Carmen Guerrero Nakpil
Carmen Guerrero Nakpil | |
---|---|
Kapanganakan | Carmen Francisco Guerrero 19 Hulyo 1922 |
Kamatayan | 30 Hulyo 2018 | (edad 96)
Libingan | Loyola Memorial Park, Marikina, Philippines |
Trabaho | Journalist, author, historian, cultural administrator |
Parangal | S.E.A. Write Award |
Si Carmen Guerrero-Nakpil (kilala rin bilang Carmen Francisco Guerrero; Hulyo 19, 1922 – Hulyo 30, 2018) ay isang Filipinong mamamahayag, manunulat, istoryador, at lingkod bayan[1]. Siya ay isa sa mga natanggap ng S.E.A. Write Award.[2]
Siya ay ipinanganak sa Ermita, Manila noong Hulyo 19, 1922, sa pamilyang Guerrero ng bayang yaon, na kilala bilang mga pintor at makatang may pagka-siyentipiko at doktor.
Ang kanyang lolo sa ama ay si Leon Maria Guerrero, na ipinanganak din sa Ermita, Manila. Siya ay nakababatang kapatid ni Lorenzo Guerrero, ang pintor at mentor ni Juan Luna. Sinabi ni Dr. Jose P. Bantug na si Leon Ma. Guerrero ang "Ama ng Botanika sa Pilipinas", dahil sa paglalarawan at paglalarawan sa daan-daang halamang-gamot sa Pilipinas.
Ang kanyang lolo sa ina ay si Gabriel Beato Francisco (Marso 18, 1850 - Disyembre 19, 1935), isang manunulat, mamamahayag, nobelista, at manunulat ng dula sa Tagalog, na ipinanganak sa Sampalok, noon ay isang bayan na hiwalay sa Maynila.
Ang kanyang mga magulang ay sina kilalang doktor Alfredo Guerrero at Filomena Francisco, na kinilala bilang isa sa mga unang babaeng pharmacist sa Pilipinas.
Siya ay nag-aral sa St. Theresa's College sa Maynila at nakatapos ng kursong Bachelor of Arts noong 1942.
Mga Inakda
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang mga pangunahing tema sa mga akda ni Carmen Guerrero Nakpil ay kinabibilangan ng kasaysayan, kultura, at lipunan ng Pilipinas, kasama ang personal na karanasan at mga pagmumuni-muni. Madalas siyang sumulat tungkol sa mga hamon at tagumpay ng pagiging isang Filipina sa isang mabilis na nagbabagong mundo, at tinalakay niya ang mga isyu kaugnay ng kasarian, pulitika, at pambansang pagkakakilanlan. Marami sa kanyang mga akda ang sumisiyasat din sa kumplikadong relasyon sa pagitan ng Pilipinas at ng mga dating nang kolonya nito, lalo na ang Espanya at Estados Unidos. Sa kabuuan, ang kanyang mga akda ay nagpapakita ng malalim na pagmamahal at pagpapahalaga sa kanyang bansa at sa mga tao nito, pati na rin ang kanyang hangarin na magpromote ng katarungan at progreso sa lipunan.
- Woman Enough and Other Essays (1963) - Ang dalawampu't dalawang sanaysay sa aklat na ito ay isinulat noong mga taon makatapos ang World War II sa Maynila mula 1951 at 1961.[3]
- The Philippines and the Filipinos - 1964 - isa sa mga librang nailimbag sa labas ng bansa (University of Michian) [4]
- The Philippines: The Land and the People - 1967
- The Philippines: Past and Present - 1970
- The Philippines: The Continuing Past - 1977
- The Rice Conspiracy: The Hidden History of How Manila's Waterworks Were Privatized - 1979
- Myself, Elsewhere - 1981
- The Philippines: A Century Hence - 1984
- The Manila We Knew - 1989
- The Philippines: Reflections on an Archipelago - 1992
- A Question of Heroes - 1995
- The Philippines: Through the centuries - 1998
- Legends and Adventures - 2000
- The Philippines: A Singular and a Plural Place - 2001
- Being Filipino: Talks on Art and Culture - 2004
- Rice Without Rain - 2005
- Masterpieces of Filipino Culture - 2006
- Powers and Principalities - 2008
- A Passion for the Past: Essays in Philippine History and Art - 2012
- Myself and Others - 2013
- Manila, My Manila: A History for the Young - 2014
- Whatever - 2016.
Mga Parangal
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Gintong Aklat Award mula sa Book Development Association of the Philippines para sa kanyang aklat na "Woman Enough and Other Essays" (1963)
- Ten Outstanding Women in the Nation’s Service (TOWNS) Award (1974)
- Patnubay ng Sining at Kalinangan Award mula sa City of Manila (1979)
- Balagtas Award mula sa Komisyon sa Wikang Filipino (1984)
- Southeast Asia Write Award (1990)
- City of Manila Patnubay ng Sining at Kalinangan Award para sa kanyang aklat na "The Philippines and the Filipinos" (1996)
- National Book Award mula sa Philippine National Book Awards para sa kanyang aklat na "Legends and Adventures" (1998)
- Gawad CCP para sa Sining at Kultura mula sa Cultural Center of the Philippines (1999)
- CCP Centennial Honors para sa Sining at Kultura mula sa Cultural Center of the Philippines (2000)
- Quezon Service Cross mula sa Pangulo ng Pilipinas (2015)
Napakahalaga ng kontribusyon ni Carmen Guerrero Nakpil sa larangan ng panitikan at kultura ng Pilipinas at pinapurihan siya ng mga parangal na ito para sa kanyang mga nagawa at naging ambag sa ating bansa.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Nakpil, Lisa Guerrero. “Carmen Guerrero Nakpil: 'the Greatest National Artist for Literature We Never Had'.” Lifestyle.INQ, 31 July 2018, https://lifestyle.inquirer.net/301505/carmen-guerrero-nakpil-greatest-national-artist-literature-never/.
- ↑ Carmen Guerrero nakpil (no date) DBpedia. Available at: https://dbpedia.org/page/Carmen_Guerrero_Nakpil (Accessed: March 7, 2023).
- ↑ Nakpil, Carmen Guerrero. Woman Enough and Other Essays. Ateneo De Manila Univ. Press, 1999.
- ↑ Nakpil, Carmen Guerrero. The Philippines and the Filipinos. Philippines, Nakpil, 1977.