Calle Real, Iloilo
Ang Calle Real ( Kalye Maharlika sa Espanyol), opisyal na pinangalanan bilang JM Basa Street (Kalye JM Basa), ay isang makasaysayang kalye na matatagpuan sa lumang distrito ng Iloilo City Proper ng Lungsod ng Iloilo . Ang kalye ay madalas na tinatawag na " Escolta ng Iloilo ". Ito ay tahanan ng ilang magagandang halimbawa ng makasaysayang marangyang American era neoclassical, beaux-arts, at art deco na mga gusali. Ang kalye ay sikat mula pa noong Panahon ng Kastila. Gayunpaman, ang kahalagahan nito ay nabawasan at ang kalye ay naging hindi gaanong napanatili; ngunit may mga pagsisikap na muling buhayin ang kalye, na kinabibilangan ng pagpapanumbalik ng mga makasaysayang gusali sa kahabaan ng kalye at mga proyekto sa pagpapaganda.
Ang pagtatalaga ng pamanang kalye ng lokal na pamahalaan, ay pinalawak na sa isang sona na kilala bilang Calle Real Heritage Zone na sumasaklaw sa mahabang kahabaan ng JM Basa at sa mga lansangan at mga lansangan ng Aldeguer, Mapa, Ortiz, Muelle Loney (Loney Wharf), Solis, Rizal, Iznart (mula Chinese Arch hanggang Iloilo Central Market).
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kahit noong Panahon ng Kastila, ang kalyeng ito ang pangunahing lansangan ng komersyo para sa Iloilo. Si José Rizal ay humanga pa sa lungsod sa kanyang pagdating. [1]
Sa unang bahagi ng panahon ng pananakop ng mga Amerikano sa Pilipinas, ang Calle Real ay kilala bilang isang pook pang-tindahan na nagbebenta ng mga produkto mula sa Europa.
Ang kalye ay opisyal na pinalitan ng pangalan bilang parangal kay Jose Maria Basa, isang Pilipinong negosyante-propagandista na isang kababayan ni José Rizal. Ang kalye ay nanatiling sikat na kilala bilang "Calle Real". Ang pangalan ay ginagamit din sa ibang pagkakataon upang sumangguni sa sentrong distrito na pang-negosyo ng Lungsod ng Iloilo.
Ang mga Art-Deco na gusali at iba pang istruktura sa kahabaan ng kalye ay lumala ngunit nanatiling isang shopping hub ng lungsod. Ang Calle Real bilang isang distrito na binubuo ng mga kalye ng Aldeguer, Guanco at Iznart, JM Basa, at Mapa ay idineklara bilang isang heritage zone ng Iloilo City sa bisa ng Ordinance No. 00-054, na kilala rin bilang Local Cultural Heritage Conservation Ordinance na nagtatag ng Iloilo City Cultural Heritage Conservation Council (ICCHC).
Idineklara ng Pambansang Komisyong Pangkasaysayan ng Pilipinas ang Calle Real bilang isang distrito at isang pamanang pook noong Agosto 8, 2014 sa pagtanghal ng isang panandang pangkasaysayan sa labas ng Gusaling Villanueva. Ang kasalukuyang pagpapanumbalik at pagpapanatili nito ay isang tambalang pampubliko at pampribado sa pagitan ng gobyerno at ng Iloilo Cultural Heritage Foundation, Inc. (ICHFI).
Ang iba pang mga pagsisikap na pasiglahin ang distrito ay kinabibilangan ng pedestrianization ng Calle Real, pagbabaon ng mga wire ng utility, at pagliit ng mga nakahahadlang na advertisement. Tungkol sa pedestrianization, ang mga eksperimento ay ginawa, kabilang ang pagsasara ng kalsada tuwing Linggo, ngunit ang permanenteng pedestrianization ay tinututulan pa rin. [2] Ang mga pagtatanghal sa kultura ay itinatanghal upang itaguyod ang pamana ng Ilonggo at upang makaakit ng mga domestic at dayuhang turista. [3] Natapos ang eksperimento noong Marso 9, 2014; ang Philippine Chamber of Commerce Iloilo ay nagnanais na gawin itong permanente, na binanggit ang pagkakataong ito upang gawing mabubuhay ang paglalakad at ipagmalaki ang bagong rehabilitate na mga heritage building sa kalye. [4]
Mga gusali
[baguhin | baguhin ang wikitext]Calle Real Proper
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kilala ang Calle Real sa mga makasaysayang gusali nito, na marami sa mga ito ay itinayo sa pagitan ng huling bahagi ng ika-19 na siglo at unang bahagi ng ika-20 siglo.
-
Gusaling Eusebio Villanueva -
Eusebio Villanueva Building, na-restore noong 2012 -
Javellana Building, itinayo noong 1922 -
Regent Building -
S. Villanueva Building -
1925 S. Villanueva Building
- Edificio de E/R Villanueva - Itinayo noong 1927, ang E/R Villanueva Building ay dating kilala bilang International Hotel, na nagho-host ng mga Amerikano, British, Espanyol na mga patron pati na rin ang mga Chinese na banker, mangangalakal at bangkero. Ito ay nahulog sa hindi na ginagamit at lumala. Noong 2012, naibalik ang gusali.
- Edificio de. S. Villanueva
- Edificio de Celso Ledesma
- Teatro Regente
- Edificio/Cine Aguila
- Aduana de Iloilo - Iloilo Customs House, ang pinakamalaking Customs House sa labas ng Maynila. Isa sa tatlong heritage customs house sa bansa pagkatapos ng sa Manila at Cebu.
- Edificio de Elizalde y Compañia (Cia) - Isang Bahay-na-bato na istilong edipisyo ang matatagpuan ngayon sa Philippine Museum of Economic History, ang unang museo na nakatuon sa kasaysayan ng ekonomiya sa Pilipinas.
- Guadarrama
- Hoskyn's Department Store - unang Department store sa labas ng Maynila.
Tingnan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ http://www.choosephilippines.com/go/heritage-sites/1412/calle-real/ Naka-arkibo 2016-03-04 sa Wayback Machine. The Royal Street of Iloilo: Calle Real
- ↑ http://www.manilatimes.net/calle-real-pedestrianization-program-hits-snag/86423/ Naka-arkibo 2016-03-04 sa Wayback Machine. CALLE REAL PEDESTRIANIZATION PROGRAM HITS SNAG
- ↑ http://www.mb.com.ph/calle-real-embodies-iloilos-glorious-past/ Calle Real embodies Iloilo’s glorious past
- ↑ http://www.thedailyguardian.net/index.php/local-news/40135-permanent-calle-real-pedestrianization-mulled Naka-arkibo 2016-03-04 sa Wayback Machine. Permanent Calle Real pedestrianization mulled