Batang babae
Ang batang babae (ᜊᜆ ᜊᜊᜁ) o batang babayi (ᜊᜆ ᜊᜊᜌᜒ) ay tumutukoy sa isang batang tao ng kasarian ng babae, karaniwang nasa yugto ng pagkabata o pagiging tin-edyer. Tinatawag ding dalagita o dalaginding ang isang batang babaeng nagdadalaga. Bagamat may iba pang kahulugan ang salitang batang babae, gaya ng pagiging anak na babae anuman ang edad, ang pinaka-karaniwang paggamit nito ay para sa kabataang babae.

Ang katayuan at pagtrato sa mga batang babae ay karaniwang konektado sa estado ng mga kababaihan sa isang lipunan. Sa mga kultura kung saan mababa ang katayuan ng kababaihan, maaaring hindi pahalagahan o gustuhin ng magulang ang mga batang babae, at mas kaunti ang ginugugol ng lipunan para sa kanila. Ang pagpapalaki sa mga batang babae at lalaki ay maaaring bahagyang magkaiba o ganap na magkaiba. Ang pagsasama ng mga kasarian ay maaaring magbago depende sa edad, mula sa lubos na magkahalo hanggang sa ganap na magkahiwalay.
Etimolohiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang parirala sa wikang Tagalog na "batang babae" ay nagmula sa pagsasama ng dalawang salita: ang "bata" (ᜊᜆ), na nangangahulugang nasa murang edad, at ang "babae" (ᜊᜊᜁ), na tumutukoy sa kasarian ng isang tao. Kaya't ang pariralang ito ay literal na nangangahulugang isang batang tao na kabilang sa kasarian ng babae. Ang "batang babayi" naman ay isang alternatibong anyo na ginagamit din sa Tagalog, kung saan ang "babayi" (ᜊᜊᜌᜒ) ay isang mas kinagisnang bersyon ng "babae."
Ang mga salitang "bata" at "babae" o "babayi" ay kapwa may ugat sa Proto-Malayo-Polinesyo. Ang katagang ito ay bahagi ng mas malawak na Austronesin na pamilyang wika, na ginagamit sa iba't ibang anyo sa mga karatig-bansa at kultura.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang katayuan ng mga batang babae sa kasaysayan ng mundo ay malapit na kaugnay sa katayuan ng kababaihan sa anumang kultura. Sa mga lipunan kung saan may mas pantay na katayuan ang kababaihan sa kalalakihan, mas nabibigyang-pansin ang mga pangangailangan ng mga batang babae.
Edukasyon ng mga batang babae sa Europa
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang edukasyon ng mga batang babae ay naging pangalawa sa prioridad kumpara sa mga batang lalaki sa maraming panahon. Sa Europa, bago ang pag-usbong ng palimbagan at Repormasyon, ang edukasyon ng mga batang babae ay bihira at hindi gaanong binibigyang-halaga. Gayunpaman, may mga natatanging kaso, tulad ng edukasyon ni Reyna Elizabeth I, na tumanggap ng mataas na uri ng edukasyon kahit noong panahong itinuturing na limitado ang literasi ng kababaihan. [1][2]
Sa pag-usad ng panahon, lalo na noong ika-18 siglo, unti-unting nakilala ang kahalagahan ng literasi para sa lahat. Sa kabila nito, nananatili pa rin ang malaking pagkakaiba sa edukasyon ng mga batang babae at lalaki. Halimbawa, sa Pransya, hindi nakapasok ang mga batang babae sa sekundaryang antas ng paaralan hanggang sa huling bahagi ng ika-19 na siglo, at ang segregasyon ng paaralan ay nanatili hanggang matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.[3]
Sa modernong panahon, ang mga batas sa obligadong edukasyon ay nagdulot ng mas mataas na antas ng edukasyon para sa mga batang babae, lalo na sa Europa. Gayunpaman, nananatiling hamon ang pagkakapantay-pantay sa edukasyon sa maraming bahagi ng mundo.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "BBC - Learning Zone Class Clips - The childhood and education of Elizabeth I - History Video". web.archive.org. 2012-11-16. Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-12-13. Nakuha noong 2025-03-12.
{{cite web}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "BBC - History - Elizabeth I: An Overview". www.bbc.co.uk (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2025-03-12.
- ↑ "From 1958 to 2018 - École polytechnique". www.polytechnique.edu (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2025-03-12.