Dis | Taon |
| Katamtamang taas °S (°P) | 9.1 (48.4) |
9.5 (49.1) |
11.2 (52.2) |
13.3 (55.9) |
16.3 (61.3) |
18.8 (65.8) |
20.9 (69.6) |
20.3 (68.5) |
18.1 (64.6) |
14.7 (58.5) |
11.4 (52.5) |
9.5 (49.1) |
14.43 (57.96) |
| Katamtamang baba °S (°P) | 3.5 (38.3) |
3.2 (37.8) |
4.3 (39.7) |
5.6 (42.1) |
8.3 (46.9) |
10.7 (51.3) |
13.0 (55.4) |
12.4 (54.3) |
10.4 (50.7) |
8.2 (46.8) |
5.2 (41.4) |
3.9 (39) |
7.39 (45.31) |
| Katamtamang presipitasyon mm (pulgada) | 103.2 (4.063) |
72.9 (2.87) |
74.8 (2.945) |
71.8 (2.827) |
63.8 (2.512) |
71.6 (2.819) |
62.4 (2.457) |
78.5 (3.091) |
79.2 (3.118) |
116.3 (4.579) |
108.9 (4.287) |
108.6 (4.276) |
1,012 (39.844) |
| Araw ng katamtamang presipitasyon (≥ 1 mm) | 14 | 11 | 11 | 10 | 10 | 9 | 9 | 10 | 10 | 14 | 13 | 16 | 137 |
| Buwanang tamtaman ng sikat ng araw | 60.3 | 75.7 | 114.1 | 173.9 | 214.9 | 189.9 | 199.5 | 191.1 | 146.1 | 105.5 | 73.3 | 55.2 | 1,599.5 |
| Sanggunian #1: Met Éireann [8] | |||||||||||||
| Sanggunian #2: Royal Netherlands Meteorological Institute/KNMI[9] | |||||||||||||
Demograpiko
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ayon sa Census 2022, lumago ang populasyon ng Waterford ng 10% hanggang 127,363. Ang bilang ng mga babae ay 64,268 at ang bilang ng mga lalaki ay 63,095.[10]
Mga kaganapan
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Ang Waterford Film Festival ay itinatag noong 2007 at ipinagdiriwang ang ikasampung taon nito noong 2016.[11] [12]
- Ang Spraoi festival, (binibigkas na 'Spree') na inorganisa ng Spraoi Theater Company, ay isang street art festival na nagaganap sa sentro ng lungsod sa August Bank Holiday Weekend. Ang mga nakaraang kaganapan ay umakit ng mga madla na higit sa 80,000 katao sa lungsod.[13]
- Ang Waterford International Festival of Light Opera ay isang taunang pagdiriwang na ginanap sa Theater Royal mula noong 1959. Kilala rin ito bilang Waterford International Festival of Music at ginaganap sa buwan ng Nobyembre.[14]
- Ang Waterford Winterval ay taunang pagdiriwang ng Pasko na ginaganap sa sentro ng lungsod. [15]
- Ang Waterford Walls ay isang pangdiriwang ng street art taun-taon tuwing Agosto mula noong 2014. Ang mga dayuhan at lokal na mga street artist ay iniimbitahan sa lungsod upang magsanay at magpakita ng kanilang mga sining. [16] [17]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 "Census 2022 Profile 1 - Population Distribution and Movement". Central Statistics Office. 2022. Nakuha noong 30 Hunyo 2023.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "About Waterford City". waterfordchamber.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Oktubre 2013. Nakuha noong 27 Nobyembre 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Population of Cities in Ireland 2024". worldpopulationreview.com. Nakuha noong 2024-09-24.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: url-status (link) - ↑ CBS Sunday Morning (2024-04-14), The history of Waterford Crystal, nakuha noong 2024-09-24
{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Discover Waterford, by Eamon McEneaney (2001).
- ↑ "Tycor 1989-2019 Averages, Sunshine for Rosslare 1981-2010 (closest historic station)". Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-06-24. Nakuha noong 2021-04-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "ECA&D, Tycor". Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-05-01. Nakuha noong 2021-04-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Tycor 1989-2019 Averages, Sunshine for Rosslare 1981-2010 (closest historic station)". Inarkibo mula sa orihinal noong 24 Hunyo 2021. Nakuha noong 8 Abril 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "ECA&D, Tycor". Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-05-01. Nakuha noong 2021-04-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Press Statement Census of Population 2022 - Summary Results Waterford - CSO - Central Statistics Office". www.cso.ie (sa wikang Ingles). 2023-05-30. Nakuha noong 2024-09-24.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Home". Waterford Film Festival. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Setyembre 2017. Nakuha noong 1 Oktubre 2017.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ McNeice, Katie (14 Nobyembre 2016). "Waterford Film Festival Announce 2016 Winners". Irish Film & Television Network. Nakuha noong 10 Mayo 2017.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Home – Spraoi". Spraoi. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Enero 2007.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Waterford Festival". waterfordfestival.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 10 Enero 2007.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Waterford Winterval – Ireland's Christmas Festival". winterval.ie. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Nobyembre 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Tipton, Gemma (17 Agosto 2015). "Waterford Walls: graffiti artists paint the city out of a corner". Irish Times. Nakuha noong 13 Hulyo 2022.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Kane, Conor (24 Agosto 2020). "Street art festival brightens up Waterford's walls". RTÉ News. Nakuha noong 13 Hulyo 2022.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)