Fair, Brown, and Trembling

Ang Fair, Brown and Trembling (Payak, Kayumanggi, at Nanginginig) ay isang Irlandres na kuwentong bibit na kinolekta ni Jeremiah Curtin sa Myths and Folk-lore of Ireland at Joseph Jacobs sa kaniyang Celtic Fairy Tales.

Ito ay Aarne-Thompson tipo 510A. Kabilang sa iba pang mga kuwento ng ganitong uri ang Cinderella, Finette Cendron, The Golden Slipper, Katie Woodencloak, Rushen Coatie, The Sharp Grey Sheep, The Story of Tam and Cam, at The Wonderful Birch.

Buod

Si Haring Hugh Cùrucha ay may tatlong anak na babae: Payak, Kayumanggi, at Nanginginig. Dahil ang Nanginginig ang pinakamaganda, pinatira siya ng kaniyang mga nakatatandang kapatid na babae sa bahay, sa takot na siya ay magpakasal bago sila. Pagkaraan ng pitong taon, ang anak ng hari ng Emania ay umibig kay Payak. Sinabi ng isang henwife kay Nanginginig na dapat siyang pumunta sa simbahan; nang tumutol siya na wala siyang angkop na damit, binigyan siya ng henwife ng isa, isang kabayo, isang pulot-daliri, at isang pulot-ibon at sinabi sa kaniya na umalis kaagad pagkatapos ng Misa. Sumunod siya, at lumayo bago pa man may lumapit na lalaki sa kaniya. Pagkaraan ng dalawang beses pa, nakalimutan ng anak ng hari ng Emania ang Payak para sa babaeng pumunta sa simbahan at sinugod siya, pinamamahalaang kunin ang kaniyang sapatos nang siya ay sumakay.

Hinanap ng anak ng hari ang babae na kasya ang paa ng sapatos, bagaman binalaan siya ng iba pang mga anak ng hari na kailangan niyang ipaglaban ang mga ito para sa kaniya. Hinanap nila ang lahat, at pagdating sa bahay, pinilit nilang subukan din ang Nanginginig. Sinabi kaagad ng anak ng hari na siya ang babae; Nawala ang panginginig at muling lumitaw sa damit na isinuot niya sa simbahan, at sumang-ayon ang lahat.

Ipinaglaban siya ng mga anak ng dayuhang hari para sa kaniya, ngunit natalo silang lahat ng anak ng hari, at sinabi ng mga anak ng haring Irish na hindi nila lalabanan ang isa sa kanilang sarili. Kaya nagpakasal ang anak ng hari at si Nanginginig. Ang panginginig ay nagkaroon ng isang anak na lalaki, at ang kaniyang asawa ay nagpatawag kay Payak upang tulungan siya. Isang araw, nang maglakad sila sa tabing dagat, itinulak ni Payak si Nanginginig. Isang balyena ang nilamon ng Nanginginig, at si Psyak ay pumasa sa sarili bilang kaniyang kapatid. Inilagay ng prinsipe ang kaniyang espada sa pagitan nila, na ipinahayag na kung siya ang kaniyang asawa, ito ay magiging mainit, at kung hindi, ito ay lalamig. Kinaumagahan, malamig.

Nakita ng isang pastol ng baka si Payak itulak si Nanginginig at nakitang nilamon siya ng balyena. Kinabukasan, nakita niya ang balyena na iniluwa siya pabalik. Sinabi niya sa kaniya na ang balyena ay lalamunin at dumura sa kaniya pabalik nang tatlong beses, at hindi siya makaalis sa dalampasigan. Maliban kung nailigtas siya ng kaniyang asawa sa pamamagitan ng pagbaril sa balyena sa isang lugar sa likod nito, hindi siya makakalaya.

Pinainom ng kaniyang kapatid na babae ang pastol ng baka na nakalimutan niya sa unang pagkakataon, ngunit ang pangalawa, sinabi niya sa prinsipe. Binaril ng prinsipe ang balyena. Nagpadala sila ng salita sa kaniyang ama, na nagsabing maaari nilang isagawa ang Payak kung gusto nila. Sinabi nila sa kaniya na magagawa niya ang gusto niya, kaya iniwan siya ng ama sa dagat sa isang bariles, na may mga probisyon.

Ang kanilang susunod na anak ay isang anak na babae, at nagpasya silang pakasalan siya sa pastol ng baka.