Imperyong Sikh

Ang Imperyong Sikh ay isang estado na nagmula sa subkontinente ng India, na nabuo sa ilalim ng pamumuno ni Maharaja Ranjit Singh, na nagtatag ng isang imperyo na nakabase sa Punjab . Umiral ang imperyo mula 1799, nang makuha ni Maharaja Ranjit Singh ang Lahore, hanggang 1849, nang ito ay matalo at masakop sa Ikalawang Digmaang Anglo-Sikh . Ito ay huwad sa mga pundasyon ng Khalsa mula sa isang koleksyon ng autonomous Sikh Misl . Sa tugatog nito noong ika-19 na siglo, ang Imperyo ay lumawak mula sa Khyber Pass sa kanluran hanggang sa kanlurang Tibet sa silangan, at mula sa Mithankot sa timog hanggang sa Kashmir sa hilaga. Ito ay nahahati sa apat na lalawigan: Lahore, sa Punjab, na naging kabisera ng Sikh; Multan, din sa Punjab; Peshawar ; at Kashmir mula 1799 hanggang 1849. Iba't iba ang relihiyon, na may tinatayang populasyon na 4.5 milyon noong 1831 (na ginagawa itong ika-19 na pinakamataong bansa noong panahong iyon ), ito ang huling pangunahing rehiyon ng subkontinenteng Indian na pinagsama ng Imperyo ng Britanya .

Ang mga pundasyon ng Sikh Empire ay matutunton noong 1707, ang taon ng pagkamatay ni Aurangzeb at ang simula ng pagbagsak ng Mughal Empire . Sa makabuluhang humina ang mga Mughals, ang hukbong Sikh, na kilala bilang Dal Khalsa, isang muling pagsasaayos ng Khalsa na pinasinayaan ni Guru Gobind Singh, ay nanguna sa mga ekspedisyon laban sa kanila at sa mga Afghan sa kanluran. Ito ay humantong sa isang paglaki ng hukbo na nahati sa iba't ibang mga confederacies o semi-independent misls . Ang bawat isa sa mga sangkap na hukbo ay kinokontrol ang iba't ibang mga lugar at lungsod. Gayunpaman, sa panahon mula 1762 hanggang 1799, ang mga kumander ng Sikh ng misls ay lumilitaw na nagiging independyente.

Background

Pamumuno ng Mughal ng Punjab

Ang relihiyong Sikh ay nagsimula noong panahon ng pananakop ng Northern Indian subcontinent ni Babur, ang nagtatag ng Mughal Empire . Ang kanyang mananakop na apo, si Mughal Emperor Akbar, ay sumuporta sa kalayaan sa relihiyon at pagkatapos bisitahin ang langar ni Guru Amar Das ay nakakuha ng magandang impresyon ng Sikhism. Bilang resulta ng kanyang pagbisita, nagbigay siya ng lupa sa langar at ang mga Mughals ay walang anumang salungatan sa mga Sikh gurus hanggang sa kanyang kamatayan noong 1605. Ang kanyang kahalili na si Jahangir, gayunpaman, ay nakita ang mga Sikh bilang isang banta sa pulitika. Inutusan niya si Guru Arjun Dev, na naaresto dahil sa pagsuporta sa mapanghimagsik na Khusrau Mirza, na baguhin ang sipi tungkol sa Islam sa Adi Granth . Nang tumanggi ang Guru, inutusan siya ni Jahangir na patayin sa pamamagitan ng pagpapahirap. Ang pagiging martir ni Guru Arjan Dev ay humantong sa ikaanim na Guru, si Guru Hargobind, na nagdeklara ng soberanya ng Sikh sa paglikha ng Akal Takht at ang pagtatatag ng isang kuta upang ipagtanggol si Amritsar . Tinangka ni Jahangir na igiit ang awtoridad sa mga Sikh sa pamamagitan ng pagpapakulong kay Guru Hargobind sa Gwalior, ngunit pinalaya siya pagkatapos ng ilang taon nang hindi na siya nakaramdam ng pananakot. Ang komunidad ng Sikh ay walang anumang karagdagang isyu sa imperyo ng Mughal hanggang sa pagkamatay ni Jahangir noong 1627. Ang sumunod na anak ni Jahangir, si Shah Jahan, ay nagalit sa "soberanya" ni Guru Hargobind at pagkatapos ng serye ng mga pag-atake kay Amritsar ay pinilit ang mga Sikh na umatras sa Sivalik Hills .